شرایط دفن در قبرستان وادی السلام نجف چیست؟ امکان دفن ایرانی ها هم وجود دارد؟

شرایط دفن در وادی السلام

دفن در قبرستان وادی السلام نیازمند رعایت شرایط خاصی است که عمدتاً به قوانین محلی، مذهبی و هماهنگی با نهادهای مسئول بستگی دارد. در ادامه، شرایط کلی و مراحل دفن شرح داده شده است:

1. رضایت‌نامه خانواده

• برای دفن در وادی السلام، رضایت‌نامه کتبی از خانواده درجه یک متوفی (مانند همسر، فرزندان یا والدین) ضروری است. این رضایت‌نامه باید به‌صورت رسمی ثبت و به نهادهای مسئول ارائه شود.
• در مواردی که زائران ایرانی در عراق فوت می‌کنند، ستاد عملیات شمسا (وابسته به سازمان حج و زیارت ایران) مسئولیت هماهنگی را بر عهده دارد. رضایت‌نامه باید به نشانی پست الکترونیک یا دفاتر این ستاد ارسال شود.

2. هماهنگی با نهادهای مسئول

• ستاد عملیات شمسا: این ستاد در نجف و کربلا وظیفه مدیریت امور زائران فوت‌شده، از جمله غسل، کفن و دفن را بر عهده دارد. در صورت فوت زائر در عراق، خانواده باید با این ستاد تماس بگیرند.
• استانداری و شهرداری نجف: صدور مجوز دفن و تخصیص قطعه در وادی السلام از طریق این نهادها انجام می‌شود. برای غیرعراقی‌ها، هماهنگی با این نهادها معمولاً توسط ستاد شمسا یا کارگزاران زیارتی انجام می‌شود.
• کاروان‌های زیارتی: اگر متوفی بخشی از کاروان زیارتی باشد، کاروان مسئولیت هماهنگی‌های اولیه را بر عهده می‌گیرد.

3. مراحل غسل، کفن و دفن

• مراحل غسل و کفن طبق آداب اسلامی و شیعی انجام می‌شود و معمولاً توسط تیم‌های تخصصی در نجف صورت می‌گیرد.
• ستاد شمسا یا نهادهای محلی این مراحل را بدون دریافت هزینه اضافی از خانواده انجام می‌دهند، به‌ویژه برای زائران ایرانی.

در صورت تمایل خانواده به حضور در مراسم خاکسپاری، جنازه در سردخانه نگهداری می‌شود تا خانواده به نجف برسد. این امکان برای زائران ایرانی از طریق ثبت‌نام فوری در کاروان‌های زیارتی فراهم است.

4. تخصیص قطعه

• وادی السلام به بخش‌های مختلفی تقسیم شده است، از جمله قطعات مخصوص ایرانیان (مانند قطعه 9 که برای زائران ایرانی اختصاص یافته بود). با این حال، برخی منابع نشان می‌دهند که ظرفیت این قطعات ممکن است تکمیل شده باشد، و رایزنی برای تخصیص قطعات جدید ادامه دارد.
• قطعات جدید معمولاً در بخش‌های شرقی یا شمالی قبرستان (سمت راست وادی السلام) قرار دارند و برای اهالی نجف و زائران خارجی استفاده می‌شوند.
• برای غیرعراقی‌ها، دفن اغلب در سردابه‌های اشتراکی (قبور طبقاتی) انجام می‌شود که ظرفیت بیشتری دارند.

5. انتقال جنازه از خارج از عراق

بسیاری از شیعیان از کشورهای ایران، هند، پاکستان، لبنان و غیره وصیت می‌کنند که در وادی السلام دفن شوند. انتقال جنازه از کشورهای دیگر نیازمند رعایت قوانین بین‌المللی حمل متوفی است:

• دریافت گواهی فوت از کشور مبدأ.
• هماهنگی با سفارت عراق برای صدور مجوز انتقال.
• استفاده از شرکت‌های تخصصی حمل جنازه که با سردخانه‌ها و پروازهای بین‌المللی همکاری دارند.
• هزینه‌های انتقال بسته به کشور مبدأ و شرکت حمل‌ونقل متفاوت است و معمولاً شامل هزینه‌های سردخانه، پرواز و تشریفات گمرکی می‌شود.

6. آداب و رسوم دفن

• دفن در وادی السلام طبق آداب اسلامی شیعی انجام می‌شود. قبرها معمولاً با سنگ یا بتن ساده نشانه‌گذاری می‌شوند و در ردیف‌ها یا سردابه‌های طبقاتی قرار دارند.
• برخلاف برخی قبرستان‌ها، شست‌وشوی قبرها در وادی السلام مرسوم نیست؛ در عوض، دعا و نیایش برای متوفیان توصیه می‌شود.
• مراسم خاکسپاری ممکن است با نوحه‌سرایی و قرائت قرآن همراه باشد، به‌ویژه برای شخصیت‌های برجسته یا زائران.

1. شرایط و قوانین دفن در وادی السلام برای عراقی‌ها و غیرعراقی‌ها

• عمومی: وادی السلام برای دفن افراد از ملیت‌های مختلف، به‌ویژه شیعیان، باز است. این قبرستان پذیرای افراد از عراق، ایران، هند، پاکستان، لبنان و سایر کشورها بوده و محدودیتی برای ملیت ذکر نشده است.
• عراقی‌ها: اهالی نجف معمولاً در بخش‌های جدیدتر قبرستان دفن می‌شوند. فرآیند برای آن‌ها ساده‌تر است و از طریق هماهنگی با مقامات محلی انجام می‌شود �09web:10⁊.
• غیرعراقی‌ها: زائران غیرعراقی، به‌ویژه ایرانیان، می‌توانند با ارائه رضایت‌نامه کتبی از خانواده درجه یک متوفی و هماهنگی با ستاد عملیات شمسا، متوفی را در وادی السلام دفن کنند. این فرآیند برای زائرانی که در حین زیارت فوت می‌کنند، معمولاً رایگان است.
• محدودیت‌ها: ظرفیت برخی قطعات، مانند قطعه ایرانیان، ممکن است تکمیل شده باشد، و برای تخصیص قطعات جدید نیاز به رایزنی با استانداری و شهرداری نجف است. همچنین، به دلیل مسائل امنیتی، حضور نیروهای امنیتی در قبرستان وجود دارد.

2. مراحل اداری و قانونی برای دفن

• مراحل کلی:ارائه رضایت‌نامه کتبی از خانواده درجه یک متوفی، ثبت‌شده در محضر.
• ارسال مدارک به ستاد عملیات شمسا یا کنسولگری ایران در نجف (برای ایرانیان).
• هماهنگی با مقامات محلی برای تخصیص قبر و انجام مراسم غسل، کفن و دفن.
• در صورت انتقال پیکر از خارج، دریافت گواهی فوت و مجوزهای بهداشتی و قانونی.

مدارک مورد نیاز:

• شناسنامه و گذرنامه متوفی.
• گواهی فوت (در صورت انتقال از خارج).
• رضایت‌نامه کتبی خانواده، ثبت‌شده در محضر.
• مسئولیت: ستاد عملیات شمسا در عراق مسئولیت اصلی هماهنگی مراحل غسل، کفن و دفن را بر عهده دارد، به‌ویژه برای زائران فوت‌شده در سفر.

3. الزام داشتن قبر از قبل یا تهیه پس از فوت

• پیش‌خرید قبر: اطلاعات محدودی درباره امکان پیش‌خرید قبر وجود دارد. به نظر می‌رسد خرید قبر قبل از فوت رایج نیست و بیشتر فرآیند دفن پس از فوت انجام می‌شود. با این حال، برخی منابع ذکر می‌کنند که افراد از کشورهای مختلف (مانند هند و پاکستان) قبور را پیش‌خرید کرده‌اند.
• تهیه پس از فوت: امکان تخصیص قبر پس از فوت وجود دارد، به‌ویژه برای زائرانی که در عراق فوت می‌کنند. ستاد شمسا این فرآیند را تسهیل می‌کند.

4. انتقال پیکر از کشورهای دیگر

• مقررات و مجوزها:دریافت گواهی فوت از مقامات بهداشتی کشور مبدأ.
• هماهنگی با کنسولگری عراق در کشور مبدأ و کنسولگری کشور متوفی در عراق.
• خرید تابوت مخصوص حمل جنازه (هزینه تقریبی ۱۰۰۰ دلار برای ایرانیان).
• پرداخت هزینه‌های اضافی (مانند ۵۰۰,۰۰۰ دینار عراقی برای کاروان‌های غیرحج).
• مسئولیت: کنسولگری‌ها و ستاد عملیات شمسا در هماهنگی با وزارت بهداشت عراق و نیروی انتظامی، فرآیند انتقال را مدیریت می‌کنند.
• چالش‌ها: در گذشته، قرنطینه‌های مرزی (مثلاً در دوران عثمانی) مشکلات زیادی ایجاد می‌کرد، اما امروزه فرآیند با هماهنگی بین‌المللی ساده‌تر شده است.

5. ضوابط تابوت، غسل و کفن

• تابوت: برای دفن در وادی السلام، نیازی به تابوت خاص نیست، اما برای انتقال پیکر از خارج، تابوت مخصوص الزامی است.
• غسل و کفن: مطابق با احکام اسلامی، غسل و کفن توسط ستاد عملیات شمسا یا مقامات محلی انجام می‌شود. بدن متوفی با لحاف سفید پوشانده شده و رو به قبله قرار می‌گیرد.
• ویژگی خاص: برخلاف برخی قبرستان‌ها، شست‌وشوی قبور رایج نیست و به‌جای آن، دعا و نیایش توصیه می‌شود.

6. محدودیت زمانی برای دفن

• اطلاعات دقیقی درباره محدودیت زمانی مشخص (مثلاً حداکثر زمان پس از فوت) وجود ندارد. با این حال، طبق احکام اسلامی، دفن باید در اسرع وقت انجام شود، مگر در مواردی که انتقال پیکر یا مسائل قانونی تأخیر ایجاد کند.

7. خدمات مراسم تدفین و هزینه‌ها

• خدمات ارائه‌شده:غسل، کفن و دفن توسط ستاد عملیات شمسا (رایگان برای زائران فوت‌شده در کاروان‌های حج و زیارت).
• حمل پیکر با آمبولانس (در صورت نیاز).
• اقامه نماز میت توسط روحانیون محلی یا همراهان.
• خدمات نوحه‌سرایی و مراسم خاکسپاری.
• هزینه‌ها:برای زائران کاروان‌های حج و زیارت: رایگان.
• برای کاروان‌های آزاد: هزینه‌های جانبی مانند انتقال پیکر (۱۰۰۰ دلار برای تابوت + ۵۰۰,۰۰۰ دینار عراقی).
• هزینه‌های اضافی (مانند مداحی یا خدمات خاص) به‌صورت جداگانه محاسبه می‌شود.

8. قواعد ساخت و نگهداری سنگ قبر

• مقررات: اطلاعات دقیقی درباره محدودیت‌های ابعاد یا نوع سنگ قبر وجود ندارد، اما برخی قبور با سنگ‌های تراشیده و کتیبه‌های هنری تزئین شده‌اند. بناهای تاریخی (مانند مقبره‌های هود و صالح) با معماری اسلامی و کاشی‌کاری ساخته شده‌اند.
• نگهداری: به دلیل وسعت قبرستان و تعداد زیاد قبور، نگهداری چالش‌برانگیز است. مسائل زیست‌محیطی مانند فرسایش خاک نیز مطرح است.
• نوشته‌ها: معمولاً شامل نام متوفی، تاریخ فوت و گاهی دعا یا آیات قرآنی است. محدودیت خاصی برای نوشته‌ها گزارش نشده است.

9. دفن موقت در وادی الاسلام

• امکان دفن موقت: اطلاعات صریحی درباره دفن موقت وجود ندارد. با توجه به اهمیت دائمی وادی السلام، به نظر می‌رسد دفن‌ها عمدتاً دائمی هستند. در صورت نیاز به انتقال بعدی پیکر، باید مراحل قانونی مشابه انتقال اولیه طی شود.
• هزینه: مشخص نیست، اما احتمالاً مشابه هزینه‌های دفن عادی با اضافه‌شدن هزینه‌های انتقال بعدی است.

10. نظارت و امنیت

• نظارت امنیتی: نیروهای امنیتی عراق به دلیل خسارات گذشته (مانند حضور داعش) در قبرستان گشت‌زنی می‌کنند. این نظارت برای جلوگیری از سرقت و حفظ امنیت زائران است.
• حفظ حرمت قبور: طراحی مسیرهای منظم و بناهای مذهبی نشان‌دهنده تلاش برای حفظ حرمت است. با این حال، به دلیل وسعت زیاد، نظارت کامل دشوار است.

11. مرجع رسیدگی به اختلافات

• مراجع مسئول: اختلافات مربوط به مالکیت یا دفن معمولاً توسط شهرداری نجف، استانداری یا ستاد عملیات شمسا بررسی می‌شود. برای زائران خارجی، کنسولگری کشور مربوطه (مانند ایران) نیز دخیل است.
• چالش‌ها: اختلافات مالکیت زمین و مسائل سیاسی در گذشته گزارش شده است، اما مرجع مشخصی برای حل آن‌ها ذکر نشده است.