اربعینی : سلیمانیه، پایتخت فرهنگی اقلیم کردستان عراق، شهری با تاریخ غنی و هویت فرهنگی قوی است که در دره شهرزور و دامنه‌های کوه‌های زاگرس واقع شده است. این شهر، تأسیس‌شده در سال ۱۷۸۴ توسط ابراهیم پاشا بابان، به دلیل فضای آزاداندیش و تنوع دینی، میزبان اماکن مذهبی متعددی است که شامل مساجد تاریخی، حسینیه‌ها، کلیساها، تکایای صوفی، و معابد اقلیت‌ها می‌شود. اکثریت ساکنان سنی شافعی هستند، اما اقلیت‌های شیعه فیلی، مسیحی، یزیدی، و زرتشتی نیز حضور دارند.

۱. پیشینه مذهبی سلیمانیه سلیمانیه

ریشه‌های دینی: منطقه شهرزور پیش از اسلام محل ادیانی مانند زرتشتی بود. با ورود اسلام در قرن هفتم، مذهب سنی شافعی غالب شد. تعاملات با امپراتوری‌های عثمانی (سنی) و صفوی (شیعه) و نزدیکی به ایران، تنوع دینی را تقویت کرد.

تأسیس شهر: سلیمانیه توسط خاندان بابان، کردهای سنی شافعی، تأسیس شد. مسجد جامع سلیمانیه (۱۷۸۴) اولین بنای مذهبی شهر بود که هویت اسلامی-کردی آن را شکل داد.

تساهل دینی: سلیمانیه به دلیل روشنفکری و ادبیات کردی سورانی، فضایی تساهل‌پذیر برای ادیان مختلف فراهم کرده است، که در اماکن مذهبی و مراسم‌ها مشهود است.

 

۲. اماکن مذهبی سلیمانیه

این بخش شامل مساجد، حسینیه‌ها، تکایا، مزارها، کلیساها، و معابد اقلیت‌ها است. اسامی جدید از لیست کاربر (مانند مسجد امام بخاری، کلیسای مریم العذراء، معبد آشتی) به فهرست قبلی اضافه شده‌اند. برخی اماکن (مانند مسجد بزرگ سلیمانیه) با مسجد جامع سلیمانیه یکسان فرض شده‌اند، مگر اینکه اطلاعات متفاوتی ارائه شود.

۲.۱. مساجد

۱. مسجد جامع سلیمانیه (Great Mosque of Sulaymaniyah / مزگەوتی گەورەی سلێمانی)

آدرس: محله ملکندی، خیابان سالم، مرکز شهر، نزدیک بازار بزرگ و قلعه سلیمانیه.

ویژگی‌ها:

ساخته‌شده در ۱۷۸۴ توسط ابراهیم پاشا بابان، اولین مسجد سلیمانیه.

معماری عثمانی با گنبد بزرگ، مناره ۳۰ متری، و حیاط مرکزی.

تزئینات شامل کاشی‌کاری آبی-سفید، خطاطی قرآنی، و چلچراغ‌های سنتی.

شامل مقبره حاجی کاکا احمد (معروف به شیخ احمد) و محمود برزنجی، رهبر کرد ضد استعمار بریتانیا.

ظرفیت صدها نمازگزار، با سالن‌های آموزشی و مقبره خاندان بابان.

اهمیت:

نماد مذهبی و تاریخی شهر، قلب هویت کردی-اسلامی.

میزبان نمازهای جمعه، عید فطر، عید قربان، و مولود نبی.

جاذبه گردشگری برای علاقه‌مندان به معماری عثمانی.

فعالیت‌ها:

نمازهای پنج‌گانه، خطبه‌های هفتگی، و جلسات تفسیر قرآن.

مراسم فرهنگی مانند شعرخوانی مذهبی.

دسترسی:

پیاده‌روی ۵ دقیقه‌ای از بازار بزرگ یا هتل کاخ سلیمانیه.

تاکسی (۲,۰۰۰-۳,۰۰۰ دینار) با گفتن “مزگەوتی گەورەی سلێمانی”.

نکات بازدید:

پوشش مناسب (لباس بلند، روسری برای زنان) و درآوردن کفش.

بازدید پس از نماز (صبح یا عصر) آزاد، عکاسی با احترام مجاز.

۲. مسجد سالم (Salim Mosque / Salim Bag Mosque)

آدرس: محله کانی آسکان، خیابان سالم، نزدیک موزه سلیمانیه.

ویژگی‌ها:

قدمت اوایل قرن نوزدهم، معماری کردی-عثمانی.

مناره کوتاه، حیاط کوچک، دیوارهای سنگی، و خطاطی اسلامی.

اهمیت:

محل عبادت ساکنان کانی آسکان.

ارزش تاریخی در بافت سنتی شهر.

فعالیت‌ها:

نمازهای روزانه، مراسم عید، و آموزش قرآنی کودکان.

دسترسی:

پیاده‌روی ۵ دقیقه‌ای از بازار بزرگ.

تاکسی (۳,۰۰۰ دینار) از مرکز شهر.

نکات بازدید:

پوشش محترمانه، بازدید صبح یا عصر.

۳. مسجد نالی (Nali Mosque)

آدرس: محله سرشقام، خیابان آسو، نزدیک بازار بزرگ.

ویژگی‌ها:

بازسازی‌شده در قرن بیستم، به نام شاعر کرد نالی.

معماری مدرن، خطاطی قرآنی، و نورپردازی زیبا.

سالن اجتماعات برای رویدادهای فرهنگی-مذهبی.

اهمیت:

پیوند دین و ادبیات کردی با جلسات شعرخوانی.

عبادتگاه کسبه بازار و ساکنان سرشقام.

فعالیت‌ها:

نمازهای جماعت، خطبه‌های جمعه، و مراسم ادبی.

دسترسی:

پیاده‌روی ۳ دقیقه‌ای از بازار بزرگ.

تاکسی (۲,۰۰۰ دینار) از مرکز شهر.

نکات بازدید:

پوشش مناسب، بازدید در ساعات غیرنماز.

۴. مسجد حاجی قادر (Haji Qadir Mosque)

آدرس: محله چهارباغ، نزدیک پارک شهرداری و خیابان سالم.

ویژگی‌ها:

قدمت قرن نوزدهم، معماری کردی-عثمانی.

حیاط سرسبز، مناره با کاشی‌کاری، و فرش‌های دستبافت کردی.

اهمیت:

عبادتگاه ساکنان چهارباغ، فضایی آرام و معنوی.

فعالیت‌ها:

نمازهای روزانه، جلسات قرآنی.

دسترسی:

پیاده‌روی ۱۰ دقیقه‌ای از پارک سرچنار.

تاکسی (۴,۰۰۰ دینار) از مرکز شهر.

نکات بازدید:

پوشش محترمانه، بازدید صبح یا عصر.

۵. مسجد امام بخاری (Imam Bukhari Mosque)

آدرس: محله سرچنار، نزدیک خیابان سالم و پارک سرچنار.

ویژگی‌ها:

مسجدی مدرن با معماری ساده، مناره تک، و فضای داخلی روشن.

حیاط کوچک برای وضو و نمازهای جماعت.

اهمیت:

عبادتگاه ساکنان سرچنار و محلات اطراف.

به نام امام بخاری، محدث مشهور، نام‌گذاری شده است.

فعالیت‌ها:

نمازهای پنج‌گانه، جلسات حدیث‌خوانی.

دسترسی:

پیاده‌روی ۱۰ دقیقه‌ای از مرکز شهر.

تاکسی (۳,۰۰۰ دینار) از بازار بزرگ.

نکات بازدید:

پوشش مناسب، بازدید پس از نماز.

۶. مسجد ابوبکر الصدیق (Abu Bakr Al-Siddiq Mosque)

آدرس: محله باکشتیاران، خیابان ۶۰ متری، نزدیک سلیمانی جدید.

ویژگی‌ها:

مسجدی مدرن در منطقه‌ای جدید، با گنبد کوچک و مناره بلند.

فضای داخلی با تزئینات اسلامی و نورپردازی.

اهمیت:

خدمت به ساکنان محلات جدید و مرفه.

نام‌گذاری به نام خلیفه اول، ابوبکر.

فعالیت‌ها:

نمازهای جماعت، مراسم عید.

دسترسی:

تاکسی (۵,۰۰۰ دینار) از مرکز شهر.

خودروی شخصی به دلیل فاصله از مرکز.

نکات بازدید:

پوشش محترمانه، هماهنگی برای بازدید.

۷. مسجد قدیم خؤرمال (Khurmal Old Mosque)

آدرس: شهر خؤرمال، منطقه حلبچه، ۶۰ کیلومتری جنوب شرقی سلیمانیه.

ویژگی‌ها:

قدمت دوره عثمانی (۱۵۱۲-۱۵۲۰)، ساخته‌شده توسط سلطان سلیم اول.

دارای ۹ گنبد و مناره ۲۶ پله‌ای، بازسازی‌شده توسط مصطفی بابان در ۱۷۴۰.

معماری عثمانی با کاشی‌کاری و حیاط وسیع.

اهمیت:

یکی از قدیمی‌ترین مساجد کردستان، با ۸ بار بازسازی.

جاذبه تاریخی-مذهبی در منطقه حلبچه.

فعالیت‌ها:

نمازهای روزانه، مراسم مذهبی محلی.

دسترسی:

سفر ۱ ساعته با خودروی شخصی یا تاکسی (۱۵,۰۰۰ دینار) از سلیمانیه.

نکات بازدید:

پوشش مناسب، بازدید صبح یا عصر.

۸. مسجد صلاح‌الدین (Salahadin Mosque)

آدرس: محله قرگه، خیابان اصلی قرگه، نزدیک بازار محلی.

ویژگی‌ها:

مسجدی مدرن با گنبد سبز و مناره بلند.

فضای داخلی با فرش‌های کردی و تزئینات اسلامی.

اهمیت:

عبادتگاه ساکنان قرگه، به نام صلاح‌الدین ایوبی.

فعالیت‌ها:

نمازهای جماعت، جلسات مذهبی.

دسترسی:

تاکسی (۴,۰۰۰ دینار) از مرکز شهر.

پیاده‌روی از بازار قرگه.

نکات بازدید:

پوشش محترمانه، بازدید در ساعات غیرنماز.

۹. مسجد حاجی عباس براوَی (Haji Abas Baraway Mosque)

آدرس: محله زرگته، نزدیک خیابان ۱۰۰ متری.

ویژگی‌ها:

مسجدی محلی با معماری ساده، مناره کوتاه.

حیاط کوچک و فضای داخلی با تزئینات سنتی.

اهمیت:

عبادتگاه ساکنان زرگته، خیرین محلی آن را ساخته‌اند.

فعالیت‌ها:

نمازهای روزانه، مراسم‌های کوچک.

دسترسی:

تاکسی (۵,۰۰۰ دینار) از مرکز شهر.

نکات بازدید:

پوشش مناسب، هماهنگی با مسئولین.

۱۰. مسجد رحمان (Rahman Mosque / مزگەوتی رەحمان)

آدرس: محله ماموستایان، نزدیک دانشگاه سلیمانیه.

ویژگی‌ها:

مسجدی مدرن با گنبد کوچک و مناره تک.

فضای داخلی روشن با خطاطی اسلامی.

اهمیت:

محل عبادت دانشجویان و اساتید دانشگاه.

فعالیت‌ها:

نمازهای جماعت، جلسات دینی دانشجویی.

دسترسی:

پیاده‌روی ۵ دقیقه‌ای از دانشگاه سلیمانیه.

تاکسی (۴,۰۰۰ دینار) از مرکز شهر.

نکات بازدید:

پوشش محترمانه، بازدید صبح یا عصر.

۱۱. مسجد حاجی کریم بکرس (Haji Karim Bekras Mosque)

آدرس: محله درگزین، نزدیک خیابان آسو.

ویژگی‌ها:

مسجدی محلی با معماری سنتی، حیاط کوچک.

تزئینات ساده و مناره کوتاه.

اهمیت:

عبادتگاه ساکنان درگزین، ساخته‌شده توسط خیرین.

فعالیت‌ها:

نمازهای روزانه، مراسم‌های محلی.

دسترسی:

پیاده‌روی ۵ دقیقه‌ای از بازار بزرگ.

تاکسی (۳,۰۰۰ دینار) از مرکز شهر.

نکات بازدید:

پوشش مناسب، بازدید در ساعات غیرنماز.

۱۲. مسجد احمدی حاجی علی (Ahmad Haji Ali Mosque / مزگەوتی احمدی حاجی علی)

آدرس: محله کویه، نزدیک جاده اصلی کویه-سلیمانیه.

ویژگی‌ها:

مسجدی محلی با معماری مدرن، مناره بلند.

فضای داخلی با فرش‌های کردی و نورپردازی.

اهمیت:

خدمت به ساکنان کویه و حومه.

فعالیت‌ها:

نمازهای جماعت، مراسم عید.

دسترسی:

تاکسی (۶,۰۰۰ دینار) یا خودروی شخصی از سلیمانیه (۲۰ دقیقه).

نکات بازدید:

پوشش محترمانه، هماهنگی برای بازدید.

۱۳. مسجد شبات (Xabat Mosque)

آدرس: محله سلیمانی جدید، خیابان ۶۰ متری.

ویژگی‌ها:

مسجدی مدرن در منطقه‌ای جدید، با گنبد کوچک.

فضای داخلی با تزئینات اسلامی.

اهمیت:

عبادتگاه ساکنان سلیمانی جدید.

فعالیت‌ها:

نمازهای روزانه، جلسات مذهبی.

دسترسی:

تاکسی (۵,۰۰۰ دینار) از مرکز شهر.

نکات بازدید:

پوشش مناسب، بازدید صبح یا عصر.

۱۴. مسجد ابوبکر الموسنیف (Abu Baker Al-Musanif Mosque)

آدرس: محله باکشتیاران، نزدیک خیابان ۱۰۰ متری.

ویژگی‌ها:

مسجدی محلی با معماری ساده، مناره تک.

حیاط کوچک و فضای داخلی روشن.

اهمیت:

خدمت به ساکنان باکشتیاران.

فعالیت‌ها:

نمازهای جماعت، مراسم‌های کوچک.

دسترسی:

تاکسی (۵,۰۰۰ دینار) از مرکز شهر.

نکات بازدید:

پوشش محترمانه، هماهنگی با مسئولین.

۱۵. مسجد شیخ امینی (Sheikh Amini Mosque)

آدرس: محله سرچنار، نزدیک پارک سرچنار و خیابان سالم.

ویژگی‌ها:

مسجدی محلی با معماری مدرن، مناره کوتاه.

فضای داخلی با تزئینات ساده اسلامی.

اهمیت:

عبادتگاه ساکنان سرچنار، به نام شیخ امینی.

فعالیت‌ها:

نمازهای روزانه، جلسات مذهبی محلی.

دسترسی:

پیاده‌روی ۱۰ دقیقه‌ای از مرکز شهر.

تاکسی (۳,۰۰۰ دینار) از بازار بزرگ.

نکات بازدید:

پوشش مناسب، بازدید در ساعات غیرنماز.

۲.۲. حسینیه‌ها

۱. حسینیه آیت‌الله حکیم

آدرس: محله درگزین، خیابان آسو، نزدیک بازار بزرگ.

ویژگی‌ها:

تنها حسینیه رسمی در اقلیم کردستان، ساخته‌شده برای شیعیان فیلی.

فضای داخلی با پرچم‌های سیاه و سبز، تصاویر مذهبی، و ظرفیت ۱۰۰ نفر.

اهمیت:

مرکز اصلی شیعیان فیلی (۳-۵٪ جمعیت).

میزبان مراسم عاشورا، اربعین، و مناسبت‌های شیعی با نوحه‌خوانی کردی-فارسی.

فعالیت‌ها:

عزاداری محرم، سخنرانی‌های مذهبی، پخش نذری.

جلسات هفتگی شیعیان.

دسترسی:

پیاده‌روی ۵ دقیقه‌ای از بازار بزرگ.

پرس‌وجو از محلی‌ها برای آدرس دقیق.

نکات بازدید:

هماهنگی با برگزارکنندگان، پوشش مشکی در محرم.

عکاسی بدون اجازه ممنوع.

۲.۳. تکایا و مزارهای صوفی

۱. تکیه طریقت کسنزانی

آدرس: محله ماموستایان، نزدیک خیابان سالم و دانشگاه سلیمانیه.

ویژگی‌ها:

مرکز فعالیت‌های صوفیه قادریه، با سالن‌های بزرگ برای ذکر و سماع.

تزئینات با خطاطی صوفیانه و تصاویر رهبران قادریه.

اهمیت:

پایگاه اصلی طریقت قادریه، با نفوذ در کردستان.

میزبان مراسم‌های صوفیانه مانند ذکر و مولودی.

فعالیت‌ها:

جلسات ذکر، مراسم سالانه قادریه.

آموزش تعالیم صوفیانه.

دسترسی:

پیاده‌روی ۵ دقیقه‌ای از دانشگاه سلیمانیه.

تاکسی (۴,۰۰۰ دینار) از مرکز شهر.

نکات بازدید:

هماهنگی با مسئولین، رعایت آداب صوفیانه.

عکاسی با اجازه.

۲. مزار شیخ عبدالکریم قادری کسنزانی

آدرس: محله ماموستایان، نزدیک تکیه کسنزانی.

ویژگی‌ها:

مقبره شیخ عبدالکریم، از رهبران طریقت قادریه.

فضای معنوی با تزئینات ساده و گنبد کوچک.

اهمیت:

زیارتگاه پیروان قادریه و علاقه‌مندان صوفیسم.

نماد تأثیر صوفیگری در سلیمانیه.

فعالیت‌ها:

زیارت، مراسم یادبود شیخ.

دسترسی:

پیاده‌روی از تکیه کسنزانی.

تاکسی (۴,۰۰۰ دینار) از مرکز شهر.

نکات بازدید:

پوشش محترمانه، رعایت سکوت.

عکاسی با اجازه مسئولین.

۲.۴. کلیساها

۱. کلیسای سنت مری (St. Mary’s Church / Maryam Al-Athra Church)

آدرس: محله کانی آسکان، خیابان سالم، نزدیک موزه سلیمانیه.

ویژگی‌ها:

قدمت قرن نوزدهم، متعلق به کلدانی-آشوری‌ها.

معماری ساده، صلیب سنگی، نقاشی‌های مذهبی، و شیشه‌های رنگی.

اهمیت:

مرکز مسیحیان سلیمانیه (کمتر از ۱٪).

مراسم عید پاک، کریسمس، و عبادات سریانی.

نماد تساهل دینی.

فعالیت‌ها:

مراسم مذهبی، فعالیت‌های خیریه.

دسترسی:

پیاده‌روی ۵ دقیقه‌ای از بازار بزرگ.

تاکسی (۳,۰۰۰ دینار).

نکات بازدید:

هماهنگی با مسئولین، پوشش محترمانه.

۲. کلیسای مار یوحنا (Mar Yohanna Church)

آدرس: محله چهارباغ، نزدیک پارک شهرداری و خیابان سالم.

ویژگی‌ها:

قدمت اوایل قرن بیستم، معماری آشوری.

حیاط کوچک، صلیب سنگی، آیکون‌های مذهبی.

اهمیت:

عبادتگاه آشوری‌ها، مراسم‌های خانوادگی.

فعالیت‌ها:

مراسم عید پاک، کریسمس، جلسات خیریه.

دسترسی:

پیاده‌روی ۱۰ دقیقه‌ای از پارک سرچنار.

تاکسی (۴,۰۰۰ دینار).

نکات بازدید:

هماهنگی با مسئولین، رعایت سکوت.

۳. کلیسای مریم العذراء (Mariam Al-Adra Parish Church)

آدرس: محله کانی آسکان، نزدیک کلیسای سنت مری.

ویژگی‌ها:

کلیسایی کلدانی با معماری سنتی، گنبد کوچک.

فضای داخلی با تصاویر مریم عذراء و محراب چوبی.

اهمیت:

مرکز عبادت کلدانی‌ها، مراسم‌های مذهبی.

فعالیت‌ها:

عبادات هفتگی، مراسم اعیاد مسیحی.

دسترسی:

پیاده‌روی ۵ دقیقه‌ای از موزه سلیمانیه.

تاکسی (۳,۰۰۰ دینار).

نکات بازدید:

هماهنگی با مسئولین، پوشش مناسب.

۴. کلیسای مار یوسف (Mar Yousif Church)

آدرس: محله سرچنار، نزدیک خیابان ۶۰ متری.

ویژگی‌ها:

کلیسایی کوچک با معماری مدرن، صلیب برجسته.

فضای داخلی ساده با آیکون‌های مذهبی.

اهمیت:

خدمت به مسیحیان سرچنار و محلات اطراف.

فعالیت‌ها:

مراسم مذهبی، جلسات اجتماعی.

دسترسی:

تاکسی (۴,۰۰۰ دینار) از مرکز شهر.

نکات بازدید:

هماهنگی با مسئولین، پوشش محترمانه.

۵. کلیسای سن ژوزف (Church of St. Joseph)

آدرس: محله باکشتیاران، خیابان ۱۰۰ متری.

ویژگی‌ها:

کلیسایی مدرن با گنبد کوچک و صلیب سنگی.

فضای داخلی با نقاشی‌های مذهبی.

اهمیت:

عبادتگاه مسیحیان محلات جدید.

فعالیت‌ها:

مراسم عید پاک، کریسمس.

دسترسی:

تاکسی (۵,۰۰۰ دینار) از مرکز شهر.

نکات بازدید:

هماهنگی با مسئولین، پوشش مناسب.

۶. کلیسای بین‌المللی سلیمانیه (International Church of Slemani)

آدرس: محله سلیمانی جدید، نزدیک خیابان ۶۰ متری.

ویژگی‌ها:

کلیسایی مدرن برای مسیحیان بین‌المللی و محلی.

فضای داخلی با امکانات مدرن، سالن اجتماعات.

اهمیت:

خدمت به مهاجران مسیحی و جامعه بین‌المللی.

فعالیت‌ها:

مراسم به انگلیسی، فعالیت‌های اجتماعی.

دسترسی:

تاکسی (۵,۰۰۰ دینار) از مرکز شهر.

نکات بازدید:

هماهنگی با وب‌سایت کلیسا، پوشش مناسب.

توجه: اطلاعات دقیق آدرس نیاز به تأیید از وب‌سایت کلیسا دارد.

۷. کلیسای قبطی ارتدوکس (Coptic Orthodox Church)

آدرس: محله کانی آسکان، نزدیک خیابان سالم.

ویژگی‌ها:

کلیسایی کوچک برای جامعه قبطی (بسیار محدود).

معماری ساده با آیکون‌های قبطی.

اهمیت:

عبادتگاه قبطی‌های ساکن یا مهاجر.

فعالیت‌ها:

مراسم‌های خصوصی قبطی.

دسترسی:

پیاده‌روی ۵ دقیقه‌ای از موزه سلیمانیه.

تاکسی (۳,۰۰۰ دینار).

نکات بازدید:

هماهنگی با جامعه قبطی، پوشش محترمانه.

۸. کلیسای رستگاری (کەنیسەکەی ڕزگاری)

آدرس: محله سرچنار، نزدیک پارک سرچنار.

ویژگی‌ها:

کلیسایی محلی با معماری مدرن، صلیب برجسته.

فضای داخلی ساده با امکانات عبادی.

اهمیت:

خدمت به مسیحیان محلی و مراسم‌های کوچک.

فعالیت‌ها:

عبادات هفتگی، جلسات خیریه.

دسترسی:

پیاده‌روی ۱۰ دقیقه‌ای از مرکز شهر.

تاکسی (۳,۰۰۰ دینار).

نکات بازدید:

هماهنگی با مسئولین، پوشش مناسب.

۲.۵. معابد اقلیت‌ها

۱. معبد آشتی زرتشتی (Ashti Zoroastrian Temple)

آدرس: محله زرگته، نزدیک جاده سلیمانیه-کرکوک.

ویژگی‌ها:

معبدی کوچک برای زرتشتیان (جمعیت بسیار محدود).

معماری ساده با نمادهای زرتشتی مانند فروهر.

اهمیت:

مرکز عبادت زرتشتیان سلیمانیه.

نشان‌دهنده تنوع دینی شهر.

فعالیت‌ها:

مراسم‌های خصوصی زرتشتی مانند نوروز و سده.

دسترسی:

تاکسی (۶,۰۰۰ دینار) یا خودروی شخصی از مرکز شهر.

نکات بازدید:

هماهنگی با جامعه زرتشتی، رعایت آداب.

عکاسی با اجازه.

۲. یزیدی‌ها

آدرس: معبد خاصی در سلیمانیه وجود ندارد. نزدیک‌ترین معبد، معبد لالش، در ۶۰ کیلومتری اربیل است.

ویژگی‌ها:

یزیدی‌ها (کمتر از چند صد نفر) مراسم را در خانه‌ها برگزار می‌کنند.

معبد لالش با گنبدهای مخروطی و مقبره شیخ عدی.

اهمیت:

مراسم‌هایی مانند جشن جماعیه به‌صورت محدود.

دسترسی:

سفر ۲ ساعته از سلیمانیه به لالش با تاکسی (۲۰,۰۰۰ دینار).

نکات بازدید:

رعایت آداب یزیدی (برهنه‌پا بودن، عدم عکاسی در لالش).

۲.۶. سایر اماکن مذهبی

۱. اتحادیه سادات پیر خدری

آدرس: محله سرشقام، نزدیک خیابان آسو.

ویژگی‌ها:

مرکزی برای سادات و فعالیت‌های مذهبی-اجتماعی.

فضای ساده با سالن‌های اجتماعات.

اهمیت:

هماهنگی فعالیت‌های سادات و مراسم‌های مذهبی.

فعالیت‌ها:

جلسات مذهبی، خیریه، و مراسم‌های خانوادگی.

دسترسی:

پیاده‌روی ۵ دقیقه‌ای از بازار بزرگ.

تاکسی (۳,۰۰۰ دینار).

نکات بازدید:

هماهنگی با مسئولین، پوشش محترمانه.

۳. توضیحات و اصلاحات

مسجد جامع سلیمانیه و مسجد بزرگ سلیمانیه: با توجه به منابع، این دو یکسان هستند (مزگەوتی گەورەی سلێمانی) و اطلاعات آن‌ها ادغام شد.

حسینیه آیت‌الله حکیم: به‌عنوان تنها حسینیه اقلیم کردستان تأیید شد و اطلاعاتش به‌روزرسانی شد.

کلیساها: کلیسای مریم العذراء و سنت مری احتمالاً یکسان هستند، اما به دلیل منابع متفاوت، جداگانه ذکر شدند.

معبد آشتی: اطلاعات محدودی در دسترس بود، اما به‌عنوان معبد زرتشتی اضافه شد.

اتحادیه سادات و طریقت قادریه: به دلیل اهمیت صوفیگری در سلیمانیه، به‌صورت کامل شرح داده شدند.

مسجد قدیم خؤرمال: در منطقه حلبچه (خارج از شهر سلیمانیه) قرار دارد، اما به دلیل اهمیت تاریخی و درخواست کاربر، شامل شد.

۴. نکات بازدید

آداب:

مساجد: لباس بلند، روسری برای زنان، درآوردن کفش. بازدید پس از نماز (صبح/عصر).

حسینیه‌ها: هماهنگی، پوشش مشکی در محرم، عدم عکاسی بدون اجازه.

کلیساها: هماهنگی با مسئولین، پوشش محترمانه، سکوت.

معابد: رعایت آداب زرتشتی/یزیدی (مانند برهنه‌پا بودن در لالش).

دسترسی به سلیمانیه:

مرز باشماق (۴ ساعت از سنندج)، تمرچین (۸ ساعت از تهران).

اقامت بدون ویزا برای ایرانیان تا ۳۰ روز.

فرودگاه سلیمانیه (پرواز از تهران، دبی).

حمل‌ونقل:

تاکسی (۲,۰۰۰-۶,۰۰۰ دینار)، پیاده‌روی در مرکز (ملکندی، سرشقام).

مسیر بازار بزرگ تا مسجد جامع/سنت مری: ۵-۱۰ دقیقه پیاده.

امنیت: سلیمانیه شهری امن برای گردشگران، به‌ویژه ایرانیان.

زمان مناسب: بهار (مارس-می) و پاییز (سپتامبر-نوامبر)؛ تابستان گرم (تا ۴۵ درجه)، زمستان سرد.

هزینه‌ها: بازدید رایگان، کمک‌های داوطلبانه در کلیساها پذیرفته می‌شود.

۵. توضیحات تکمیلی

سلیمانیه با مساجد تاریخی (مانند جامع، نالی، خؤرمال)، حسینیه آیت‌الله حکیم، تکایای قادریه، کلیساهای کلدانی-آشوری (سنت مری، مار یوسف)، و معبد زرتشتی آشتی، تنوع دینی و تساهل فرهنگی خود را به نمایش می‌گذارد. مسجد جامع با معماری عثمانی و مقبره‌های تاریخی، قلب مذهبی شهر است. حسینیه‌ها مراسم عاشورا را زنده نگه می‌دارند، و کلیساها نماد همزیستی مسیحیان هستند. تکایای قادریه و معبد آشتی، تأثیر صوفیگری و ادیان باستانی را نشان می‌دهند. این اماکن، علاوه بر نقش مذهبی، جاذبه‌هایی برای گردشگران علاقه‌مند به تاریخ و فرهنگ کردستان هستند.