اربعینی : رمادی، مرکز استان الانبار در غرب عراق، شهری با موقعیت استراتژیک در کنار رودخانه فرات و در فاصله ۱۱۰ کیلومتری غرب بغداد و ۵۰ کیلومتری غرب فلوجه است. این شهر به دلیل هم‌مرزی با کشورهای سوریه، اردن و عربستان سعودی و قرارگیری در تقاطع مسیرهای تجاری، نقشی حیاتی در تجارت و ارتباطات منطقه‌ای ایفا می‌کند. رودخانه فرات، شریان حیاتی رمادی، زمین‌های کشاورزی حاصلخیز و منابع آبی منطقه را تأمین می‌کند، در حالی که سد رمادی (ساخته‌شده در سال ۱۹۵۵) آب را به دریاچه حبانیه هدایت می‌کند. این موقعیت جغرافیایی، همراه با بازسازی‌های گسترده پس از درگیری‌های اخیر، رمادی را به مقصدی جذاب برای گردشگران، سرمایه‌گذاران و مهاجران تبدیل کرده است.

دلایل سفر به رمادی

رمادی به دلیل تاریخ معاصر پرچالش، تمرکز بر بازسازی و پتانسیل‌های اقتصادی نوظهور، تجربه‌ای منحصربه‌فرد ارائه می‌دهد. برخلاف مقاصد زیارتی یا باستانی عراق، رمادی برای افرادی که به گردشگری تاریک (Dark Tourism)، بازسازی پساجنگ یا تحولات اجتماعی-اقتصادی علاقه‌مند هستند، جذاب است. جاذبه‌های برجسته شامل پل معلق رمادی، مسجد جامع، دریاچه حبانیه، پارک الشهداء و مناطق باستانی اطراف است. بازارهای سنتی مانند بازار جمعه رمادی و مراکز خرید مدرن در حال ساخت، مانند مرکز خرید الانبار، پویایی اقتصادی و فرهنگی شهر را نشان می‌دهند.

پروژه‌های بازسازی پس از آزادسازی شهر از داعش در سال ۲۰۱۵، فرصت‌های شغلی و سرمایه‌گذاری قابل‌توجهی ایجاد کرده‌اند. این شهر با زیرساخت‌های در حال توسعه، از جمله حمل‌ونقل ریلی جدید، در مسیر تبدیل شدن به یک مرکز منطقه‌ای قرار دارد. نزدیکی به بغداد و مرزهای اردن و سوریه، رمادی را به یک گره تجاری و لجستیکی تبدیل کرده است، که برای سرمایه‌گذاران در بخش‌های کشاورزی، تجارت و زیرساخت جذابیت دارد. رشد گردشگری طبیعی در اطراف دریاچه حبانیه و تلاش برای احیای زندگی اجتماعی، رمادی را به مقصدی با پتانسیل بالا تبدیل کرده است.

تاریخچه مختصر ارمادی عراق

شروع تحقیقشهر مدرن رمادی در سال ۱۸۶۹ توسط مدحت پاشا، والی عثمانی بغداد، تأسیس شد. پیش از آن، در سال ۱۸۳۶، کاشف بریتانیایی، فرانسیس راودون چسنی، از این منطقه عبور کرده و آن را “شهرکی زیبا” توصیف نموده بود که چادرهای سیاه بادیه‌نشینان در امتداد رود فرات دیده می‌شد.

رمادی در طول تاریخ خود، بارها صحنه درگیری‌های نظامی بوده است. این شهر در طول جنگ‌های جهانی اول و دوم، و همچنین در طول جنگ عراق و شورش‌های پس از آن، به شدت آسیب دید. در سال ۲۰۱۵، رمادی به دست گروه تروریستی داعش افتاد، اما در ۲۸ دسامبر ۲۰۱۵، دولت عراق اعلام کرد که شهر را بازپس گرفته است. این بازپس‌گیری یک پیروزی نظامی مهم برای دولت عراق محسوب می‌شد.

دانشگاه انبار در سال ۱۹۸۷ در این شهر تأسیس شد و به همراه پیوندهای تجاری و حمل‌ونقل، به شهر فرهنگی‌تر و سکولارتر از سایر شهرهای مثلث سنی کمک کرد. تاریخچه رمادی که از یک شهرک عثمانی به یک مرکز استراتژیک و سپس به صحنه درگیری‌های شدید تبدیل شده است، پویایی و انعطاف‌پذیری این شهر و مردم آن را نشان می‌دهد. بازپس‌گیری آن از داعش و تلاش‌های کنونی برای بازسازی گسترده نه تنها یک دستاورد نظامی، بلکه نمادی از عزم راسخ برای احیای اقتصادی و اجتماعی است. این چرخه مداوم از درگیری و بازسازی، اهمیت استراتژیک پایدار شهر و تاب‌آوری ساکنان آن را برجسته می‌کند. این پیشینه تاریخی برای درک فرصت‌های سرمایه‌گذاری کنونی و پویایی‌های اجتماعی شهر حیاتی است

وجه تسمیه رمادی

واژه “رماد” در زبان عربی به معنای خاکستر است. منابعی اشاره دارند که سرزمین رمادی مانند کویر ایران خشک است و وزش باد در طول سال تقریباً همیشگی است، که این بادها اغلب گردبادهایی حاوی خاک زرد، سرخ و گاه سیاه ایجاد می‌کنند. این ویژگی‌های اقلیمی و جغرافیایی، ارتباط مستقیمی با معنای لغوی نام شهر دارد.

فراتر از توصیف لغوی و اقلیمی، نام “رمادی” می‌تواند به صورت نمادین به تاریخ پر فراز و نشیب و ویرانی‌های ناشی از جنگ‌ها نیز اشاره داشته باشد که شهر را به “خاکستر” تبدیل کرده است. با این حال، تلاش‌های گسترده و مداوم برای بازسازی و توسعه که در حال حاضر در شهر جریان دارد ، تصویری از احیا و برخاستن از دل این “خاکسترها” را تداعی می‌کند. این نام‌گذاری، عمق فرهنگی و تاریخی شهر را فراتر از یک نام ساده نشان می‌دهد و به آن یک بعد سمبولیک از تاب‌آوری و تولد دوباره می‌بخشد.

موقعیت جغرافیایی

رمادی در مختصات جغرافیایی ۳۳°۲۵′۳۳″ شمالی و ۴۳°۱۷′۵۷″ شرقی، در دشت آبرفتی حاصلخیز کنار رودخانه فرات واقع شده است. این شهر در منطقه «مثلث سنی» قرار دارد و با کشورهای سوریه، اردن و عربستان سعودی هم‌مرز است. دریاچه حبانیه در جنوب شرقی و گذرگاه مرزی طربیل (نزدیک اردن) دسترسی استراتژیک شهر را تقویت می‌کنند. آب و هوای نیمه‌خشک رمادی شامل تابستان‌های گرم و زمستان‌های معتدل است، با بارش‌های عمدتاً زمستانی.

رمادی در قلب عراق، در استان انبار واقع شده است. این شهر در ۱۱۰ کیلومتری غرب بغداد و ۵۰ کیلومتری غرب فلوجه قرار دارد. مختصات جغرافیایی آن ۳۳°۲۵′۳۳″ شمالی و ۴۳°۱۷′۵۷″ شرقی است. رمادی در یک دشت آبرفتی حاصلخیز و آبیاری شده قرار گرفته و بخشی از منطقه معروف به “مثلث سنی” در غرب عراق محسوب می‌شود. رود فرات، این شریان حیاتی، از میان استان انبار می‌گذرد و رمادی بر کرانه‌های آن بنا شده است. همچنین، سد رمادی در سال ۱۹۵۵ در نزدیکی شهر ساخته شد تا آب را به دریاچه حبانیه در جنوب شرقی منتقل کند و نقش مهمی در مدیریت منابع آبی منطقه ایفا کند.

قرار گرفتن رمادی در مثلث سنی و همسایگی آن با کشورهای عربی سنی‌مذهب همچون سوریه، اردن و عربستان سعودی ، اهمیت ژئوپلیتیکی و فرهنگی آن را در منطقه نشان می‌دهد. این موقعیت نه تنها بر مسیرهای تجاری و حمل‌ونقل تأثیرگذار است، بلکه ساختار اجتماعی و فرهنگی شهر را نیز شکل می‌دهد و آن را از سایر مناطق عراق متمایز می‌سازد. این ارتباطات منطقه‌ای، به ویژه با قبایل هم‌تبار در کشورهای همسایه، به پویایی‌های داخلی شهر و استان انبار عمق می‌بخشد.

جمعیت و ساختار جمعیتی

• جمعیت شهر رمادی (۲۰۲۳): حدود ۵۰۰,۰۰۰ نفر
• جمعیت استان الانبار (۲۰۲۱): حدود ۱.۷ میلیون نفر
• تراکم جمعیت: حدود ۱۱۰ نفر در هر کیلومتر مربع
• قومیت غالب: اعراب (بیش از ۹۰٪، عمدتاً از قبیله دلَیم)
• اقلیت‌ها: کردها، ترکمن‌ها
• دین غالب: اسلام سنی (۹۵٪)
• اقلیت‌های دینی: شیعه، مسیحیت
• سن متوسط: ۲۰ سال
• آوارگان داخلی: حدود ۱۰۰,۰۰۰ نفر
• پناهندگان خارجی: تعداد محدودی از سوریه

اکثریت جمعیت رمادی از قبیله دلَیم هستند که انسجام اجتماعی و ثبات محلی را تقویت می‌کند. تغییر ساختار سنی به سمت میانسالان (۱۴-۶۴ سال) و سالمندان (۶۵ سال به بالا) از سال ۱۹۹۷ تا ۲۰۲۳، تقاضا برای خدمات بهداشتی و آموزش فنی را افزایش داده است. جمعیت جوان و نیروی کار پویا، بازار مصرف بزرگی برای سرمایه‌گذاران ایجاد کرده است.

 فرهنگ و آداب و رسوم رمادی

فرهنگ عمومی رمادی

جامعه عراق به شدت خانواده‌محور است و خانواده‌های گسترده اغلب با هم زندگی می‌کنند یا روابط نزدیکی دارند که یک شبکه حمایتی قوی را فراهم می‌آورد. گردهمایی‌های خانوادگی و جشن‌ها رایج هستند که اهمیت خویشاوندی را بازتاب می‌دهند. مردم عراق به مهمان‌نوازی و سخاوت اهمیت زیادی می‌دهند و این ارزش‌ها در تعاملات روزمره آن‌ها مشهود است.

اسلام دین غالب در عراق است و اکثریت قریب به اتفاق عراقی‌ها مسلمان هستند. شهر رمادی به طور خاص، عمدتاً سنی‌مذهب است و بیشتر مردم آن از قبیله دُلَیم هستند. این ترکیب از مهمان‌نوازی عمومی عراقی با آداب و رسوم قبیله‌ای خاص دلیم در رمادی، به این معناست که بازدیدکنندگان باید برای تعاملات عمیق‌تر و محترمانه‌تر آماده باشند. ایجاد روابط شخصی و اعتماد در تعاملات، به ویژه در امور تجاری، اهمیت بالایی دارد. برای مسافران، این فرهنگ مهمان‌نوازی می‌تواند تجربه‌ای اصیل از زندگی محلی را به ارمغان بیاورد، اما در عین حال، نیاز به حساسیت فرهنگی بالا، به ویژه در مورد تعامل با زنان و رعایت هنجارهای محلی، ضروری است. افتتاح هتل‌هایی مانند “رز پلازا” در رمادی ، در واقع چالش‌هایی را برای آداب و رسوم سنتی قبیله‌ای در مورد میزبانی از غریبه‌ها در خانه‌ها ایجاد کرده است که نشان‌دهنده پویایی و تحول فرهنگی در شهر است.

آداب و رسوم رمادی

• احوالپرسی: دست دادن با دست راست رایج است، همراه با لمس دست به قلب برای نشان دادن احترام. مردان از دست دادن با زنان خودداری کنند، مگر اینکه زن ابتدا دست دراز کند.
• زبان بدن: تکان دادن سر به پایین برای «بله» و حرکت دست با انگشتان به‌هم‌چسبیده برای «آرام باش» رایج است. استفاده از دست چپ برای اشاره یا غذا بی‌ادبی است.
• پوشش: زنان باید لباس‌های بلند و پوشیده (مانتو و شال) بپوشند و در اماکن مذهبی روسری الزامی است. مردان از دشداشه یا لباس‌های رسمی استفاده کنند.
• غذا و نوشیدنی: غذا را با دست راست بگیرید و منتظر میزبان برای شروع باشید. مصرف الکل و گوشت خوک ممنوع است. پذیرفتن چای یا قهوه نشانه احترام است.
• عکاسی: عکاسی از افراد، به‌ویژه زنان، بدون اجازه ممنوع است. عکاسی در حال عبادت یا در اماکن مذهبی بی‌احترامی است.
• مکالمه: از پرسیدن درباره زنان خانواده خودداری کنید. نشستن مستقیم و اجتناب از چهارزانو نشستن (به‌دلیل نمایش کف پا) ضروری است.

هنرو صنایع دستی رمادی

استان انبار دارای تاریخچه‌ای غنی در تولیدات کشاورزی است و مراکز شهری آن به دلیل برتری در صنایع دستی و تجارت ماهرانه شناخته شده‌اند. صنایع دستی و هنرهای سنتی در منطقه غرب آسیا، از جمله عراق، نقش مهمی در اقتصاد دارند و قدمت آن‌ها به هزاران سال پیش می‌رسد.

صنایع دستی سنتی عراق شامل منسوجات دستباف، ادویه‌جات محلی، چای، لباس‌های سنتی (مانند دشداشه)، و جواهرات با طراحی‌های پیچیده است. هنرمندانی مانند نائف العلوسی، داروساز و نقاش اهل انبار، از خاک واقعی انبار در نقاشی‌های خود استفاده می‌کنند که نشان‌دهنده ارتباط عمیق با سرزمین و فرهنگ محلی است. این تمرکز بر صنایع دستی ماهرانه و استفاده هنرمندان محلی از مواد بومی، نشان‌دهنده یک هویت فرهنگی قوی و پتانسیل برای توسعه گردشگری فرهنگی و صنایع دستی است. این می‌تواند فرصت‌هایی برای خرید سوغات اصیل و حمایت از اقتصاد محلی فراهم کند، و به بازدیدکنندگان امکان می‌دهد تا محصولاتی را بیابند که داستان میراث و تاب‌آوری منطقه را روایت می‌کنند.

  راهنمای سفر از ایران به رمادی

سفر هوایی به رمادی

در حال حاضر، پرواز مستقیم از ایران به رمادی وجود ندارد. مسافران می‌توانند از طریق پروازهای مستقیم از تهران به بغداد یا نجف به عراق سفر کنند. پروازهای مستقیم از تهران به بغداد توسط ایرلاین‌هایی مانند ماهان ایر، ایران‌ایر، فلای بغداد و العراقیه ایرویز انجام می‌شود. همچنین، پروازهای روزانه از تهران به نجف توسط ایران‌ایر، ماهان‌ایر، قشم‌ایر و عراقی‌ایرویز صورت می‌گیرد. فرودگاه بین‌المللی امام خمینی (IKA) در تهران به فرودگاه بین‌المللی بغداد (BGW) مقصد این پروازها است.

هزینه‌های تقریبی بلیط‌های یک‌طرفه از تهران به بغداد معمولاً از حدود ۴,۰۰۰,۰۰۰ تومان شروع می‌شود و بسته به ایرلاین، زمان سفر و کلاس پروازی ممکن است افزایش یابد. ارزان‌ترین زمان سفر از ایران به عراق معمولاً ماه می است و حدود ۲۲۴ دلار هزینه دارد. مسافران ایرانی برای ورود به عراق نیازی به ویزا ندارند. با این حال، گذرنامه با حداقل ۶ ماه اعتبار از تاریخ سفر الزامی است.

عدم وجود پرواز مستقیم به رمادی به این معناست که مسافران باید به بغداد پرواز کرده و سپس از حمل‌ونقل زمینی برای رسیدن به رمادی استفاده کنند. این امر مستلزم برنامه‌ریزی دقیق برای هماهنگی پرواز و حمل‌ونقل زمینی است و زمان سفر کلی را افزایش می‌دهد. بنابراین، امنیت و کارایی حمل‌ونقل بین‌شهری از بغداد به رمادی به عوامل حیاتی در تجربه کلی سفر تبدیل می‌شود.

سفر زمینی (اتوبوس) رمادی

سفر زمینی به عراق با اتوبوس، به ویژه برای مقاصد زیارتی، یکی از رایج‌ترین مسیرها برای ایرانیان است. زائران می‌توانند از طریق مرزهای تمرچین، باشماق، خسروی، مهران، چزابه و شلمچه از کشور خارج شوند. مدارک لازم برای سفر با اتوبوس شامل گذرنامه معتبر (با حداقل ۶ ماه اعتبار) و بلیط اتوبوس (فیزیکی یا الکترونیکی) است که برای عبور از مرز الزامی است. همچنین، داشتن بیمه مسافرتی در برخی کشورها الزامی است.

اطلاعات مستقیم در مورد هزینه اتوبوس از ایران به رمادی در دسترس نیست، اما می‌توان از هزینه‌های اتوبوس بین شهرهای عراق برای تخمین استفاده کرد. به عنوان مثال، هزینه اتوبوس از بغداد به نجف ۱۰,۰۰۰ تا ۲۰,۰۰۰ دینار عراق و از مرز مهران تا نجف ۸,۰۰۰ تا ۱۳,۰۰۰ دینار است. عدم وجود مسیرهای مستقیم اتوبوس به رمادی نشان می‌دهد که مسافران باید پس از ورود به یکی از شهرهای اصلی عراق (مانند بغداد)، برای حمل‌ونقل مستقل به رمادی برنامه‌ریزی کنند. این امر می‌تواند چالش‌های لجستیکی و امنیتی بیشتری را به همراه داشته باشد و نیازمند درک عمیق‌تر از گزینه‌های حمل‌ونقل محلی و ملاحظات امنیتی در داخل عراق است.

سفر زمینی  خودرو شخصی به رمادی

برای تردد با خودرو شخصی به عراق، دریافت مجوز کاپوتاژ (اجازه ورود موقت وسیله نقلیه به یک کشور خارجی) الزامی است. مدارک مورد نیاز شامل گذرنامه معتبر (حداقل ۶ ماه اعتبار)، بیمه شخص ثالث، کارت خودرو، گواهینامه بین‌المللی (توصیه می‌شود)، ویزای عراق (در صورت نیاز) و پلاک ترانزیت است.

هزینه تقریبی کاپوتاژ خودرو به عراق حدود ۱,۵۰۰,۰۰۰ تومان برای مدت یک سال است. هزینه دریافت پلاک ترانزیت نیز حدود ۱,۳۰۰,۰۰۰ تا ۱,۵۰۰,۰۰۰ تومان می‌شود. علاوه بر این، عوارض خروج از کشور خودرو نیز باید پرداخت شود. سفر با خودرو شخصی به رمادی، با وجود آزادی عمل بیشتر، مستلزم طی کردن مراحل اداری پیچیده و هزینه‌های جانبی قابل توجهی است. این روش برای کسانی مناسب است که قصد اقامت طولانی‌تر یا انعطاف‌پذیری بالایی در سفر خود دارند و با پیچیدگی‌های اداری آشنا هستند. همچنین، هشدارهای امنیتی عمومی برای سفر به عراق، به ویژه برای سفرهای زمینی با خودرو شخصی، اهمیت بیشتری پیدا می‌کند، زیرا این روش ممکن است مسافران را در معرض خطرات بیشتری قرار دهد.

سفر ریلی رمادی

خطوط ریلی عراق به سه خط اصلی تقسیم می‌شوند که یکی از آن‌ها خط بغداد-اربیل است و شهرهایی از جمله موصل، ربیعه، فلوجه، رمادی و کرکوک را به هم متصل می‌کند. یک خط ریلی جدیدالتاسیس در شمال بغداد نیز با عبور از مسیر فلوجه، رمادی و حدیثه، به منطقه مرزی “القائم” (در مرز سوریه) امتداد می‌یابد. این توسعه در زیرساخت‌های ریلی، گام مهمی در جهت بهبود ارتباطات منطقه‌ای و ثبات است.

خدمات مسافری ریلی به رمادی در ۱۱ اکتبر ۲۰۲۴ آغاز شده است. قطار از رمادی ساعت ۶ صبح حرکت کرده و از بغداد ساعت ۳:۳۰ بعدازظهر بازمی‌گردد و در فلوجه توقف می‌کند. هزینه قطار از رمادی ۴,۰۰۰ دینار و قطار خروجی از رمادی ۵,۰۰۰ دینار است. گزینه‌های درجه یک ۲,۰۰۰ دینار اضافی هزینه دارند. هر قطار می‌تواند ۳۵۰ مسافر را جابجا کند. راه‌اندازی خدمات مسافری ریلی به رمادی نشان‌دهنده یک گام مهم در بهبود زیرساخت‌های حمل‌ونقل شهر است و می‌تواند جایگزین امن‌تر و مقرون‌به‌صرفه‌تری برای سفر بین‌شهری نسبت به گزینه‌های جاده‌ای باشد، به ویژه با توجه به هشدارهای امنیتی عمومی در عراق. این امر همچنین به تسهیل دسترسی برای سرمایه‌گذاران و تجار کمک می‌کند و نشان‌دهنده تعهد دولت به بازسازی و ادغام رمادی در شبکه حمل‌ونقل ملی است.

تورهای گردشگری

تورهای مستقیم از ایران به رمادی وجود ندارد. تورهای زیارتی به بغداد، نجف یا کربلا (مانند تورهای آژانس‌های آمادای یا راه و رسم سفر) با هزینه‌های ۶ تا ۱۲۰ میلیون تومان در دسترس هستند. برای بازدید از رمادی، باید از این تورها به بغداد سفر کرده و سپس به‌صورت مستقل به رمادی ادامه دهید.

فاصله مرزهای زمینی تا رمادی

• فاصله مهران تا رمادی  ۳۶۷.۳ از طریق بغداد (مهران تا بغداد: ۲۵۵ کیلومتر ؛ بغداد تا رمادی: ۱۱۲.۳ کیلومتر )
• فاصله خسروی رمادی  ۳۰۲.۳ از طریق بغداد (خسروی تا بغداد: ۱۹۰ کیلومتر یا ۱۸۵ کیلومتر ؛ بغداد تا رمادی: ۱۱۲.۳ کیلومتر )
• فاصله شلمچه تا رمادی  ۷۳۱ از طریق نجف (شلمچه تا نجف: ۴۶۰ کیلومتر ؛ نجف تا رمادی: ۲۷۱ کیلومتر )
• فاصله چذابه تا رمادی :  ۶۴۶ از طریق نجف (چذابه تا نجف: ۳۷۵ کیلومتر ؛ نجف تا رمادی: ۲۷۱ کیلومتر )
• فاصله تمرچین/باشماق اطلاعات مستقیم در دسترس نیست این مرزها عمدتاً به سمت کردستان عراق هستند و مسیرهای رایج برای دسترسی به رمادی محسوب نمی‌شوند

 حمل‌ونقل در رمادی

حمل‌ونقل بین‌شهری

• تاکسی: هزینه از رمادی به بغداد یا فرودگاه بغداد ۶-۸ دلار است. تکسی‌های اشتراکی و دربست در دسترس‌اند.
• مینی‌بوس: هزینه‌ها مشابه شهرهای دیگر (۵۰۰-۲,۰۰۰ دینار برای مسیرهای کوتاه).
• قطار: هزینه بلیط ۴,۰۰۰-۵,۰۰۰ دینار، با خدمات منظم به بغداد و فلوجه.

حمل‌ونقل عمومی شهری

• تاکسی (مسیر کوتاه): ۳,۰۰۰-۷,۱۲۵ تومان
• تکسی (مسیر متوسط/طولانی): ۷,۱۲۵-۱۵,۳۰۰ تومان
• توک‌توک: ۱,۰۲۰-۲,۵۵۰ تومان
• اتوبوس شهری: حدود ۵۱۰ تومان

سیستم حمل‌ونقل عمومی محدود است و وابستگی به تکسی‌ها زیاد است. ایست‌های بازرسی در جاده‌ها رایج‌اند، بنابراین مدارک شناسایی همراه داشته باشید.

جاذبه‌ها و تجربیات رمادی

بازار سنتی و مراکز خرید مدرن

• بازار جمعه رمادی: شلوغ‌ترین بازار منطقه، با محصولاتی مانند دام، صنایع دستی، ساعت‌های قدیمی و سوسمارهای بیابانی. این بازار مرکز فرهنگی و اقتصادی است.
• مراکز مدرن: مرکز خرید الانبار (در حال ساخت، ۵۴ میلیون دلار) و بزرگ‌ترین مرکز خرید عراق (۱۲۵,۰۰۰ متر مربع) در حال توسعه هستند.

جاذبه‌های تاریخی و گردشگری رمادی

• شهر پاراکانگاهی رمادی: پارکی موضوعی با سوئیت‌های مدرن و جاذبه‌های فرهنگی.
• باغ‌های مال: فضایی آرام با گل‌ها و مسیرهای سبز.
• قلعه هیت: قلعه‌ای باستانی با منظره فرات.
• زیگورات دور کوریگالزو: بنای تاریخی قرن هشتم پیش از میلاد.
• پل معلق رمادی و مسجد جامع: نمادهای شهری.
• دریاچه حبانیه و پارک الشاور: برای طبیعت‌گردی و تفریح.
• “شهر باستانی بازی‌های رمادی” (The Ancient City of Ramadi Games): این یک پارک موضوعی مدرن است که سرگرمی را با کاوش فرهنگی ترکیب می‌کند. این پارک دارای سواری‌های هیجان‌انگیز، جاذبه‌های جذاب و مناطق زیبا است که برای خانواده‌ها، زوج‌ها و مسافران انفرادی مناسب است. این پارک فرصتی برای غرق شدن در تاریخ غنی منطقه در کنار لذت بردن از جاذبه‌های مدرن فراهم می‌کند.
• باغ‌های مال (Gardens Mall): این مکان به عنوان یک “واحه آرام” و “پناهگاهی زیبا از زندگی شلوغ شهر” توصیف شده است. این باغ وسیع با انواع گل‌های رنگارنگ، فضای سبز و مسیرهای آرامش‌بخش تزئین شده و برای استراحت، پیک‌نیک و لذت بردن از طبیعت ایده‌آل است.
• قلعه هیت (Citadel of Hit): یک قلعه نمادین باستانی در استان انبار که قدمت آن به دوره قرون وسطی بازمی‌گردد. این سازه سنگی چشمگیر معماری هوشمندانه سازندگانش را منعکس می‌کند و مناظر خیره‌کننده‌ای از رود فرات و دره سرسبز اطراف را ارائه می‌دهد. این قلعه یکی از مهمترین هسته‌های مستحکم در عراق محسوب می‌شود.
• زیگورات دور کوریگالزو (Dur-Kurigalzu Ziggurat): یک بنای تاریخی برجسته در استان انبار، در نزدیکی بغداد، که قدمت آن به قرن ۱۴ قبل از میلاد بازمی‌گردد. این زیگورات با ارتفاع ۵۲ متر، گواهی بر مهارت‌های مهندسی تمدن‌های باستانی است و یکی از ده سازه قدیمی در عراق محسوب می‌شود.
• نکات بازدید
• برای “شهر باستانی بازی‌های رمادی” و باغ‌های مال، بازدید در اوایل صبح یا اواخر بعدازظهر برای دمای خنک‌تر و نور بهتر برای عکاسی توصیه می‌شود. برای اماکن تاریخی مانند قلعه هیت و زیگورات دور کوریگالزو، بازدید در ماه‌های خنک‌تر سال توصیه می‌شود.
• در حالی که نام “شهر باستانی بازی‌های رمادی” ممکن است گمراه‌کننده باشد و به یک سایت تاریخی اشاره کند، در واقع یک پارک موضوعی مدرن است. این نکته حیاتی است که مسافران را از انتظارات نادرست بازدارد. وجود این پارک‌ها و باغ‌ها نشان‌دهنده تمرکز بر تفریح و بازسازی زندگی اجتماعی پس از جنگ است. اماکن تاریخی واقعی مانند قلعه هیت و زیگورات دور کوریگالزو که در استان انبار قرار دارند ، پتانسیل گردشگری تاریخی منطقه را نشان می‌دهند، حتی اگر مستقیماً در رمادی نباشند. این تمایز به مدیریت انتظارات بازدیدکنندگان کمک می‌کند و آن‌ها را به سمت تجربیات تاریخی اصیل هدایت می‌کند، در حالی که توسعه مدرن رمادی را نیز به رسمیت می‌شناسد.

سوغات رنادی عراق

صنایع دستی سنتی عراق شامل منسوجات دستباف، ادویه‌جات محلی، چای، لباس‌های سنتی (مانند دشداشه)، و جواهرات با طراحی‌های پیچیده است. در بازار جمعه رمادی، می‌توان کالاهای قدیمی، ابزار و محصولات سنتی مانند ساعت‌های نقره‌ای ژاپنی قدیمی، سوسمارهای بیابانی (که هم برای حیوان خانگی و هم برای غذا استفاده می‌شوند)، بوقلمون‌های رنگارنگ و گوسفند (برای مصرف گوشت) را یافت. علاوه بر این، محصولات با تم “رمادی عراق” مانند لباس، پوستر و کتاب نیز به صورت آنلاین در دسترس هستند که بیشتر جنبه یادبود نظامی یا نقشه‌های شهر را دارند.

مکان‌های خرید سوغات رمادی

بازار جمعه رمادی و مراکز خرید مدرن در حال ساخت می‌توانند مکان‌هایی برای خرید سوغات باشند. تنوع سوغات، از اقلام فرهنگی و هنری گرفته تا محصولات کشاورزی و حتی حیوانات، نشان‌دهنده غنای بازار محلی است. وجود سوغات با تم نظامی به طور آنلاین، بازتابی مستقیم از تاریخ اخیر شهر است. این امر به بازدیدکنندگان امکان می‌دهد تا برای اقلام فرهنگی و هنری به بازارهای محلی مراجعه کنند و از تنوع محصولات موجود آگاه باشند.

غذای محلی و سنتی رمادی و عراق

غذاهای محلی شامل کبسه، دلمه، مقلوبه، سمک مسگوف، بریانی، قوزی و دسرهایی مانند باقلوا و کنافه است.

غذاهای رایج عراقی شامل کباب (گوشت کبابی روی سیخ)، دولمه (برنج و گوشت پیچیده شده در برگ مو یا سبزیجات)، بریانی (برنج پخته شده با ادویه و گوشت/سبزیجات)، مسگوف (ماهی کپور تازه طعم‌دار شده و کبابی)، و پاشا (سر و پای گوسفند) است. داهین (یک شیرینی سنتی که از نجف سرچشمه می‌گیرد)، قیمه (خورش گوشت چرخ‌کرده با لپه) و قوزی (بره کامل شکم‌پر) نیز از غذاهای محبوب هستند. غذاهای اصلی شامل لوبیا، برنج، گندم، بلغور و خرما است. در منطقه انبار، غذاهای سنتی با موادی مانند خرما، کنجد، شیر، گندم و چربی حیوانی ریشه دارند. روغن حیوانی (دهن حر) و شیره خرما (دبس) از محصولات محلی مهم هستند.

معرفی غذاخوری‌ها، رستوران‌ها، کافه‌ها و کبابی‌های شاخص

رستوران دریم لند (Dream Land Restaurant): یک مقصد غذایی برجسته در رمادی، واقع در کنار پل عمر بن عبدالعزیز، که جوهر مهمان‌نوازی و سنت‌های آشپزی عراق را به تصویر می‌کشد. این رستوران طعم‌های اصیل عراقی را با غذاهای بین‌المللی ترکیب می‌کند.

کافه حازم (Hazem Café): تأسیس شده در سال ۱۹۹۵ در قلب رمادی، به عنوان مکانی آرام برای بازنشستگان، متفکران و روزنامه‌نگاران شناخته می‌شود. این کافه قلیان یا بازی‌هایی مانند دومینو ارائه نمی‌دهد و فضای آرام آن به بحث و گفتگو تشویق می‌کند. بسیاری از روزنامه‌نگاران و هنرمندان محلی از مشتریان ثابت این کافه هستند.

وجود رستوران‌هایی مانند “دریم لند” و کافه‌هایی مانند “حازم” در رمادی نشان‌دهنده احیای زندگی اجتماعی و فرهنگی شهر پس از درگیری‌ها است. “کافه حازم” به طور خاص، با فضای آرام و تمرکز بر بحث و گفتگو، نمادی از پایداری فرهنگی و فکری جامعه در مواجهه با چالش‌ها است. این اماکن نه تنها فرصت چشیدن غذاهای محلی را فراهم می‌کنند، بلکه به بازدیدکنندگان امکان می‌دهند تا با بافت اجتماعی شهر آشنا شوند.

  نکات مهم برای سفر به رمادی

توصیه‌های فرهنگی و آداب معاشرت الرمادی عراق

درک عمیق‌تر از آداب معاشرت عراقی‌ها، به ویژه در منطقه‌ای مانند رمادی که سنت‌های قبیله‌ای قوی دارد، برای جلوگیری از سوءتفاهم و ایجاد ارتباطات مثبت ضروری است. این شامل جزئیات مانند استفاده از دست راست برای غذا خوردن و احوالپرسی، احترام به حریم خصوصی، و رعایت پوشش مناسب است. رعایت این آداب نه تنها نشان‌دهنده احترام به فرهنگ محلی است، بلکه برای امنیت شخصی و تجربه مثبت از سفر نیز حیاتی است. به عنوان مثال، عکاسی از افراد بدون اجازه، به ویژه از زنان، اکیداً ممنوع است و می‌تواند توهین‌آمیز تلقی شود. همچنین، در مکان‌های مقدس، کفش‌ها باید برداشته شوند.

وضعیت امنیت رمادی

وضعیت امنیت در عراق، به ویژه در مناطقی که در گذشته درگیری‌های شدیدی را تجربه کرده‌اند، یک ملاحظه حیاتی برای هر مسافری است.

هشدارهای سفر بین‌المللی

وزارت امور خارجه آمریکا و دولت استرالیا به شدت توصیه می‌کنند که به عراق سفر نکنید (Do Not Travel). این هشدارها به دلیل خطرات بالای تروریسم، آدم‌ربایی، درگیری مسلحانه، ناآرامی‌های مدنی و ظرفیت محدود دولت آمریکا برای ارائه کمک به شهروندان خود صادر شده است. گروه‌های تروریستی و شورشی به طور منظم به نیروهای امنیتی و غیرنظامیان عراقی حمله می‌کنند. حملات با استفاده از بمب‌های دست‌ساز، آتش غیرمستقیم و پهپادها در بسیاری از مناطق، از جمله شهرهای بزرگ، رخ می‌دهد. تظاهرات، اعتراضات و اعتصابات نیز به طور مکرر در سراسر کشور اتفاق می‌افتد که می‌توانند به سرعت و بدون اطلاع قبلی خشونت‌آمیز شوند.

وضعیت امنیت رمادی (از دیدگاه محلی)

در مقابل هشدارهای بین‌المللی، مقامات محلی گزارش‌های متفاوتی ارائه می‌دهند. فرماندار رمادی، ابراهیم العوسج، در سال ۲۰۱۶ اعلام کرد که شهر رمادی پس از آغاز عملیات آزادسازی جزیره خالدیه، “به طور کامل امن” است. وی افزود که این عملیات خطر تهدیدها و حملات موشکی و خمپاره‌ای را که پیشتر حومه شهر را هدف قرار می‌داد، پایان داد. شمار خانواده‌های بازگشته به شهر افزایش یافته و حدود ۳۰۰,۰۰۰ نفر از آوریل ۲۰۱۶ به رمادی بازگشته‌اند.

وجود تناقض آشکار بین هشدارهای سفر بین‌المللی و اظهارات مقامات محلی مبنی بر امنیت کامل رمادی یک نکته حیاتی است. این وضعیت نشان می‌دهد که در حالی که پیشرفت‌های امنیتی قابل توجهی در سطح محلی حاصل شده و کنترل نظامی برقرار گشته، اما تصویر کلی امنیتی عراق از دیدگاه بین‌المللی همچنان پرخطر و غیرقابل پیش‌بینی است. مسافران باید این تفاوت دیدگاه را در نظر بگیرند و با احتیاط کامل، برنامه‌ریزی امنیتی قوی، و مشاوره با متخصصان امنیتی سفر کنند. خطر “خشونت و آدم‌ربایی” همچنان یک نگرانی جدی باقی می‌ماند و باید در هر برنامه‌ریزی سفر به رمادی لحاظ شود.

محل اقامت و هتل‌ها و مسافرخانه‌های شاخص

زیرساخت‌های اقامتی در رمادی در حال توسعه هستند، اما هنوز به اندازه شهرهای بزرگ‌تر عراق شناخته شده نیستند.

در سال ۲۰۱۸، هتل “رز پلازا” (Rose Plaza Hotel) با ۸۰ تخت در رمادی افتتاح شد که اولین هتل در استان انبار بود. افتتاح این هتل به نوعی چالش‌برانگیز برای آداب و رسوم قبیله‌ای منطقه محسوب می‌شد که مهمان‌نوازی در خانه‌ها را ترجیح می‌دهند. این هتل توسط یک تاجر جوان عراقی ساخته شد و هدف آن جذب مشتریان تجاری و میزبانی کنفرانس‌های بازسازی بود. علاوه بر این، پروژه‌های ساخت‌وساز در استان انبار شامل ساخت اولین هتل پنج ستاره استان در سواحل فرات نیز می‌شود.

با این حال، جستجو در وب‌سایت‌های رزرو هتل مانند Skyscanner نشان می‌دهد که بسیاری از نتایج برای “هتل‌های رمادی عراق” در واقع هتل‌هایی در شهرهای دیگر عراق (مانند بغداد، اربیل، سلیمانیه، کربلا) یا حتی خارج از عراق (مانند هتل‌های رامادا) را نشان می‌دهند. این کمبود اطلاعات جامع و لیست‌های مستقیم از هتل‌های رمادی نشان‌دهنده این است که زیرساخت‌های اقامتی شهر هنوز در مراحل اولیه توسعه قرار دارند یا به طور گسترده در سیستم‌های رزرو بین‌المللی ادغام نشده‌اند. این وضعیت به معنای محدودیت در انتخاب برای مسافران و نیاز به رزرو زودهنگام یا بررسی دقیق گزینه‌های محلی است. مسافران باید در نظر داشته باشند که ممکن است نیاز به تماس مستقیم با اماکن اقامتی محلی یا استفاده از آژانس‌های مسافرتی تخصصی داشته باشند.

 فرصت‌های اقتصادی  در رمادی

رمادی و استان انبار، به عنوان مناطقی که در حال بازسازی گسترده پس از درگیری‌ها هستند، فرصت‌های اقتصادی قابل توجهی را در بخش‌های مختلف ارائه می‌دهند.

فرصت سرمایه‌گذاری رمادی

• عراق به طور کلی فرصت‌های سرمایه‌گذاری متنوعی در بخش‌های نفت و گاز، ساخت‌وساز، بهداشت و درمان، فناوری اطلاعات، و کشاورزی ارائه می‌دهد. استان انبار، که رمادی مرکز آن است، به طور خاص فرصت‌های سرمایه‌گذاری در بازسازی، تجارت مرزی با سوریه و اردن، و انرژی خورشیدی دارد.
• پروژه‌های جدید و بزرگ در استان انبار، نشان‌دهنده یک استراتژی جامع برای احیای اقتصادی منطقه پس از درگیری‌ها است:
• پروژه عظیم تولید کود فسفات: یک پروژه ۲ میلیارد دلاری در القائم انبار که از ذخایر عظیم فسفات منطقه (حدود ۱۰ میلیارد تن) بهره می‌برد.
• پروژه ساخت مجتمع صنعتی مبتنی بر سیلیس: این پروژه با همکاری عربستان سعودی در انبار ساخته خواهد شد و طیف وسیعی از محصولات صنعتی مبتنی بر سیلیس (مانند شیشه، سرامیک) را تولید خواهد کرد.
• پروژه‌های بازسازی زیرساخت‌ها: شامل بازسازی ۱۰۰۰ پناهگاه آسیب‌دیده از جنگ، ۱۰ ایستگاه آب و ۳ کیلومتر جاده، و نصب ۶۰۰ چراغ خیابان خورشیدی است که به بهبود استانداردهای زندگی بیش از ۲۵۹,۰۰۰ نفر کمک می‌کند.
• پروژه‌های بزرگ تجاری: مانند ساخت بزرگترین مرکز خرید عراق در رمادی که ۱۲۵,۰۰۰ متر مربع وسعت خواهد داشت.
• این پروژه‌های عظیم زیرساختی و صنعتی نه تنها فرصت‌های سرمایه‌گذاری مستقیم ایجاد می‌کنند، بلکه به طور غیرمستقیم به رشد بخش‌های مرتبط مانند مسکن، خدمات و حمل‌ونقل نیز کمک می‌کنند. این امر می‌تواند رمادی را به یک مقصد جذاب برای سرمایه‌گذاران بلندمدت تبدیل کند، به شرطی که ثبات امنیتی و سیاسی حفظ شود. با این حال، گزارش‌ها نشان می‌دهند که فرآیندهای اداری و فساد ممکن است ریسک‌هایی را برای سرمایه‌گذاران به همراه داشته باشد.

بخش سرمایه‌گذاری فرصت‌ها و پروژه‌های شاخص در رمادی/انبار

• بازسازی و زیرساخت پروژه‌های جاده، پل، مسکن (کمبود ۲ میلیون واحد در عراق)، نیروگاه‌ها، سیستم‌های آبرسانی، بازسازی شهری. پروژه‌های شاخص: بازسازی ۱۰۰۰ پناهگاه، ۱۰ ایستگاه آب، ۳ کیلومتر جاده، نصب ۶۰۰ چراغ خورشیدی.
• صنعت و تولید تولید مواد ساختمانی (سیمان، سرامیک)، پتروشیمی (کود، پلاستیک)، صنایع سبک (نساجی، مواد غذایی). پروژه‌های شاخص: مجتمع کود فسفات ۲ میلیارد دلاری ، مجتمع صنعتی سیلیس.
• انرژی (تجدیدپذیر) پتانسیل بالای انرژی خورشیدی (۳۰۰۰ ساعت آفتاب سالانه). پروژه‌های شاخص: نصب سیستم‌های خورشیدی.
• املاک و مستغلات مجتمع‌های مسکونی و تجاری. پروژه‌های شاخص: بزرگترین مرکز خرید عراق در رمادی ، هتل‌های جدید.
• تجارت مرزی موقعیت استراتژیک با مرزهای سوریه و اردن، فرصت برای تجارت و ترافیک.
• فرصت‌های تجاری (صادرات و واردات از ایران به رمادی)
• عراق دومین مقصد صادرات غیرنفتی ایران است و ارزش صادرات غیرنفتی ایران به عراق در سال گذشته حدود ۱۱.۹ میلیارد دلار بوده است. هدف افزایش این رقم به ۲۰ تا ۲۵ میلیارد دلار در سال است که نشان‌دهنده پتانسیل بالای رشد در روابط تجاری دو کشور است.

کالاهای صادراتی ایران به عراق:

مواد غذایی، کاشی و سرامیک، مصالح ساختمانی. همچنین انرژی (گاز و برق)، فولاد و سنگ آهن، مشتقات نفتی و پلاستیک، میوه، تره‌بار، لبنیات، سیمان، گچ و سرامیک.

کالاهای وارداتی عراق:

مواد غذایی و پروتئینی، محصولات پتروشیمی، تجهیزات پزشکی، مواد آرایشی و بهداشتی و مصالح ساختمانی.

رمادی، به عنوان مرکز استان انبار و با موقعیت مرزی استراتژیک خود، می‌تواند نقش مهمی در این مبادلات تجاری ایفا کند. به ویژه در زمینه مصالح ساختمانی و مواد غذایی که برای بازسازی شهر و استان انبار ضروری هستند، تقاضای قابل توجهی وجود دارد. این امر نشان می‌دهد که فرصت‌های تجاری نه تنها به طور کلی برای عراق، بلکه به طور خاص برای نیازهای کنونی رمادی نیز بسیار مناسب هستند.

فرصت مهاجرت به رمادی از ایران

هیچ اطلاعات مستقیمی در مورد فرصت‌های مهاجرت خاص و مستقل به رمادی از ایران در دسترس نیست. مهاجرت به عراق به طور کلی، به ویژه برای ایرانیان، بیشتر به مقاصد زیارتی یا کاری در شهرهای بزرگ مانند بغداد، نجف و کربلا مرتبط است.

با این حال، فرصت‌های شغلی و سرمایه‌گذاری در عراق در بخش‌های نفت و گاز، ساخت‌وساز، بهداشت و درمان، و فناوری اطلاعات وجود دارد. این بدان معناست که مهاجرت به رمادی احتمالاً باید از طریق فرصت‌های شغلی یا سرمایه‌گذاری در استان انبار صورت گیرد، نه به عنوان یک مقصد مهاجرتی مستقل. به عنوان مثال، اگر فردی بتواند در یکی از پروژه‌های بازسازی یا صنعتی در استان انبار شغلی پیدا کند یا سرمایه‌گذاری کند، ممکن است بتواند از این طریق در رمادی اقامت یابد.

برای ایرانیان، ویزای الکترونیکی (eVisa) یا ویزای هنگام ورود (Visa on Arrival) برای اقلیم کردستان عراق برای مقاصد گردشگری یا تجاری تا ۹۰ روز اعتبار دارد. اما این ویزاها برای اقامت دائم در رمادی (که خارج از اقلیم کردستان است) مناسب نیستند. هشدارهای امنیتی عمومی برای سفر به عراق نیز برای هرگونه برنامه‌ریزی مهاجرت به این کشور باید در نظر گرفته شود.

رمادی در نگاه آخر

رمادی، پایتخت استان انبار، شهری در غرب عراق است که با موقعیت استراتژیک خود در امتداد رود فرات و در تقاطع مسیرهای تجاری به سوریه و اردن، از اهمیت ویژه‌ای برخوردار است. این شهر تاریخچه‌ای غنی اما پرفراز و نشیب را پشت سر گذاشته و بارها صحنه درگیری‌های نظامی بوده است. پس از آزادسازی از داعش در سال ۲۰۱۵، رمادی وارد فاز گسترده‌ای از بازسازی و توسعه شده است.

پروژه‌های عظیم زیرساختی، صنعتی (مانند مجتمع‌های فسفات و سیلیس) و تجاری (مانند مراکز خرید مدرن) در حال اجرا هستند که نشان‌دهنده چشم‌انداز مثبت برای آینده اقتصادی شهر و استان است. راه‌اندازی خدمات حمل‌ونقل ریلی به رمادی نیز اخیراً انجام شده که دسترسی به شهر را بهبود می‌بخشد و گزینه‌ای امن‌تر و مقرون‌به‌صرفه‌تر برای سفر بین‌شهری فراهم می‌کند. فرهنگ قبیله‌ای قوی و مهمان‌نوازی عمیق از ویژگی‌های بارز مردم رمادی است که تجربه اجتماعی منحصربه‌فردی را برای بازدیدکنندگان رقم می‌زند.

با این حال، هشدارهای امنیتی بین‌المللی همچنان بر قوت خود باقی است و مسافران باید با احتیاط کامل و برنامه‌ریزی امنیتی دقیق سفر کنند. این تفاوت در دیدگاه‌های امنیتی بین گزارش‌های بین‌المللی و اظهارات مقامات محلی، لزوم هوشیاری و اتخاذ تدابیر امنیتی شخصی را دوچندان می‌کند. زیرساخت‌های گردشگری و اقامتی شهر نیز هنوز در حال توسعه هستند، که ممکن است انتخاب‌ها را برای مسافران محدود کند.

رمادی در حال گذار از یک شهر جنگ‌زده به یک مرکز اقتصادی و اجتماعی در حال احیا است. این شهر نمادی از انعطاف‌پذیری عراق و پتانسیل آن برای بازسازی و توسعه است. با وجود چالش‌های امنیتی و نیاز به زمان برای توسعه کامل زیرساخت‌ها، تمرکز بر سرمایه‌گذاری‌های بزرگ و احیای زندگی اجتماعی، چشم‌انداز امیدوارکننده‌ای را برای آینده رمادی ترسیم می‌کند. این شهر می‌تواند برای کسانی که به دنبال فرصت‌های تجاری و سرمایه‌گذاری در یک بازار نوظهور هستند، یا علاقه‌مند به مشاهده فرآیند بازسازی پس از جنگ هستند، جذاب باشد.

کلمات کلیدی

رمادی، سفر به رمادی، گردشگری رمادی، سرمایه‌گذاری در رمادی، مهاجرت به رمادی، استان الانبار، غرب عراق، رود فرات، مثلث سنی، بازسازی رمادی، داعش، تاریخ رمادی، فرهنگ رمادی، آداب و رسوم رمادی، وضعیت امنیتی رمادی، فرصت‌های اقتصادی رمادی، حمل و نقل رمادی، هتل‌های رمادی، بازار جمعه رمادی، مرکز خرید الانبار، پل معلق رمادی، دریاچه حبانیه، دانشگاه انبار، سفر از ایران به رمادی، پرواز به بغداد، سفر زمینی به عراق، مرز مهران، مرز خسروی، قطار به رمادی، تورهای عراق، سوغات رمادی، غذاهای محلی عراق، قبیله دلیم،   پتانسیل کشاورزی رمادی، پروژه‌های صنعتی رمادی، انرژی خورشیدی در عراق، تجارت ایران و عراق، مصالح ساختمانی عراق، شغل در رمادی.