پیاده‌روی اربعین به عنوان نمادی از وفاداری، عشق، و احترام به امام حسین (ع) و یارانش شناخته می‌شود. این مراسم فرصتی است برای تجدید پیمان با آرمان‌های امام حسین (ع) و تأکید بر اصول عدالت، آزادی، و مبارزه با ظلم. میلیون‌ها زائر از سراسر جهان با پیمودن مسیرهای طولانی به سمت کربلا، در این مراسم شرکت می‌کنند و یاد و خاطره شهدای کربلا را گرامی می‌دارند.
پیاده‌روی و زیارت حرم مطهر امام حسین (ع) در روز اربعین ریشه تاریخی دارد چرا که جابر بن عبدالله انصاری و عطیه عوفی در سال ۱۲۸۱ قمری با پای پیاده از مدینه حرکت کردند و در صبح اولین اربعینی که از شهادت حضرت سیدالشهدا (ع) می‌گذشت، به کربلا رسیدند و طبق آنچه که در منابع شیعه معتبر مشهود است در روز اربعین حضرت زینب کبری (س) و امام سجاد همراه با هشتاد و چهار نفر وارد کربلا شدند و پس از گفتگو با جابر عبدالله انصاری، قبر مطهر امام (ع) را زیارت کردند و از آنجا زیارت اربعین آغاز شد.
به گفته‌ی برخی پژوهشگران، راهپیمایی در روز اربعین از زمان امامان شیعه در بین شیعیان رایج بوده‌است. سید محمدعلی قاضی طباطبایی، راهپیمایی اربعین را سنت و رفتار مداومِ شیعیان از زمان ائمه دانسته که در زمان بنی‌امیه و بنی‌عباس نیز به این حرکت پایبند بوده‌اند.
پیاده‌روی اربعین، به عنوان بزرگترین اجتماع مذهبی در جهان، فقط یک مراسم مذهبی نیست، بلکه پدیده‌ای فرهنگی، اجتماعی و سیاسی با ابعاد گسترده است که تاثیرات عمیقی بر روابط مردم ایران و عراق گذاشته است. در این مقاله، به بررسی ابعاد مختلف این تاثیر می‌پردازیم.
