منزله باذنجان عراقی (منزله عراقی)
شرح مختصر:
منزله باذنجان یکی از غذاهای گیاهی، ساده و اصیل عراقی است که با ترکیب بادمجان سرخ‌شده، نخود پخته، سیر، رب گوجه‌فرنگی و ادویه‌های خاص تهیه می‌شود. این غذا بیشتر در شهرهای مرکزی و جنوبی عراق طبخ می‌شود و به‌ویژه در ایام مذهبی مانند ماه رمضان یا در موکب‌های اربعینی به‌عنوان غذای نذری گیاهی، مورد توجه قرار می‌گیرد.
منزله با وجود سادگی، طعمی بسیار خوشمزه دارد و هم به صورت گرم و هم سرد، همراه با نان یا برنج، سرو می‌شود. ترکیب بافت نرم بادمجان با نخود و عطر سیر و ادویه‌ها، مزه‌ای دلچسب و سنتی به آن می‌دهد.

تاریخچه غذای منزله باذنجان عراقی
منزله در ابتدا غذایی فقیرانه و گیاهی در جنوب و مرکز عراق بود که خانواده‌ها با مواد ساده در خانه تهیه می‌کردند. اما به‌مرور در سفره‌ی نذری‌ها، افطاری‌ها و مجالس مذهبی جای گرفت.
از آنجا که بادمجان در عراق به‌وفور یافت می‌شود، این غذا به عنوان یک راهکار ساده و مغذی برای پذیرایی در ایام شلوغ مذهبی، رواج پیدا کرد و اکنون جایگاه خاصی در فرهنگ غذایی مردم عراق دارد.

نام‌های دیگر: منزله باذنجان، منزله بغدادیه، خوراک بادمجان عراقی
غذاهای معادل: مسقعه لبنانی، یخنی باذنجان سوری، خوراک بادمجان ایرانی، امام بایلدی ترکی
شهرهای محلی: بغداد، نجف، کربلا، کوت، بصره، حله، دیوانیه، سماوه

مواد اولیه مورد نیاز برای ۴ نفر:
بادمجان متوسط: ۵ عدد
نخود پخته‌شده: ۱ پیمانه
گوجه‌فرنگی تازه: ۳ عدد
رب گوجه‌فرنگی: ۲ قاشق غذاخوری
سیر: ۴ حبه (رنده یا کوبیده)
سیب‌زمینی (اختیاری): ۱ عدد
نمک، فلفل سیاه، زردچوبه: به مقدار لازم
روغن برای سرخ کردن: به مقدار لازم
دارچین یا سماق (اختیاری برای طعم‌دهی)
آب: ۱ لیوان

دستور پخت کامل برای ۴ نفر:
بادمجان‌ها را پوست گرفته، حلقه‌حلقه کنید، کمی نمک بزنید و بگذارید تلخی آن برود. سپس با دستمال خشک کرده و در روغن داغ سرخ کنید.
سیر را با کمی روغن تفت دهید تا طلایی شود، سپس گوجه‌فرنگی رنده‌شده را اضافه کرده و ۵ دقیقه بپزید.
رب گوجه‌فرنگی، ادویه‌ها و نخود پخته را به سس گوجه افزوده و ۵ دقیقه دیگر تفت دهید.
اگر از سیب‌زمینی استفاده می‌کنید، آن را به‌صورت نگینی خرد کرده و جداگانه سرخ کنید.
در یک قابلمه، لایه‌لایه بادمجان، نخود و سس را بچینید. اگر خواستید، سیب‌زمینی سرخ‌شده را هم بین لایه‌ها اضافه کنید.
یک لیوان آب اضافه کنید، درب قابلمه را ببندید و با شعله ملایم حدود ۳۰ دقیقه اجازه دهید جا بیفتد.
در پایان، روی آن کمی سماق یا دارچین بپاشید و با نان یا برنج سرو کنید.

نکات طلایی برای خوشمزه‌تر شدن:
استفاده از بادمجان نازک و کم‌تخم باعث خوش‌طعمی بیشتر می‌شود.
اگر بخواهید غذای کم‌چرب‌تری داشته باشید، بادمجان را در فر یا با هواپز بپزید.
افزودن رب انار یا آب لیمو طعمی ملس و متفاوت به غذا می‌دهد.
بهتر است غذا چند ساعت استراحت کند تا طعم‌ها به خورد هم بروند.

ارزش غذایی منزله باذنجان عراقی (برای هر وعده):
کالری: حدود ۳۵۰ کیلوکالری
پروتئین: ۱۰ گرم
چربی: ۱۵ گرم
فیبر: ۸ گرم
سرشار از پتاسیم، آهن، ویتامین C و آنتی‌اکسیدان‌های گیاهی

منزله مخصوص نذری اربعین (منزله باذنجان نذری)
شرح مختصر:
منزله نذری اربعین یکی از غذاهای گیاهی و سالم است که در برخی موکب‌ها یا حسینیه‌های مسیر پیاده‌روی اربعین، به‌ویژه در شهرهای جنوبی و مرکزی عراق، برای زائران طبخ می‌شود.
این غذا از بادمجان سرخ‌شده، نخود پخته، گوجه‌فرنگی تازه، سیر و ادویه‌های محلی تشکیل می‌شود و طعمی ملایم، مقوی و خوش‌خوراک دارد.
از آنجا که در روزهای پیاده‌روی بسیاری از زائران نیاز به غذای گیاهی، سبک، بدون گوشت و سرشار از انرژی دارند، منزله جایگاه خاصی میان نذری‌های سنتی عراق پیدا کرده است.

تاریخچه منزله مخصوص نذری اربعین
ریشه‌ی این غذا از همان منزله سنتی باذنجان عراقی گرفته شده که در جنوب عراق تهیه می‌شود، اما در موکب‌ها برای سهولت توزیع و مصرف، کمی ساده‌تر و سبک‌تر طبخ می‌گردد.
در بسیاری از حسینیه‌ها، برای رعایت رژیم‌های غذایی مختلف یا حفظ سبک سنتی غذای اربعینی (سبک، مقوی، زودپز)، این نوع غذاها بدون گوشت تهیه شده و تنها با حبوبات یا سبزیجات معطر، مزه‌دار می‌شود.
منزله نذری اربعین معمولاً با نان تنوری یا نان لواش عراقی سرو می‌شود و در ظروف یکبار مصرف میان زائران توزیع می‌گردد.

نام‌های دیگر: منزله نذری، خوراک باذنجان اربعینی، خوراک گیاهی موکب
غذاهای معادلمسقعه لبنانی نذری، یخنی باذنجان، خوراک بادمجان سبک، غذای گیاهی رمضانی
شهرهای محلی نجف، کربلا، کوفه، حله، دیوانیه، کوت، سماوه، ناصریه، عماره، بصره

مواد اولیه مورد نیاز برای ۴ نفر:

بادمجان نازک و متوسط: ۵ عدد
نخود پخته: ۱ پیمانه
گوجه‌فرنگی تازه: ۳ عدد (رنده‌شده)
رب گوجه‌فرنگی: ۲ قاشق غذاخوری
سیر: ۴ حبه (رنده یا له‌شده)
روغن مایع: به مقدار لازم برای سرخ‌کردن
زردچوبه، فلفل سیاه، نمک: به مقدار لازم
دارچین یا سماق (اختیاری)
آب: ۱ لیوان

دستور پخت کامل برای ۴ نفر:
بادمجان‌ها را پوست گرفته، حلقه‌ای خرد کنید، نمک بزنید و ۳۰ دقیقه کنار بگذارید تا تلخی آن خارج شود. سپس با دستمال خشک کرده و در روغن سرخ کنید.
در قابلمه‌ای جدا، سیر را کمی با روغن تفت دهید، سپس گوجه‌فرنگی رنده‌شده و رب گوجه را اضافه کرده و ۵ دقیقه تفت دهید.
نخود پخته‌شده و ادویه‌ها (نمک، زردچوبه، فلفل) را به سس اضافه کنید و اجازه دهید کمی جا بیفتد.
بادمجان‌های سرخ‌شده را در سس بچینید، کمی آب اضافه کرده و درب ظرف را بسته، حدود ۲۰–۳۰ دقیقه روی حرارت ملایم بپزید.
در پایان، سماق یا دارچین را برای عطر و طعم بیشتر روی غذا بپاشید.
غذا را در ظرف‌های کوچک یک‌بار مصرف بریزید و همراه با نان گرم تنوری یا نان عراقی توزیع کنید.

نکات طلایی برای نذر بهتر:
برای سهولت کار در موکب، بادمجان‌ها را می‌توان در تابه‌های بزرگ یا فر طبخ کرد.
استفاده از نخود تازه‌پز (نه کنسروی) طعم غذا را طبیعی‌تر و لذیذتر می‌کند.
برای طعمی خاص، می‌توانید از روغن حیوانی یا روغن کنجد نیز استفاده کنید.
اضافه‌کردن کمی نعناع خشک یا جعفری تازه در پایان، طعم غذا را ویژه‌تر می‌کند.
اگر تعداد زیاد است، مواد را به صورت پخته و ترکیب‌شده در دیگ‌های بزرگ گرم نگه دارید و هنگام توزیع فقط در ظرف بریزید.

نام های دیگر «منزله باذنجان»
در فرهنگ غذایی عراقی، «منزله باذنجان» با اسامی و واژه‌های متنوعی شناخته می‌شود که بسته به منطقه و سبک طبخ ممکن است تفاوت کند. در ادامه فهرستی از رایج‌ترین نام‌های دیگر این خوراک خوشمزه همراه با منابع ارائه شده است:

۱. نام‌های عامیانه در عراق
مِسَمّى الباذنجان
عنوانی ساده و توصیفی که در بسیاری از مناطق عراق برای اشاره به این خوراک به کار می‌رود؛ گاهی با پیشوند «العراقی» نیز دیده می‌شود.

مَرَق الباذنجان
معادل لغوی «آبگوشت بادمجان» که بر غلظت و حالت یخنی‌مانند آن تأکید می‌کند.

الباذنجانية العراقية
اصطلاحی که در شبکه‌های اجتماعی و اپلیکیشن‌های دستورپخت برای تمایز نسخهٔ عراقی از سایر نسخه‌های منطقه‌ای استفاده می‌شود.

۲. نام‌های منطقه‌ای و سبک‌های مختلف طبخ
منزلة الأسود (الشامية)
در شام (سوریه و لبنان) به «منزله باذنجان» گاهی «منزلة الأسود» یا «منزلة باسود» گفته می‌شود که «اسود» به معنای سیاه (رنگ بادمجان) است.

مسقعة الباذنجان (أو المنزّلة)
در برخی منابع منطقه شام به این خوراک «مسقعة» نیز گفته می‌شود، خصوصاً وقتی لایه‌ای و با سس غلیظ تهیه شود.
وصفات طبخ ونصائح لمطبخك | مطبخ سيدتي

تبسي الباذنجان
عنوانی که به سبک «تبسي» (پخت در سینی بزرگ) اشاره دارد و مشابه مسقعة سرو می‌شود.

۳. نام‌های مرتبط با ترکیب و سرو
فتّة الباذنجان العراقي
هنگامی که «منزله» همراه با نان تُست یا تُرد سرو شده و با سس ماست یا طحینه مخلوط گردد، به‌صورت «فتّه باذنجان» نیز شناخته می‌شود.

شوربة الباذنجان العراقي
وقتی غلظت خوراک کمتر باشد و بیشتر به صورت سوپ سرو گردد، این نام متداول می‌شود.

سلطة الباذنجان العراقية
اگر قطعات بادمجان سرخ‌کرده پس از سرد شدن با سبزیجات و چاشنی سرو شود، غالباً تحت عنوان «سالاد باذنجان» شناخته می‌شود.

نامهای دیگر غذای «مِنزِله عراقی» (منزله باذنجان)
این غذا که بهعنوان یکی از خورشتهای سنتی عراق با پایه بادمجان شناخته میشود، در برخی مناطق یا منابع با نامهای زیر نیز معرفی شده است:

۱. خورش العراقی (Khoresht Iraqi)
این عنوان کلی به خورشهای سنتی عراق اشاره دارد که مشابه مِنزِله با ترکیبی از سبزیجات، گوشت و ادویههای مخصوص طبخ میشوند. مِنزِله ممکن است زیرمجموعه این دستهبندی قرار گیرد 2.

۲. قیمة عراقی (Qeema Iraqi)
در برخی مناطق، مِنزِله را با عنوان «قیمة» نیز میشناسند. هرچند قیمة معمولاً به غذاهای حاوی گوشت چرخکرده و حبوبات اطلاق میشود، اما در عراق ممکن است به خورشهای مشابه مِنزِله نیز گفته شود 2.

۳. یخنی باذنجان (Yakhni Batinjan)
«یخنی» در آشپزی خاورمیانهای به خورشهای آبدار با پایه آب یا عصاره گوشت گفته میشود. مِنزِله با وجود بادمجان بهعنوان ماده اصلی، گاهی در این دسته جای میگیرد 2.

۴. باذنجانة العراقیة (Batinjanat Iraqi)
این نام بهصورت تحتاللفظی به معنای «بادمجان عراقی» است و در برخی منابع برای اشاره به مِنزِله استفاده میشود 2.

نام‌های دیگر باذنجان در عربی و مناطق همجوار:
بادنجان
بادمجان
بیضنجان
بتنجان
این واژه‌ها گونه‌های مختلف تلفظ و نگارش «باذنجان» در زبان عربی هستند که در مناطق مختلف عراق و کشورهای همسایه استفاده می‌شوند