اربعینی : بصره، سومین شهر بزرگ عراق و بندر اصلی این کشور، در جنوب شرقی و کنار شط‌العرب، محل پیوند دجله و فرات، قرار دارد. این شهر که در سال ۶۳۶ میلادی توسط خلیفه عمر به‌عنوان پایگاه نظامی تأسیس شد، در دوره طلایی اسلام مرکز تجارت، فرهنگ، و دانش بود. بصره با جمعیتی حدود ۲.۱۵ میلیون نفر در سال ۲۰۲۵، به دلیل موقعیت استراتژیک و ذخایر نفتی، پایتخت اقتصادی عراق محسوب می‌شود. با وجود آسیب‌های جنگ‌های متعدد، بازسازی‌های اخیر مانند بندر فاو و توسعه گردشگری، بصره را به مقصدی جذاب تبدیل کرده است. این راهنما شما را با مهم‌ترین اماکن تاریخی و تفریحی غیرمذهبی بصره آشنا می‌کند، از موزه‌های غنی و معماری شناشیل تا سواحل شط‌العرب و نخلستان‌های سرسبز. نکات کاربردی و برنامه پیشنهادی سفر نیز ارائه شده تا تجربه‌ای غنی داشته باشید.

۱. اماکن تاریخی شهر بصره عراق

۱.۱. موزه بصره

• آدرس: منطقه کاخ‌ها، کنار شط‌العرب، الاشار.
• اهمیت تاریخی: این موزه در کاخ سابق صدام حسین قرار دارد و در سال ۲۰۱۹ بازگشایی شد. نمایشگاه‌هایی از تمدن‌های سومری، آشوری، بابلی، و پارسی را در خود جای داده که قدمت برخی آثار به ۶۰۰۰ سال پیش می‌رسد.
• ویژگی‌ها: سفال‌های پیچیده، مجسمه‌ها، کتیبه‌های میخی، و جواهرات باستانی. سقف تزئینی کاخ نیز جذاب است.

نکات بازدید:

• ساعات کاری: ۹ صبح تا ۴ عصر (یکشنبه تا پنج‌شنبه).
• هزینه ورودی: حدود ۵,۰۰۰ دینار عراقی (۳.۵ دلار).
• زمان پیشنهادی: ۱.۵-۲ ساعت.
• دسترسی: تاکسی از مرکز بصره یا قایق از کورنیش (۱۰,۰۰۰ دینار).
• امکانات: فروشگاه سوغات، تابلوهای اطلاعاتی (عربی و انگلیسی).
• چرا بازدید کنیم؟: برای کاوش در تمدن‌های باستانی بین‌النهرین در محیطی تاریخی.

۱.۲. شهر قدیمی بصره (شناشیل)

• آدرس: الاشار، نزدیک کورنیش شط‌العرب.
• اهمیت تاریخی: قلب تاریخی بصره از قرن ۸ میلادی، با خانه‌های شناشیل (بالکن‌های چوبی حکاکی‌شده) که قدمت برخی به دوره عباسی و عثمانی بازمی‌گردد. شناشیل نمادی از معماری سنتی برای خنکای هوا و حریم خصوصی است.
• معماری: پنجره‌های مشبک، بالکن‌های چوبی، و کوچه‌های باریک بازسازی‌شده توسط یونسکو.

نکات بازدید:

• ساعات کاری: ۲۴ ساعته (فضای باز).
• هزینه ورودی: رایگان.
• زمان پیشنهادی: ۱-۱.۵ ساعت.
• دسترسی: پیاده‌روی از کورنیش یا تاکسی.
• امکانات: کافه‌های محلی، مغازه‌های کوچک.
• چرا بازدید کنیم؟: برای تجربه معماری سنتی و تاریخ چندفرهنگی بصره.

۱.۳. مدرسه تاریخی پسران

• آدرس: الاشار، نزدیک بازار بانوان.
• اهمیت تاریخی: ساخته‌شده در سال ۱۹۲۰ توسط بریتانیایی‌ها، نمونه‌ای از معماری استعماری با نقشی آموزشی در تاریخ مدرن بصره.
• معماری: نمای آجری، پنجره‌های بزرگ، و حیاط مرکزی.

نکات بازدید:

• ساعات کاری: ۸ صبح تا ۳ عصر (با هماهنگی).
• هزینه ورودی: رایگان (نیاز به مجوز).
• زمان پیشنهادی: ۳۰-۴۵ دقیقه.
• دسترسی: پیاده‌روی از شهر قدیمی.
• امکانات: محدود، تابلوهای اطلاعاتی.
• چرا بازدید کنیم؟: برای دیدن میراث استعماری و تاریخ آموزشی.

۱.۴. یادمان جنگ جهانی اول بصره

• آدرس: الاشار، نزدیک کورنیش.
• اهمیت تاریخی: یادبود ۴۰,۶۸۲ سرباز، عمدتاً هندی، کشته‌شده در کمپین بین‌النهرین جنگ جهانی اول، ساخته‌شده توسط کمیسیون قبور جنگی مشترک‌المنافع.
• معماری: بنای ساده با پلاک‌های یادبود و فضای سبز.

نکات بازدید:

• ساعات کاری: ۸ صبح تا ۵ عصر.
• هزینه ورودی: رایگان.
• زمان پیشنهادی: ۳۰ دقیقه.
• دسترسی: تاکسی یا پیاده‌روی از کورنیش.
• امکانات: نیمکت، تابلوهای تاریخی.
• چرا بازدید کنیم؟: برای تأمل در تاریخ نظامی بصره.

۱.۵. قصر صدام حسین بصره

• آدرس: الاشار، نزدیک موزه بصره.
• اهمیت تاریخی: یکی از چندین قصر ساخته‌شده در دوران صدام حسین، نمادی از قدرت و تاریخ معاصر عراق. بخشی از آن به موزه بصره تبدیل شده، اما بخش‌های دیگر قابل‌بازدید هستند.
• معماری: طراحی مجلل با ستون‌های مرمری و تزئینات طلایی.

نکات بازدید:

• ساعات کاری: ۹ صبح تا ۴ عصر (با هماهنگی).
• هزینه ورودی: حدود ۴,۰۰۰ دینار.
• زمان پیشنهادی: ۴۵ دقیقه.
• دسترسی: تاکسی از کورنیش.
• امکانات: محدود، عکاسی با مجوز.
• چرا بازدید کنیم؟: برای درک تاریخ معاصر و معماری مدرن عراق.

۱.۶. محوطه باستان‌شناسی اریدو

• آدرس: ۳۰ کیلومتری جنوب بصره.
• اهمیت تاریخی: یکی از قدیمی‌ترین شهرهای بین‌النهرین (۵۰۰۰ سال پیش از میلاد)، مرکز تمدن سومری و ثبت‌شده در فهرست میراث جهانی یونسکو در سال ۲۰۱۶. معبد زیگوراتی و بقایای شهر باستانی را دربرمی‌گیرد.
• ویژگی‌ها: تپه‌های باستانی، بقایای معابد، و سیستم‌های آبیاری سومری.

نکات بازدید:

• ساعات کاری: ۸ صبح تا ۵ عصر.
• هزینه ورودی: حدود ۵,۰۰۰ دینار.
• زمان پیشنهادی: ۱.۵-۲ ساعت.
• دسترسی: تور یا تاکسی از بصره (۴۵ دقیقه).
• امکانات: راهنمای محلی، تابلوهای اطلاعاتی.
• چرا بازدید کنیم؟: برای کاوش در خاستگاه تمدن بشری.

۱.۷. قشله بصره

• آدرس: الاشار، نزدیک شهر قدیمی.
• اهمیت تاریخی: قلعه‌ای عثمانی از قرن ۱۹، محل اقامت والی بصره و مرکز نظامی. ساعت تاریخی قشله نیز بخشی از مجموعه است.
• معماری: دیوارهای سنگی، برج‌های نگهبانی، و حیاط مرکزی با تزئینات عثمانی.

نکات بازدید:

• ساعات کاری: ۸ صبح تا ۴ عصر.
• هزینه ورودی: حدود ۳,۰۰۰ دینار.
• زمان پیشنهادی: ۱ ساعت.
• دسترسی: پیاده‌روی از شهر قدیمی.
• امکانات: تابلوهای اطلاعاتی.
• چرا بازدید کنیم؟: برای دیدن میراث عثمانی و تاریخ نظامی.

۱.۸. بقایای اسپاسینو خاراکس

• آدرس: نزدیک بندر فاو، ۵۰ کیلومتری جنوب بصره.
• اهمیت تاریخی: پایتخت اشکانیان در خلیج فارس (قرن دوم پیش از میلاد تا سوم میلادی)، مرکز تجارت بین‌النهرین و هند. بقایای دیوارها و بندر باستانی باقی مانده است.
• ویژگی‌ها: تپه‌های باستانی، بقایای آجری، و آثار بندر تجاری.

نکات بازدید:

• ساعات کاری: ۸ صبح تا ۵ عصر.
• هزینه ورودی: حدود ۴,۰۰۰ دینار.
• زمان پیشنهادی: ۱.۵ ساعت.
• دسترسی: تور یا تاکسی از بصره (۱ ساعت).
• امکانات: محدود، راهنمای محلی.
• چرا بازدید کنیم؟: برای کاوش در تاریخ اشکانی و تجارت باستانی.

۱.۹. پل قدیمی بصره

• آدرس: الاشار، روی شط‌ العرب.
• اهمیت تاریخی: پلی تاریخی از دوره عثمانی با قابلیت باز شدن برای عبور کشتی‌ها، نمادی از مهندسی قدیم بصره.
• معماری: سازه فلزی و چوبی با مکانیزم بازشو.

نکات بازدید:

• ساعات کاری: ۲۴ ساعته (فضای باز).
• هزینه ورودی: رایگان.
• زمان پیشنهادی: ۳۰ دقیقه.
• دسترسی: پیاده‌روی از کورنیش.
• امکانات: کافه‌های اطراف.
• چرا بازدید کنیم؟: برای تحسین مهندسی تاریخی و عکاسی.

۱.۱۰. منطقه تاریخی عشار

• آدرس: الاشار، کنار شط‌ العرب.
• اهمیت تاریخی: بخشی از شهر قدیمی با بناهای عثمانی و استعماری، مرکز تجاری و فرهنگی در قرن‌های گذشته.
• معماری: خانه‌های شناشیل، کوچه‌های باریک، و بناهای بازسازی‌شده.

نکات بازدید:

ساعات کاری: ۲۴ ساعته (فضای باز).

• هزینه ورودی: رایگان.
• زمان پیشنهادی: ۱ ساعت.
• دسترسی: پیاده‌روی از کورنیش.
• امکانات: کافه‌ها، مغازه‌های محلی.
• چرا بازدید کنیم؟: برای گشت در تاریخ تجاری بصره.

۲. اماکن تفریحی و فرهنگی بصره عراق

۲.۱. کورنیش شط‌العرب بصره

• آدرس: از میدان شیر بابل تا کاخ‌های چهارگانه، الاشار.
• اهمیت تفریحی: پیاده راه چندکیلومتری کنار شط‌العرب، ایده‌آل برای پیاده‌روی، قایق‌سواری، و لذت از مناظر طبیعی.
• ویژگی‌ها: پارک‌های سرسبز، نخلستان‌ها، و قایق‌سواری (۱۰,۰۰۰-۲۰,۰۰۰ دینار). غروب آفتاب خیره‌کننده است.

نکات بازدید:

• ساعات کاری: ۷ صبح تا ۱۱ شب.
• هزینه ورودی: رایگان (قایق‌سواری جداگانه).
• زمان پیشنهادی: ۱.۵-۲ ساعت.
• دسترسی: تاکسی یا پیاده‌روی.
• امکانات: کافه‌ها، رستوران‌ها، فروشندگان خیابانی.
• چرا بازدید کنیم؟: برای تجربه آرامش و زیبایی شط‌العرب.

۲.۲. جزیره سندباد

آدرس: شط‌العرب، نزدیک مرکز شهر.

• اهمیت تفریحی: نام‌گذاری‌شده به نام سندباد ملوان، زمانی مرکز تفریحات شبانه بود و هنوز فضایی برای استراحت دارد.
• ویژگی‌ها: فضای سبز، نیمکت‌ها، قایق‌سواری برای دسترسی.

نکات بازدید:

• ساعات کاری: ۸ صبح تا ۸ شب.
• هزینه ورودی: حدود ۳,۰۰۰ دینار.
• زمان پیشنهادی: ۱ ساعت.
• دسترسی: قایق از کورنیش (۱۰,۰۰۰ دینار).
• امکانات: کافه کوچک، فضای پیک‌نیک.
• چرا بازدید کنیم؟: برای تجربه تاریخ افسانه‌ای و آرامش.

۲.۳. پارک خانوادگی بصره

• آدرس: المنصور، نزدیک دانشگاه بصره.
• اهمیت تفریحی: پارکی مدرن برای خانواده‌ها، مناسب برای بازی کودکان.
• ویژگی‌ها: زمین بازی، فضای سبز، امکانات ورزشی. ورود مردان مجرد محدود است.

نکات بازدید:

• ساعات کاری: ۹ صبح تا ۹ شب.
• هزینه ورودی: ۲,۰۰۰-۴,۰۰۰ دینار.
• زمان پیشنهادی: ۱.۵ ساعت.
• دسترسی: تاکسی از مرکز شهر.
• امکانات: کافه، سرویس بهداشتی.
• چرا بازدید کنیم؟: برای تفریح خانوادگی در فضایی امن.

۲.۴. محل تلاقی دجله و فرات (درخت آدم)

• آدرس: القرنه، ۷۴ کیلومتری شمال غربی بصره.
• اهمیت تاریخی و طبیعی: محل شکل‌گیری شط‌العرب، با درخت آدم (درخت آگاهی خیر و شر) که به‌عنوان نمادی از باغ عدن شناخته می‌شود. برخی آن را مکانی افسانه‌ای با قدمت هزاران سال می‌دانند.
• ویژگی‌ها: درخت محصور، نخلستان‌ها، و مزارع اطراف.

نکات بازدید:

• ساعات کاری: ۸ صبح تا ۵ عصر.
• هزینه ورودی: حدود ۳,۰۰۰ دینار.
• زمان پیشنهادی: ۱ ساعت.
• دسترسی: تاکسی یا تور از بصره (۱ ساعت).
• امکانات: تابلوهای اطلاعاتی، کافه محلی.
• چرا بازدید کنیم؟: برای بازدید از مکانی نمادین و طبیعی.

۲.۵. موزه جنگ بصره

• آدرس: نزدیک پل ۱۴ ژوئیه، کورنیش شط‌العرب.
• اهمیت فرهنگی: نمایش تاریخ جنگ ایران و عراق (۱۹۸۰-۱۹۸۸) با تمرکز بر نقش بصره.
• ویژگی‌ها: عکس‌ها، آثار جنگی، نمایش‌های تعاملی.

نکات بازدید:

• ساعات کاری: ۹ صبح تا ۴ عصر (یکشنبه تا پنج‌شنبه).
• هزینه ورودی: حدود ۴,۰۰۰ دینار.
• زمان پیشنهادی: ۱ ساعت.
• دسترسی: پیاده‌روی از کورنیش.
• امکانات: تابلوهای اطلاعاتی.
• چرا بازدید کنیم؟: برای درک تاریخ معاصر بصره.

۲.۶. ساحل بصره

• آدرس: کورنیش شط‌العرب، الاشار.
• اهمیت تفریحی: منطقه‌ای برای تفریحات شبانه با فضایی آرام و خانوادگی.
• ویژگی‌ها: سواحل شنی، کافه‌ها، و فروشندگان خیابانی. شب‌ها پرجنب‌وجوش است.

نکات بازدید:

• ساعات کاری: ۴ عصر تا نیمه‌شب.
• هزینه ورودی: رایگان.
• زمان پیشنهادی: ۱-۱.۵ ساعت.
• دسترسی: پیاده‌روی از کورنیش.
• امکانات: کافه‌ها، رستوران‌ها.
• چرا بازدید کنیم؟: برای لذت از تفریحات شبانه و فضای ساحلی.

۲.۷. پل ایتالیایی (جسر الایتالی)

• آدرس: شط‌العرب، الاشار.
• اهمیت تفریحی: پل کابلی مدرن ساخته‌شده توسط مهندسان ایتالیایی، نمادی از توسعه بصره.
• ویژگی‌ها: نورپردازی شبانه، منظره‌ای زیبا برای عکاسی.

نکات بازدید:

• ساعات کاری: ۲۴ ساعته (فضای باز).
• هزینه ورودی: رایگان.
• زمان پیشنهادی: ۳۰ دقیقه.
• دسترسی: پیاده‌روی یا تاکسی از کورنیش.
• امکانات: کافه‌های اطراف.
• چرا بازدید کنیم؟: برای تحسین معماری مدرن و عکاسی.

۲.۸. باغ‌های سنتی بصره

• آدرس: المنصور و اطراف شهر.
• اهمیت تفریحی: باغ‌هایی سرسبز با نخلستان‌ها، مناسب برای پیک‌نیک و استراحت.
• ویژگی‌ها: درختان نخل، کانال‌های آبی، و فضای آرام.

نکات بازدید:

• ساعات کاری: ۸ صبح تا ۸ شب.
• هزینه ورودی: رایگان یا ۲,۰۰۰ دینار.
• زمان پیشنهادی: ۱ ساعت.
• دسترسی: تاکسی از المنصور.
• امکانات: نیمکت، کافه‌های محلی.
• چرا بازدید کنیم؟: برای لذت از طبیعت و آرامش.

۲.۹. جزیره الفاو بصره

• آدرس: نزدیک بندر فاو، ۶۰ کیلومتری جنوب بصره.
• اهمیت تفریحی: جزیره‌ای طبیعی با سواحل و نخلستان‌ها، مناسب برای قایق‌سواری و تفریح.
• ویژگی‌ها: سواحل آرام، فضای سبز، و امکان ماهیگیری.

نکات بازدید:

• ساعات کاری: ۸ صبح تا ۶ عصر.
• هزینه ورودی: حدود ۵,۰۰۰ دینار.
• زمان پیشنهادی: ۱.۵ ساعت.
• دسترسی: تور یا تاکسی از بصره (۱.۵ ساعت).
• امکانات: محدود، قایق‌های کرایه‌ای.
• چرا بازدید کنیم؟: برای تجربه طبیعت بکر و تفریح ساحلی.

۲.۱۰. نخلستان‌های بصره

• آدرس: اطراف شهر، به‌ویژه المنصور و القرنه.
• اهمیت تفریحی: حدود ۱۸ میلیون درخت نخل، منبعی از ثروت و زیبایی، ایده‌آل برای پیاده‌روی و عکاسی.
• ویژگی‌ها: مزارع نخل، کانال‌های آبی، و محصولات کشاورزی مانند خرما.

نکات بازدید:

• ساعات کاری: ۷ صبح تا غروب.
• هزینه ورودی: رایگان.
• زمان پیشنهادی: ۱-۱.۵ ساعت.
• دسترسی: تاکسی یا تور از بصره.
• امکانات: کافه‌های محلی، فروش خرما.
• چرا بازدید کنیم؟: برای لذت از چشم‌اندازهای سبز و فرهنگ کشاورزی.

۳. توزیع جغرافیایی اماکن تاریخی و گردشگری بصره

• الاشار (شهر قدیمی): موزه بصره، شهر قدیمی، مدرسه پسران، یادمان جنگ جهانی اول، قصر صدام حسین، قشله بصره، پل قدیمی بصره، منطقه عشار، کورنیش شط‌العرب، ساحل بصره، پل ایتالیایی، جزیره سندباد، موزه جنگ.
• المنصور: پارک خانوادگی، باغ‌های سنتی، نخلستان‌ها.
• القرنه (خارج از بصره): محل تلاقی دجله و فرات (۷۴ کیلومتر).
• جنوب بصره: محوطه اریدو (۳۰ کیلومتر)، اسپاسینو خاراکس (۵۰ کیلومتر)، جزیره الفاو (۶۰ کیلومتر).

۴. نکات کاربردی برای بازدید

۴.۱. بهترین زمان بازدید ار بصره

• پاییز و زمستان (مهر تا بهمن): دمای ۱۵-۲۵ درجه، مناسب برای گشت‌وگذار.
• بهار (اسفند تا اردیبهشت): خلوت‌تر و معتدل.
• تابستان (خرداد تا شهریور): بسیار گرم (تا ۵۰ درجه)، بازدید صبح زود توصیه می‌شود.

۴.۲. پوشش و آداب

• پوشش: لباس راحت و محترمانه (شلوار و پیراهن برای مردان، لباس بلند و روسری اختیاری برای زنان).
• آداب: احترام به فرهنگ محلی، عدم عکاسی بدون اجازه در مناطق حساس، رعایت نظافت.

۴.۳. حمل‌ونقل بصره

فرودگاه بین‌المللی بصره: ۱۲ کیلومتری غرب (۲۰ دقیقه تا مرکز).

حمل‌ونقل داخلی: تاکسی‌های Careem، تاکسی‌های زرد، قایق برای برخی مسیرها. پیاده‌روی در الاشار مناسب است.

فاصله‌ها:

• فرودگاه تا الاشار: ۱۲ کیلومتر.
• الاشار تا المنصور: ۵ کیلومتر.
• بصره تا القرنه: ۷۴ کیلومتر.
• بصره تا اریدو: ۳۰ کیلومتر.
• قطار: قطار شبانه از بغداد (۶-۱۲ ساعت، ۲۵,۰۰۰ دینار).

۴.۴. اقامت

• الاشار: هتل اینترنشنال بصره (۵ ستاره).
• المنصور: هتل گراند میلینیوم (۴ ستاره).
• مرکز شهر: هتل شیلا (۳ ستاره).

۴.۶. امنیت

بصره از ۲۰۰۸ امن‌تر شده است. همراهی راهنمای محلی توصیه می‌شود. از مناطق نظامی دوری کنید. شماره اضطراری: ۱۲۲ (پلیس).

۵. برنامه پیشنهادی بازدید از شهر بصره (۳ روز)

روز اول: الاشار و شهر قدیمی

صبح: موزه بصره (۲ ساعت)، شهر قدیمی و منطقه عشار (۱.۵ ساعت), قشله بصره (۱ ساعت).

ناهار: رستوران حسون (الاشار، غذاهای دریایی).

بعدازظهر: قصر صدام حسین (۴۵ دقیقه), مدرسه پسران (۴۵ دقیقه), یادمان جنگ جهانی اول (۳۰ دقیقه), موزه جنگ (۱ ساعت).

عصر: کورنیش شط‌العرب, پل ایتالیایی, و ساحل بصره (۲ ساعت).

روز دوم: المنصور و اطراف بصره

صبح: پارک خانوادگی بصره (۱.۵ ساعت), باغ‌های سنتی و نخلستان‌ها (۱.۵ ساعت).

ناهار: رستوران محلی در المنصور.

بعدازظهر: محوطه باستان‌شناسی اریدو (۲ ساعت با تور), پل قدیمی بصره (۳۰ دقیقه).

عصر: جزیره سندباد برای استراحت (۱.۵ ساعت).

روز سوم: القرنه و فاو

صبح: محل تلاقی دجله و فرات و درخت آدم (۲ ساعت با تور).

ناهار: رستوران محلی در القرنه.

بعدازظهر: جزیره الفاو (۱.۵ ساعت), بقایای اسپاسینو خاراکس (۱.۵ ساعت).

عصر: بازگشت به بصره, شام در کورنیش (۱.۵ ساعت).

۶. منابع و مطالعه بیشتر

• Wikipedia, مقالات «Basra», «Eridu», «Shatt al-Arab».
• کجارو, مقاله «جاهای دیدنی بصره».
•   مقالات درباره شط‌العرب و بازارهای بصره.
•  مقاله «جاذبه‌های گردشگری بصره».
• Young Pioneer Tours, مقاله «Basra Iraq».

۷. نتیجه‌گیری

بصره، شهری با تاریخ غنی در قلب بین‌النهرین، مقصدی بی‌نظیر برای کاوش در تمدن‌های باستانی و لذت از طبیعت و فرهنگ جنوب عراق است. موزه بصره و اریدو شما را به اعماق تاریخ سومری می‌برند, شناشیل و قشله بصره شکوه معماری سنتی را نشان می‌دهند, و کورنیش شط‌العرب و نخلستان‌ها فضایی آرام برای تفریح فراهم می‌کنند. با رعایت نکات امنیتی و برنامه‌ریزی دقیق, سفر به بصره تجربه‌ای از تاریخ, فرهنگ, و زیبایی‌های طبیعی خواهد بود. بصره منتظر شماست تا داستان‌هایش را کشف کنید.

کلمات کلیدی شهر بصره

بصره، جاهای دیدنی بصره، اماکن تاریخی بصره، اماکن تفریحی بصره، موزه بصره، شهر قدیمی بصره، شناشیل بصره، اریدو، شط‌العرب، کورنیش بصره، نخلستان‌های بصره، قشله بصره، قصر صدام بصره، یادمان جنگ جهانی اول بصره، محل تلاقی دجله و فرات، جزیره سندباد، پارک خانوادگی بصره، موزه جنگ بصره، ساحل بصره، پل قدیمی بصره، منطقه عشار بصره، اسپاسینو خاراکس، پل ایتالیایی بصره، باغ‌های سنتی بصره، جزیره الفاو بصره، راهنمای سفر بصره، تاریخ بصره، فرهنگ بصره، گردشگری بصره