واژه کاربردی زبان عربی لهجه عراقی – مکالمه و گفتگو درباره غذا در موکب و حسینیه
انواع غذاهای اصلی
| واژه/عبارت فارسی | واژه/عبارت عربی (لهجه عراقی) | جمله کاربردی (معنای فارسی) |
| غذا | أکل | اکو أکل طیب بالموکب؟ (تو موکب غذای خوشمزه هست؟) |
| برنج | تمن | التمن ویا مرق زین (برنج با خورشت خوبه) |
| خورش | مرق | مرق البامیه عندکم؟ (خورش بامیه دارید؟) |
| گوشت | لحم | اکو لحم بالمرق الیوم؟ (امروز تو خورش گوشت هست؟) |
| مرغ | دجاج | الدجاج مشوی طیب کلش (مرغ کبابی خیلی خوشمزه‌ست) |
| ماهی | سمک | اکو سمک بالموکب؟ (تو موکب ماهی هست؟) |
| کباب | کباب | الکباب بالموکب حار (کباب تو موکب تنده) |
| جوجه کباب | فروج مشوی | عندکم فروج مشوی؟ (جوجه کباب دارید؟) |
| کوفته | کفته | الکفته بالمرق لزیزه (کوفته تو خورش خوشمزه‌ست) |
| دولمه | دولمه | اکو دولمه بالموکب؟ (تو موکب دولمه هست؟) |
| سوپ | شوربه | الشوربه حاره الیوم (سوپ امروز گرمه) |
| عدس | عدس | اکو تمن وعدس للفطور؟ (برای صبحانه برنج و عدس هست؟) |
| نان | خبز | ممکن خبز زیاد ویا الأکل؟ (می‌شه نون بیشتر با غذا بدید؟) |
| سبزی پلو | تمن بالخضار | التمن بالخضار طیب (سبزی پلو خوشمزه‌ست) |
| زرشک پلو | تمن بالزرشک | اکو تمن بالزرشک الیوم؟ (امروز زرشک پلو دارید؟) |
میوه‌ها و شیرینی
| واژه/عبارت فارسی | واژه/عبارت عربی (لهجه عراقی) | جمله کاربردی (معنای فارسی) |
| خرما | تمر | التمر بالموکب نذری (خرمای تو موکب نذریه) |
| انگور | عنب | اکو عنب بالموکب؟ (تو موکب انگور هست؟) |
| سیب | تفاح | ممکن تفاح بعد الأکل؟ (می‌شه بعد غذا سیب بدید؟) |
| پرتقال | برتقال | البرتقال طیب کلش (پرتقال خیلی خوشمزه‌ست) |
| موز | موز | عندکم موز للزوار؟ (برای زائرا موز دارید؟) |
| هندوانه | بطیخ | اکو بطیخ بعد الغدا؟ (بعد ناهار هندوانه هست؟) |
| طالبی | شمام | الشمام بالموکب بارد (طالبی تو موکب خنکه) |
| انجیر | تین | اکو تین بالموکب؟ (تو موکب انجیر هست؟) |
| شیرینی | حلوى | الحلوى بعد الأکل زینه (شیرینی بعد غذا خوبه) |
| باقلوا | بقلاوه | اکو بقلاوه بالموکب؟ (تو موکب باقلوا هست؟) |
| کیک | کیک | عندکم کیک للزوار؟ (برای زائرا کیک دارید؟) |
ادویه‌ها و طعم‌ها
| واژه/عبارت فارسی | واژه/عبارت عربی (لهجه عراقی) | جمله کاربردی (معنای فارسی) |
| نمک | ملح | ممکن ملح ویا الأکل؟ (می‌شه با غذا نمک بدید؟) |
| فلفل | فلفل | الأکل ویا فلفل حار (غذا با فلفل تنده) |
| زعفران | زعفران | التمن بالزعفران طیب (برنج با زعفران خوشمزه‌ست) |
| دارچین | قرفه | اکو مرق ویا قرفه؟ (تو خورش دارچین هست؟) |
| زردچوبه | کرکم | الکرکم یعطی الأکل لون زین (زردچوبه به غذا رنگ خوبی می‌ده) |
| آویشن | زعتر | الزعتر ویا الخبز طیب (آویشن با نون خوشمزه‌ست) |
| شیرین | حلو | الأکل حلو کلش (غذا خیلی شیرینه) |
| تلخ | مر | الأکل مر، ما عجبنی (غذا تلخه، خوشم نیومد) |
| ترش | حامض | المرق حامض شوی (خورش یه کم ترشه) |
| تند | حار | الکباب حار کلش (کباب خیلی تنده) |
| بی‌مزه | بلا طعم | الأکل بلا طعم، اکو ملح؟ (غذا بی‌مزه، نمک هست؟) |
ظروف و وسایل غذاخوری غذا|
| واژه/عبارت فارسی | واژه/عبارت عربی (لهجه عراقی) | جمله کاربردی (معنای فارسی) |
| بشقاب | صحن | ممکن صحن نظیف؟ (می‌شه بشقاب تمیز بدید؟) |
| کاسه | زبدیه | اکو زبدیه للشوربه؟ (برای سوپ کاسه هست؟) |
| قاشق | ملعقه | أرید ملعقه ویا الأکل (با غذا قاشق می‌خوام) |
| چنگال | شوکه | ممکن شوکه للأکل؟ (می‌شه برای غذا چنگال بدید؟) |
| چاقو | سکین | اکو سکین لتقطیع اللحم؟ (برای بریدن گوشت چاقو هست؟) |
| سینی | صینیه | الصینیه ملیانا أکل (سینی پر از غذاست) |
| دیگ | قدر | القدر کبیر بالموکب (دیگ تو موکب بزرگه) |
عبارات رایج غذا در موکب
| واژه/عبارت فارسی | واژه/عبارت عربی (لهجه عراقی) | جمله کاربردی (معنای فارسی) |
| غذا آماده است؟ | الأکل جاهز؟ | الأکل جاهز هلّا؟ (غذا الان آماده‌ست؟) |
| چه غذایی دارید؟ | شنو أکل عندکم؟ | شنو أکل عندکم الیوم؟ (امروز چه غذایی دارید؟) |
| گرسنه‌ام | جوعان | أنا جوعان، اکو أکل؟ (گرسنه‌ام، غذا هست؟) |
| سیر شدم | شبعان | شبعان، شکراً کلش (سیر شدم، خیلی ممنون) |
| خیلی خوشمزه است | طیب کلش | الأکل طیب کلش (غذا خیلی خوشمزه‌ست) |
| خوشم نیامد | ما عجبنی | الأکل ما عجبنی (غذا خوشم نیومد) |
| کافی است | یکفی | یکفی، شکراً (کافیه، ممنون) |
| بیشتر می‌خواهم | أرید أکثر | أرید أکل أکثر لو سمحت (غذای بیشتر می‌خوام، لطفاً) |
| کم بگذار | حط قلیل | حط قلیل أکل بالصحن (کم غذا تو بشقاب بریز) |
| زیاد بگذار | حط کثیر | حط کثیر تمن بالصحن (برنج زیاد تو بشقاب بریز) |
| بدون نمک | بدون ملح | أرید أکل بدون ملح (غذای بدون نمک می‌خوام) |
| بدون گوشت | بدون لحم | عندکم أکل بدون لحم؟ (غذای بدون گوشت دارید؟) |
| غذای گیاهی | أکل نباتی | اکو أکل نباتی بالموکب؟ (تو موکب غذای گیاهی هست؟) |
آداب غذا خوردن
| واژه/عبارت فارسی | واژه/عبارت عربی (لهجه عراقی) | جمله کاربردی (معنای فارسی) |
| بسم الله | بسم الله | بسم الله، یلّا نأکل (بسم الله، بیا غذا بخوریم) |
| الحمدلله | الحمد لله | الحمد لله، الأکل زین (الحمدلله، غذا خوب بود) |
| نوش جان | أکل عافیه | أکل عافیه یا زوار (نوش جان، ای زائرا) |
| دست شما درد نکند | تسلم إیدک | تسلم إیدک على الأکل (دستت درد نکنه برای غذا) |
| خدا قوت | الله یعطیک العافیه | الله یعطیک العافیه یا خادم (خدا قوت، ای خادم) |
| ممنون از غذا | شکراً على الأکل | شکراً على الأکل الطیب (ممنون از غذای خوشمزه) |
| خیلی زحمت کشیدید | تعبتوا کلش | تعبتوا کلش على هذا الأکل (خیلی زحمت کشیدید برای این غذا) |
| چشم شما روشن | نورتوا | الأکل نورتوا یا زوار (غذا بهتون نور بده، ای زائرا) |
وقت‌های غذا
| واژه/عبارت فارسی | واژه/عبارت عربی (لهجه عراقی) | جمله کاربردی (معنای فارسی) |
| صبحانه | فطور | اکو فطور بالموکب؟ (تو موکب صبحانه هست؟) |
| ناهار | غدا | الغدا جاهز بالموکب؟ (ناهار تو موکب آماده‌ست؟) |
| شام | عشا | العشا شکد ساعه؟ (شام ساعت چنده؟) |
| میان‌وعده | وجبه خفیفه | اکو وجبه خفیفه بالموکب؟ (تو موکب میان‌وعده هست؟) |
| وقت غذا | وقت الأکل | وقت الأکل متى بالموکب؟ (وقت غذا تو موکب کیه؟) |
| قبل از غذا | قبل الأکل | نغسل إیدینا قبل الأکل (قبل غذا دستامونو بشوریم) |
| بعد از غذا | بعد الأکل | شویه تمر بعد الأکل؟ (بعد غذا یه کم خرما بدید؟) |
