آدرس دقیق مسجد سهله: 

مسجد سهله، یکی از مساجد مقدس و تاریخی جهان اسلام، در شهر کوفه قدیم در نزدیکی نجف اشرف، عراق، قرار دارد. این مسجد به دلیل ارتباط معنوی با امام زمان (عج) و فضیلت‌های ذکرشده در روایات شیعه، مقصدی مهم برای زائران و شیعیان سراسر جهان است. موقعیت جغرافیایی منحصربه‌فرد مسجد سهله، در زمینی خالی از سکنه با ماسه‌های قرمز، به آن فضایی خاص و روحانی بخشیده است. در این مقاله، اطلاعات جامع و کاربردی درباره موقعیت جغرافیایی، فاصله‌ها، و راه‌های دسترسی به مسجد سهله ارائه شده است تا کاربران وب‌سایت شما بتوانند با آگاهی کامل برای بازدید از این مکان مقدس برنامه‌ریزی کنند.

مکان و موقعیت جغرافیایی مسجد سهله: 

مسجد سهله در شرق نجف اشرف، در منطقه کوفه قدیم، در زمینی خالی از سکنه با ماسه‌های قرمز واقع شده است. این مسجد در منطقه‌ای آرام و به‌دور از هیاهوی شهری قرار دارد که به آن فضایی معنوی و عرفانی می‌بخشد. برخلاف مسجد کوفه یا حرم امام علی (ع) که در مراکز شهری هستند، مسجد سهله در محیطی باز و بیابانی قرار گرفته است، که این ویژگی با روایات مربوط به ارتباط آن با امام زمان (عج) هم‌خوانی دارد.

مختصات جغرافیایی مسجد سهله: 

• طول جغرافیایی: حدود ۴۴.۴۵ درجه شرقی
• عرض جغرافیایی: حدود ۳۲.۰۵ درجه شمالی
• ارتفاع از سطح دریا: تقریباً ۲۰ متر

این مختصات، مسجد سهله را در منطقه‌ای هموار و نزدیک به رود فرات قرار می‌دهد. اقلیم منطقه گرم و خشک بیابانی است، با دماهای بالا در تابستان (تا ۴۵ درجه سانتی‌گراد) و زمستان‌های معتدل (۵ تا ۲۰ درجه سانتی‌گراد).

ویژگی‌های محیطی مسجد سهله: 

1. ماسه‌های قرمز: زمین اطراف مسجد سهله با ماسه‌های قرمز‌رنگ پوشیده شده است، که به آن منظره‌ای متمایز و مرتبط با نام کوفه (به معنای تپه سرخ) می‌بخشد.
2. خالی از سکنه: برخلاف مناطق شهری نجف و کوفه، اطراف مسجد سهله فاقد سکونتگاه‌های مسکونی است، که این موضوع به فضای عرفانی و آرام آن کمک می‌کند.
3. نزدیکی به اماکن مقدس: مسجد سهله در نزدیکی مسجد کوفه و قبرستان وادی السلام قرار دارد، که آن را به بخشی از مجموعه زیارتی نجف-کوفه تبدیل می‌کند.

فاصله‌ها تا مسجد سهله: 

مسجد سهله به دلیل موقعیتش در کوفه قدیم، فاصله‌ای مشخص با اماکن کلیدی منطقه دارد. فاصله‌های دقیق و زوایای جغرافیایی به شرح زیر است:

• فاصله مسجد سهله تا حرم امام علی (ع) در نجف: حدود ۱۰ کیلومتر (شمال شرقی، زاویه ۳۷ درجه)، حدود ۱۲ دقیقه با خودرو.
• فاصله مسجد سهله تا مسجد جامع کوفه: حدود ۲ کیلومتر (شمال غربی، زاویه ۵۳ درجه)، حدود ۵-۱۰ دقیقه با خودرو یا ۲۰-۳۰ دقیقه پیاده.
• فاصله مسجد سهله تا مرکز شهر نجف: حدود ۱۲ کیلومتر، حدود ۱۵ دقیقه با خودرو.
• فاصله مسجد سهله تا حرم امام حسین (ع) در کربلا: حدود ۸۰ کیلومتر، حدود ۴۵ دقیقه تا یک ساعت با خودرو.
• فاصله مسجد سهله تا قبرستان وادی السلام: حدود ۳-۵ کیلومتر (بسته به بخش قبرستان)، حدود ۵-۱۰ دقیقه با خودرو.

دسترسی به مسجد سهله

مسجد سهله از طریق مسیرهای مختلف و وسایل نقلیه گوناگون به‌راحتی قابل دسترسی است. در ادامه، روش‌های دسترسی از نقاط مختلف شرح داده شده است:

1. از حرم امام علی (ع) در نجف تا مسجد سهله

تاکسی‌های محلی:

• از میدان حرم امام علی (ع) یا مرکز شهر نجف، تاکسی‌های زردرنگ یا ون‌های اشتراکی به سمت مسجد سهله حرکت می‌کنند. هزینه تقریبی ۵,۰۰۰ تا ۱۰,۰۰۰ دینار عراقی است.
• زمان سفر حدود ۱۲ دقیقه است.

توک‌توک (ریکشای موتوری):

• گزینه‌ای اقتصادی با هزینه ۳,۰۰۰ تا ۶,۰۰۰ دینار. توک‌توک‌ها برای مسیرهای کوتاه‌تر مناسب‌اند و از نجف به سهله در دسترس هستند.

خودرو شخصی:

• جاده نجف به کوفه (شارع نجف-کوفه) و سپس انشعابی به سمت شرق، به مسجد سهله منتهی می‌شود. پارکینگ‌هایی در نزدیکی مسجد برای خودروهای شخصی وجود دارد.

پیاده‌روی:

• در ایام زیارتی، به‌ویژه اربعین، مسیر نجف به مسجد سهله (حدود ۱۰ کیلومتر) به‌صورت پیاده طی می‌شود. این مسیر حدود ۲ تا ۲.۵ ساعت طول می‌کشد و موکب‌های پذیرایی در طول راه فعال هستند.

2. از مسجد کوفه تا مسجد سهله

تاکسی یا ون:

• از مسجد کوفه به مسجد سهله، تاکسی‌ها یا ون‌های محلی در دسترس هستند. هزینه حدود ۳,۰۰۰ تا ۵,۰۰۰ دینار و زمان سفر ۵-۱۰ دقیقه است.

پیاده‌روی:

• فاصله ۲ کیلومتری بین مسجد کوفه و مسجد سهله را می‌توان در ۲۰ تا ۳۰ دقیقه پیاده طی کرد. این مسیر به‌ویژه در ایام زیارتی پرتردد است و مسیرهای مشخصی برای پیاده‌روی وجود دارد.

دوچرخه یا موتور: در برخی موارد، موتورسیکلت‌ها یا دوچرخه‌های کرایه‌ای برای این مسیر کوتاه استفاده می‌شوند.

3. از کربلا

تاکسی یا ون:

• از ترمینال کربلا به نجف، سپس انتقال به مسجد سهله با تاکسی محلی. هزینه کل حدود ۱۵,۰۰۰ تا ۲۵,۰۰۰ دینار است. زمان سفر حدود ۴۵ دقیقه تا یک ساعت تا نجف و ۱۲ دقیقه اضافی تا سهله است.

اتوبوس‌های زیارتی:

• اتوبوس‌های بین‌شهری از کربلا به نجف حرکت می‌کنند و زائر می‌تواند در نجف به سهله ادامه مسیر دهد. هزینه اتوبوس حدود ۱۰,۰۰۰ تا ۱۵,۰۰۰ دینار است.

ایام اربعین:

• در ایام اربعین، مسیر کربلا به نجف و سپس سهله به‌صورت پیاده طی می‌شود و موکب‌های متعددی برای پذیرایی از زائران وجود دارند.

4. از بغداد تا مسجد سهله

تاکسی یا ون:

• از ترمینال علاوی بغداد به نجف، سپس انتقال به مسجد سهله. هزینه کل حدود ۲۰,۰۰۰ تا ۳۵,۰۰۰ دینار است. زمان سفر حدود ۲ ساعت تا نجف و ۱۲ دقیقه اضافی تا سهله است.

اتوبوس:

• اتوبوس‌های بین‌شهری از بغداد به نجف اقتصادی‌تر هستند و هزینه‌ای بین ۱۵,۰۰۰ تا ۲۵,۰۰۰ دینار دارند.

5. از فرودگاه نجف تا مسجد سهله

تاکسی فرودگاهی:

• از فرودگاه بین‌المللی نجف به مسجد سهله، هزینه حدود ۱۰,۰۰۰ تا ۲۰,۰۰۰ دینار است. زمان سفر حدود ۲۰-۲۵ دقیقه است.

شاتل‌های زائران:

• در ایام زیارتی، شاتل‌های ویژه‌ای برای انتقال زائران از فرودگاه به نجف و سهله وجود دارد.

تابلوهای راهنمای   مسجد سهله

• تابلوهای راهنما به زبان‌های عربی و گاهی فارسی در مسیر نجف-کوفه-سهله و ورودی‌های مسجد سهله موجود است. تابلوهای انگلیسی کمتر دیده می‌شوند.
• نقشه‌های کاغذی و دیجیتال مسجد و مناطق اطراف در مراکز اطلاعات زائران (نزدیک حرم امام علی (ع)) در دسترس است.
•  

ویژگی‌های محیطی و جغرافیایی

مسجد سهله در منطقه‌ای با ویژگی‌های خاص قرار دارد که آن را از دیگر اماکن زیارتی متمایز می‌کند:

بافت بیابانی:

زمین ماسه‌ای قرمز و خالی از سکنه اطراف مسجد، فضایی آرام و عرفانی ایجاد کرده است که با روایات مربوط به دعا و استجابت در این مکان هم‌خوانی دارد.

ویژگی‌های معماری:

گنبد سبز و مناره‌های مسجد سهله از فاصله دور قابل مشاهده هستند و به‌عنوان نشانه‌ای از این مکان مقدس عمل می‌کنند.

معماری مسجد ترکیبی از سبک‌های اسلامی اولیه و بازسازی‌های دوره‌های بعدی (مانند صفویه و قاجار) است.

فضای معنوی:

مسجد سهله به دلیل ارتباط با امام زمان (عج) و روایات مربوط به عبادت ایشان در این مکان، فضایی روحانی و مناسب برای دعا، مناجات، و توسل دارد.

صدای قرائت دعای ندبه یا زیارت‌نامه‌ها، به‌ویژه در شب‌های چهارشنبه، حال‌وهوای خاصی به این مکان می‌بخشد.

محیط اطراف:

• نزدیکی به رود فرات (چند کیلومتری غرب) و اماکنی مانند مسجد کوفه و وادی السلام، مسجد سهله را به بخشی از شبکه زیارتی منطقه تبدیل کرده است.
• مسیرهای پیاده‌روی، به‌ویژه در ایام اربعین، با موکب‌های پذیرایی و ایستگاه‌های راهنمایی آراسته شده‌اند.

نکات کاربردی برای بازدیدکنندگان مسجد سهله

برای بازدید از مسجد سهله، توجه به نکات زیر می‌تواند تجربه‌ای بهتر و معنوی‌تر فراهم کند:

بهترین زمان بازدید   مسجد سهله

• بهترین زمان شب‌های چهارشنبه است، زیرا طبق روایات، این زمان برای زیارت مسجد سهله و خواندن دعای ندبه توصیه شده است.
• صبح زود یا عصر برای اجتناب از گرمای شدید تابستان مناسب‌تر است.
• ایام زیارتی مانند اربعین و شب‌های قدر شلوغ‌تر هستند.

مسجد سهله، واقع در شرق نجف اشرف و کوفه قدیم، در زمینی خالی از سکنه با ماسه‌های قرمز، یکی از مهم‌ترین مراکز معنوی شیعیان است. فاصله ۱۰ کیلومتری از حرم امام علی (ع)، ۲ کیلومتری از مسجد کوفه، و دسترسی آسان از نجف، کربلا، و بغداد، این مسجد را به مقصدی کلیدی برای زائران تبدیل کرده است. روش‌های حمل‌ونقل متنوع، از تاکسی و ون تا پیاده‌روی در ایام اربعین، امکان بازدید راحت را فراهم می‌کنند. فضای عرفانی، گنبد سبز، و ارتباط با امام زمان (عج) به این مسجد جذابیتی خاص بخشیده است. اطلاعات ارائه‌شده در این مقاله به کاربران وب‌سایت شما کمک می‌کند تا با آگاهی کامل برای زیارت مسجد سهله برنامه‌ریزی کنند و از ارزش‌های معنوی و تاریخی آن بهره‌مند شوند.

وجه تسمیه و علت نامگذاری مسجد سهله

مسجد سهله، یکی از مقدس‌ترین و مهم‌ترین مساجد شیعیان، در شهر کوفه (شرق نجف اشرف)، عراق، قرار دارد. این مسجد به دلیل ارتباط عمیق با امام مهدی (عج)، عبادت پیامبران و ائمه اطهار (ع)، و فضیلت‌های معنوی‌اش، جایگاه ویژه‌ای در فرهنگ شیعه دارد. با نام‌های متعدد مانند سهیل، بنی‌ظفر، و عبدالقیس، این مسجد در قرن اول هجری توسط قبیله بنی‌ظفر از انصار ساخته شد و از آن زمان تاکنون مقصدی برای زائران و عاشقان اهل بیت (ع) بوده است. در این مقاله، به معرفی جامع مسجد سهله، ریشه‌شناسی نام، تاریخچه، و اهمیت تاریخی و معنوی آن پرداخته‌ایم تا کاربران وب‌سایت شما بتوانند با آگاهی کامل از این مکان مقدس بازدید کنند یا برای پژوهش درباره آن آمادگی لازم را کسب کنند.

نام و ریشه‌شناسی نام سهله

مسجد سهله با نام‌ها و القاب متعددی شناخته می‌شود که هر یک به جنبه‌ای از تاریخ یا ویژگی‌های جغرافیایی آن اشاره دارند:

سهله:

واژه «سهله» در عربی به معنای زمین هموار یا تپه‌ای شنی با رنگ سرخ است. این نام به ویژگی جغرافیایی منطقه، که با ماسه‌های قرمز و زمینی هموار مشخص می‌شود، اشاره دارد.

زمین ماسه‌ای و سرخ‌رنگ اطراف مسجد، که در کوفه قدیم قرار دارد، این نام را توجیه می‌کند و با نام شهر کوفه (به معنای تپه سرخ) هم‌خوانی دارد.

سهیل:

برخی منابع، نام مسجد را به سهیل، یکی از شخصیت‌های قبیله بنی‌ظفر که در ساخت اولیه مسجد نقش داشت، نسبت می‌دهند.

بنی‌ظفر:

این نام به قبیله بنی‌ظفر، از انصار مدینه که در صدر اسلام به کوفه مهاجرت کردند و مسجد را بنا کردند، اشاره دارد. بنی‌ظفر از قبایل برجسته شیعه در کوفه بودند.

عبدالقیس:

نام عبدالقیس به قبیله عبدالقیس، از ساکنان اولیه منطقه کوفه و حامیان اهل بیت (ع)، اشاره دارد که در توسعه و حفظ مسجد نقش داشتند.

لقب معنوی:

در روایات شیعه، مسجد سهله گاهی به‌عنوان بقعه مبارک یا مسجد المهدی (به دلیل ارتباط با امام زمان (عج)) شناخته می‌شود.

تاریخچه  مسجد سهله

ساخت مسجد سهله در قرن اول هجری (حدود سال ۶۳۷ میلادی)، اندکی پس از تأسیس مسجد کوفه، ساخته شد و از همان ابتدا به‌عنوان یکی از مراکز عبادی و معنوی کوفه شناخته شد.

بنیان‌گذاری مسجد سهله:

این مسجد توسط قبیله بنی‌ظفر، از انصار مدینه که در صدر اسلام به کوفه مهاجرت کردند، بنا شد. برخی منابع، فردی به نام سهیل از این قبیله را به‌عنوان بانی اصلی مسجد معرفی می‌کنند.

ساخت مسجد در منطقه‌ای هموار و خالی از سکنه، با هدف ایجاد فضایی برای عبادت و اجتماعات دینی، انجام شد.

نقش در صدر اسلام:

مسجد سهله به‌عنوان یکی از مساجد کلیدی کوفه، پس از مسجد جامع کوفه، محلی برای عبادت، آموزش، و تجمعات مذهبی بود.

طبق روایات، امام علی (ع) این مسجد را هم‌ردیف مسجد کوفه دانسته و آن را یکی از چهار بقعه مقدس کوفه (همراه با مسجد کوفه، مقام زین‌العابدین (ع)، و مقام صافی صفا) معرفی کرده‌اند.

بازسازی‌ها:

مسجد سهله در دوره‌های مختلف، از جمله دوران آل بویه، صفویه، و قاجار، بازسازی شد. پس از سقوط رژیم بعث در سال ۲۰۰۳، آستان علوی و خیرین پروژه‌های مرمت و توسعه را اجرا کردند، از جمله بهبود کاشی‌کاری‌ها، گنبد، و امکانات زائران.

اهمیت تاریخی و معنوی مسجد سهله

مسجد سهله به دلیل قدمت، ارتباط با پیامبران و ائمه، و نقش آن در روایات آخرالزمانی، از اهمیت تاریخی و معنوی والایی برخوردار است.

1. ارتباط با پیامبران مسجد سهله

طبق روایات شیعه، مسجد سهله محل عبادت و زندگی پیامبرانی مانند:

• حضرت ابراهیم (ع): که در این مکان به عبادت و دعا می‌پرداخت.
• حضرت ادریس (ع): که طبق برخی روایات، در این منطقه به خیاطی و عبادت مشغول بود.
• حضرت خضر (ع): که به‌عنوان پیامبری جاودان، در این مسجد عبادت کرده است.
• حضرت یونس (ع): که پس از نجات از شکم ماهی، در این مکان به شکرگزاری پرداخت.

این روایات، که در منابعی مانند بحارالانوار (علامه مجلسی) و کامل الزیارات (ابن قولویه) ذکر شده‌اند، به مسجد سهله قداستی باستانی می‌بخشند.

2. ارتباط با امام مهدی (عج) مسجد سهله

مسجد سهله در فرهنگ شیعه به‌عنوان محل اقامت و مرکز بیت‌المال امام مهدی (عج) پس از ظهور شناخته می‌شود. روایتی از امام باقر (ع) در بحارالانوار نقل شده که کوفه و به‌ویژه مسجد سهله را پایتخت حکومت جهانی امام زمان (عج) معرفی می‌کند.

• مقام امام زمان (عج) در این مسجد، که به‌عنوان محل عبادت یا حضور ایشان شناخته می‌شود، زائران بسیاری را برای دعای ندبه و توسل به این مکان می‌کشاند.
• شب‌های چهارشنبه به‌عنوان زمان توصیه‌شده برای زیارت مسجد سهله و خواندن دعای ندبه شهرت دارد.

3. فضیلت‌های معنوی

• روایات شیعه: طبق روایتی از امام صادق (ع)، «هیچ مؤمنی در مسجد سهله دعا نمی‌کند مگر اینکه خداوند حاجتش را برآورده کند.» این روایت، مسجد سهله را به مکانی برای استجابت دعا تبدیل کرده است.
• عبادت ائمه: روایات متعدد، از جمله در وسائل الشیعه، به عبادت ائمه‌ای مانند امام سجاد (ع) و امام صادق (ع) در این مسجد اشاره دارند.
• چهار بقعه مقدس: امام علی (ع) مسجد سهله را یکی از چهار مکان مقدس کوفه معرفی کرده‌اند، که این امر جایگاه آن را در کنار مسجد کوفه و دیگر اماکن تقویت می‌کند.

4. نقش تاریخی مسجد سهله

• مسجد سهله در صدر اسلام به‌عنوان مرکزی برای عبادت و آموزش دینی بود. بسیاری از صحابه و تابعین در این مکان به تدریس و تبلیغ اسلام می‌پرداختند.
• در دوره‌های بعدی، به‌ویژه در زمان حضور شیعیان در کوفه، این مسجد به پایگاه معنوی و فرهنگی برای حامیان اهل بیت (ع) تبدیل شد.
•  

ویژگی‌های کلیدی مسجد سهله

• قدمت: تأسیس در قرن اول هجری، که آن را به یکی از قدیمی‌ترین مساجد اسلامی پس از مسجد کوفه تبدیل می‌کند.
• معماری: گنبد سبز، مناره‌های بلند، و کاشی‌کاری‌های سنتی با نقوش اسلیمی و آیات قرآنی، که در بازسازی‌های صفویه و قاجار تکمیل شدند.
• فضای معنوی: زمین ماسه‌ای قرمز و محیط خالی از سکنه، فضایی عرفانی و مناسب برای دعا و مناجات ایجاد کرده است.
• ارتباط با آخرالزمان: نقش مسجد به‌عنوان مرکز حکومت امام مهدی (عج)، که در روایات شیعه تأکید شده است.

مقام‌های مسجد سهله: محراب‌های مقدس پیامبران و ائمه

مسجد سهله، واقع در کوفه قدیم در شرق نجف اشرف، عراق، یکی از مقدس‌ترین مساجد شیعیان است که به دلیل ارتباط با امام مهدی (عج) و عبادت پیامبران و ائمه اطهار (ع)، جایگاه معنوی والایی دارد. در صحن این مسجد، محراب‌هایی به نام مقام ساخته شده‌اند که به پیامبران و ائمه منسوب‌اند و هر یک اهمیت تاریخی و معنوی خاصی دارند. این مقام‌ها، که زائران برای دعا، زیارت، و توسل به آن‌ها مراجعه می‌کنند، نمادهایی از حضور و عبادت شخصیت‌های مقدس در این مکان هستند. در این مقاله، به بررسی جامع مقام‌های مسجد سهله، مکان آن‌ها، اهمیت معنوی، و آداب زیارت پرداخته‌ایم تا کاربران وب‌سایت شما بتوانند با آگاهی کامل از این محراب‌های مقدس بازدید کنند یا اطلاعات دقیقی برای پژوهش به دست آورند.

معرفی مقام‌های مسجد سهله

مقام‌ها در مسجد سهله، محراب‌ها یا مکان‌های کوچکی هستند که به پیامبران، ائمه اطهار (ع)، یا شخصیت‌های مقدس منسوب‌اند. این مقام‌ها به‌عنوان مکان‌هایی برای عبادت، دعا، و استجابت حاجات شناخته می‌شوند و زائران شیعه برای زیارت آن‌ها به مسجد سهله می‌آیند. هر مقام با توجه به شخصیت منسوب به آن، ویژگی‌ها و روایات خاصی دارد. در ادامه، فهرست و توضیحات مقام‌های مسجد سهله ارائه شده است

مقام امام زمان (عج) مسجد سهله

مکان:

در صحن مسجد، به‌عنوان مهم‌ترین و برجسته‌ترین مقام مسجد سهله.

اهمیت:

• این مقام به امام مهدی (عج)، دوازدهمین امام شیعیان، منسوب است و به‌عنوان محل عبادت و اقامت آینده ایشان پس از ظهور شناخته می‌شود.
• طبق روایات شیعه، مانند روایتی از امام باقر (ع) در بحارالانوار، مسجد سهله مرکز بیت‌المال و محل اقامت امام زمان (عج) در دوران حکومت جهانی ایشان خواهد بود.
• این مقام مهم‌ترین مقصد زائران در مسجد سهله است و به‌ویژه در شب‌های چهارشنبه برای خواندن دعای ندبه شلوغ می‌شود.

ویژگی‌های ظاهری:

• محرابی برجسته با کاشی‌کاری‌های فیروزه‌ای و سبز، تزئین‌شده با آیات قرآنی و نقوش اسلامی.
• پارچه‌های سبز و سفید با نوشته‌های مذهبی، به‌ویژه عبارات مرتبط با امام مهدی (عج).
• فضای اطراف با نورپردازی معنوی و محیطی آرام تزئین شده است.

آداب زیارت مقام امام زمان مسجد سهله:

• خواندن دعای ندبه، به‌ویژه در شب‌های چهارشنبه، که به‌طور خاص برای توسل به امام زمان (عج) توصیه شده است.
• اقامه دو رکعت نماز زیارت با نیت توسل به امام مهدی (عج) و درخواست فرج.
• خواندن زیارت آل یاسین یا دعاهای مرتبط با ظهور، مانند «اللَّهُمَّ کُنْ لِوَلِیِّکَ الْحُجَّهِ بْنِ الْحَسَنِ...».
• دعا برای حاجات، فرج امام زمان (عج)، و اصلاح امور امت اسلامی.

مقام حضرت ابراهیم (ع) مسجد سلهه

مکان:

در شمال غربی صحن مسجد، بین دیوار غربی و شمالی.

اهمیت:

• این مقام به محل زندگی و عبادت حضرت ابراهیم (ع) هنگام جنگ با عمالقه (قوم ستمگر منطقه) منسوب است.
• طبق روایات شیعه، حضرت ابراهیم (ع) در این مکان به عبادت و دعا می‌پرداخت و آن را به‌عنوان پایگاه معنوی خود در کوفه انتخاب کرد.

ویژگی‌های ظاهری:

• محرابی کوچک با کاشی‌کاری‌های سنتی به رنگ‌های آبی و فیروزه‌ای، تزئین‌شده با آیات قرآنی و نقوش اسلیمی.
• تابلویی با نام حضرت ابراهیم (ع) و پارچه‌های سبز برای ایجاد فضای معنوی.

آداب زیارت مقام حضرت ابراهیم (ع) مسجد سلهه:

• خواندن سوره توحید یا آیاتی از قرآن مرتبط با حضرت ابراهیم (ع)، مانند آیات سوره بقره (۱۲۴-۱۲۹).
• اقامه دو رکعت نماز زیارت به نیت تقرب به خدا و اهدای ثواب به روح حضرت ابراهیم (ع).
• دعا برای توحید، استقامت در ایمان، و رفع مشکلات.

مقام حضرت یونس (ع) مسجد سهله

مکان:

در جنوب غربی صحن مسجد، بین دیوار جنوبی و غربی.

اهمیت:

• این مقام به حضرت یونس (ع)، پیامبری که پس از نجات از شکم ماهی به شکرگزاری و عبادت پرداخت، منسوب است.
• روایات شیعه این مکان را به‌عنوان جایی معرفی می‌کنند که حضرت یونس (ع) در آن به دعا و استغفار مشغول بود.

ویژگی‌های ظاهری:

• محرابی ساده با کاشی‌کاری‌های سفید و آبی و پارچه‌های تزئینی سبز.
• کتیبه‌ای با نام حضرت یونس (ع) و آیاتی از سوره انبیاء (۸۷-۸۸) که به داستان نجات ایشان اشاره دارند.

آداب زیارت مقام حضرت یونس (ع) مسجد سهله:

• خواندن دعای یونس («لا إِلهَ إِلَّا أَنْتَ سُبْحانَکَ إِنِّی کُنْتُ مِنَ الظَّالِمِینَ») برای استغفار و نجات از سختی‌ها.
• اقامه دو رکعت نماز شکر به نیت شکرگزاری از نجات الهی.
• دعا برای آمرزش گناهان و رهایی از مشکلات.

مقام حضرت ادریس (ع) مسجد سهله

مکان:

در شمال شرقی صحن مسجد، بین دیوار شرقی و شمالی.

اهمیت:

• این مقام به حضرت ادریس (ع)، پیامبری که به علم، خیاطی، و عبادت شهرت دارد، منسوب است.
• در برخی روایات، این مکان به بیت‌الخضر یا مقام عیسی (ع) نیز معروف است، زیرا گفته می‌شود حضرت خضر (ع) یا عیسی (ع) نیز در آن عبادت کرده‌اند.
• ویژگی بارز این مقام، سنگ سبزی است که شیعیان معتقدند تصاویر پیامبران یا نقوشی مقدس بر آن نقش بسته است، که به آن ارزش معنوی خاصی می‌بخشد.

ویژگی‌های ظاهری:

• محرابی با کاشی‌کاری‌های فیروزه‌ای و سنگ سبز معروف که در مرکز آن قرار دارد.
• پارچه‌های سبز و کتیبه‌هایی با آیات قرآنی و نام حضرت ادریس (ع).

آداب زیارت مقام حضرت ادریس (ع) مسجد سهله:

• خواندن سوره مریم یا آیاتی مرتبط با پیامبران (مانند آیه ۵۶ سوره مریم که به ادریس اشاره دارد).
• اقامه دو رکعت نماز زیارت و دعا برای کسب علم و حکمت.
• لمس یا زیارت سنگ سبز با نیت توسل به پیامبران و طلب برکت.

مقام حضرت صالح (ع) مسجد سهله

مکان:

در شرق صحن مسجد، بین دیوار جنوبی و شرقی.

اهمیت:

• این مقام به حضرت صالح (ع)، پیامبر قوم ثمود، منسوب است و به‌عنوان مقام صالحین و انبیاء نیز شناخته می‌شود.
• روایات شیعه این مکان را به‌عنوان جایی معرفی می‌کنند که حضرت صالح (ع) و دیگر پیامبران در آن به عبادت و دعا می‌پرداختند.

ویژگی‌های ظاهری:

محرابی کوچک با کاشی‌کاری‌های سنتی و نقوش اسلامی.

تابلویی با نام حضرت صالح (ع) و پارچه‌های تزئینی برای ایجاد فضای معنوی.

آداب زیارت مقام حضرت صالح (ع) مسجد سهله:

• خواندن آیاتی از سوره اعراف (آیات ۷۳-۷۹) که به داستان حضرت صالح (ع) اشاره دارند.
• اقامه دو رکعت نماز زیارت به نیت تقرب به خدا و اهدای ثواب به پیامبران.
• دعا برای استقامت در برابر سختی‌ها و هدایت الهی.

مقام حضرت خضر (ع) مسجد سهله

مکان:

در جنوب شرقی صحن مسجد، بین دیوار جنوبی و غربی.

اهمیت:

• این مقام به حضرت خضر (ع)، پیامبری جاودان که به حکمت و علم الهی شهرت دارد، منسوب است.
• روایات شیعه این مکان را به‌عنوان جایی معرفی می‌کنند که حضرت خضر (ع) در آن به عبادت و دعا مشغول بود.

ویژگی‌های ظاهری:

محرابی ساده با کاشی‌کاری‌های سبز و سفید و پارچه‌های تزئینی.

کتیبه‌ای با نام حضرت خضر (ع) و آیاتی از سوره کهف (۶۰-۸۲) که به داستان ایشان و حضرت موسی (ع) اشاره دارند.

آداب زیارت مقام حضرت خضر (ع) مسجد سهله:

• خواندن آیاتی از سوره کهف یا دعاهای مرتبط با حکمت و هدایت.
• اقامه دو رکعت نماز زیارت و دعا برای کسب حکمت و معرفت.
• توسل به حضرت خضر (ع) برای رفع مشکلات و یافتن راه درست.

مقام امام سجاد (ع) مسجد سهله

مکان:

در صحن مسجد، در بخش مرکزی یا نزدیک به یکی از دیوارها (موقعیت دقیق ممکن است بسته به منابع متفاوت باشد).

اهمیت:

این مقام به امام زین‌العابدین، علی بن الحسین (ع) منسوب است، که به دعاها و مناجات‌های عمیق خود (مانند صحیفه سجادیه) شهرت دارند.

روایات شیعه این مکان را به‌عنوان محل عبادت و دعای ایشان در کوفه معرفی می‌کنند.

ویژگی‌های ظاهری:

• محرابی با کاشی‌کاری‌های سنتی و پارچه‌های سبز که فضای معنوی را تقویت می‌کنند.
• تابلویی با نام امام سجاد (ع) و آیات قرآنی یا عباراتی از صحیفه سجادیه.

آداب زیارت مقام امام سجاد (ع) مسجد سهله:

• خواندن بخش‌هایی از صحیفه سجادیه، به‌ویژه دعاهای مربوط به توبه و مناجات (مانند دعای مکارم الاخلاق).
• اقامه دو رکعت نماز زیارت و توسل به امام سجاد (ع) برای آمرزش گناهان.
• دعا برای حاجات و تقویت ارتباط معنوی با خدا.

مقام امام صادق (ع) مسجد سلهه

مکان:

در صحن مسجد، در بخش مرکزی یا نزدیک به یکی از دیوارها (مشابه مقام امام سجاد (ع)).

اهمیت:

• این مقام به امام جعفر صادق (ع)، ششمین امام شیعیان، منسوب است که به نشر علوم اسلامی و تربیت شاگردان برجسته شهرت دارند.
• روایات شیعه این مکان را به‌عنوان محل عبادت یا حضور ایشان در مسجد سهله معرفی می‌کنند.

ویژگی‌های ظاهری:

• محرابی با کاشی‌کاری‌های آبی و سفید و پارچه‌های تزئینی سبز.
• کتیبه‌ای با نام امام صادق (ع) و عباراتی از روایات ایشان.

آداب زیارت مقام امام صادق (ع) مسجد سلهه

• خواندن دعاهای منسوب به امام صادق (ع)، مانند دعای توسل یا آیاتی از قرآن.
• اقامه دو رکعت نماز زیارت و دعا برای کسب علم و معرفت.
• توسل به امام صادق (ع) برای رفع مشکلات و هدایت الهی.

فضایل و روایات مسجد سهله: دروازه‌ای به معنویت و استجابت دعا

مسجد سهله، واقع در کوفه قدیم در شرق نجف اشرف، عراق، یکی از مقدس‌ترین مساجد شیعیان است که به دلیل ارتباط عمیق با امام مهدی (عج)، عبادت پیامبران و ائمه اطهار (ع)، و فضیلت‌های معنوی بی‌نظیرش، جایگاه ویژه‌ای در فرهنگ شیعه دارد. روایات متعدد از ائمه (ع)، به‌ویژه امام باقر (ع)، امام صادق (ع)، و امام سجاد (ع)، بر اهمیت این مسجد تأکید دارند و آن را به‌عنوان مکانی برای استجابت دعا، پناهگاه معنوی، و محل اقامت آینده امام زمان (عج) معرفی می‌کنند. در این مقاله، به بررسی جامع فضایل و روایات مرتبط با مسجد سهله پرداخته‌ایم تا کاربران وب‌سایت شما بتوانند با آگاهی کامل از ارزش معنوی این مکان مقدس برای زیارت یا پژوهش برنامه‌ریزی کنند.

فضایل و روایات مسجد سهله

مسجد سهله به دلیل قدمت تاریخی، ارتباط با پیامبران و ائمه، و نقش آن در روایات آخرالزمانی، دارای فضیلت‌های متعددی است که در روایات شیعه برجسته شده‌اند. در ادامه، مهم‌ترین فضایل و روایات مرتبط با این مسجد شرح داده شده است:

1. ارتباط با امام مهدی (عج)

روایت:

• طبق روایتی از امام صادق (ع) در بحارالانوار (علامه مجلسی)، «مسجد سهله خانه صاحب‌الزمان (عج) است، و هیچ‌کس در آن ساکن نمی‌شود مگر آنکه از اولیای خدا باشد.» این روایت تأکید دارد که مسجد سهله محل اقامت و بیت‌المال امام مهدی (عج) پس از ظهور خواهد بود.
• روایتی دیگر از امام باقر (ع) نقل شده که می‌فرماید: «هنگامی که قائم ما قیام کند، به کوفه می‌آید و مسجد سهله را محل اقامت خود قرار می‌دهد.»

اهمیت:

• این ارتباط، مسجد سهله را به مهم‌ترین مرکز معنوی برای شیعیان در انتظار ظهور تبدیل کرده است. مقام امام زمان (عج) در صحن مسجد، که به‌عنوان محل عبادت یا اقامت آینده ایشان شناخته می‌شود، مقصد اصلی زائران است.
• شب‌های چهارشنبه، به‌ویژه برای خواندن دعای ندبه در این مقام، به دلیل این فضیلت، از اهمیت ویژه‌ای برخوردار است.
• آداب مرتبط:
• خواندن دعای ندبه و زیارت آل یاسین در مقام امام زمان (عج).
• اقامه دو رکعت نماز زیارت با نیت توسل به امام مهدی (عج) و درخواست فرج.
• دعا برای تعجیل در ظهور و اصلاح امور امت اسلامی.

2. عبادت پیامبران در مسجد سهله

روایت:

• امام باقر (ع) در روایتی نقل‌شده در کامل الزیارات (ابن قولویه) فرمودند: «خداوند هیچ پیامبری را مبعوث نکرد مگر آنکه در مسجد سهله نماز خوانده است.»
• روایات دیگر، مانند روایاتی در وسائل الشیعه، به عبادت پیامبرانی مانند حضرت ابراهیم (ع)، ادریس (ع)، خضر (ع)، و یونس (ع) در این مسجد اشاره دارند.

اهمیت:

• این روایت، مسجد سهله را به مکانی با قدمت باستانی و قداست الهی تبدیل کرده است، زیرا عبادت همه پیامبران در آن انجام شده است.
• مقام‌های منسوب به پیامبران، مانند مقام ابراهیم (ع)، یونس (ع)، ادریس (ع)، و خضر (ع)، در صحن مسجد به‌عنوان یادمان‌هایی از این حضور مقدس شناخته می‌شوند.

آداب مرتبط:

• زیارت مقام‌های پیامبران و خواندن آیات قرآنی مرتبط با آن‌ها، مانند آیات سوره بقره برای ابراهیم (ع) یا سوره انبیاء برای یونس (ع).
• اقامه دو رکعت نماز شکر به نیت تقرب به خدا و اهدای ثواب به پیامبران.
• دعا برای کسب حکمت، استقامت، و هدایت الهی در این مقام‌ها.

3. مستجاب‌الدعا بودن مسجد سهله

روایت:

• امام صادق (ع) در روایتی نقل‌شده در وسائل الشیعه فرمودند: «هیچ مؤمنی با نیت خالص در مسجد سهله دعا نمی‌کند مگر اینکه خداوند حاجتش را برآورده کند.»
• روایت دیگری از امام رضا (ع) در بحارالانوار تأکید دارد که دعا در مسجد سهله، به‌ویژه در مقام امام زمان (عج)، با اجابت همراه است.

اهمیت:

• این فضیلت، مسجد سهله را به یکی از مهم‌ترین مکان‌ها برای دعا و استجابت حاجات تبدیل کرده است. زائران برای آمرزش گناهان، رفع مشکلات، و طلب حاجات به این مسجد می‌آیند.
• فضای عرفانی مسجد، با زمین ماسه‌ای قرمز و محیط خالی از سکنه، به تمرکز و خلوص در دعا کمک می‌کند.

آداب مرتبط:

• خواندن دعاهای شخصی با نیت خالص در هر یک از مقام‌ها، به‌ویژه مقام امام زمان (عج).
• انجام غسل زیارت قبل از ورود به مسجد برای افزایش خلوص دعا.
• خواندن دعای توسل یا دعای کمیل برای استجابت حاجات.

4. افزایش عمر در مسجد سهله

روایت:

طبق روایتی از امام سجاد (ع) در کامل الزیارات، «هرکس دو رکعت نماز در مسجد سهله بخواند، خداوند دو سال به عمر او می‌افزاید، مشروط بر اینکه این عمر در راه طاعت خدا صرف شود.»

اهمیت:

• این فضیلت، به اهمیت عبادت در مسجد سهله و تأثیر آن بر زندگی معنوی و جسمانی مؤمنان اشاره دارد.
• این روایت زائران را تشویق می‌کند تا با نیت خالص و برای طاعت خدا در این مسجد نماز بخوانند.

آداب مرتبط:

• اقامه دو رکعت نماز زیارت در صحن مسجد یا یکی از مقام‌ها، با نیت افزایش عمر و طاعت خدا.
• خواندن سوره حمد یا آیاتی از قرآن پس از نماز برای برکت و طول عمر.
• دعا برای سلامتی و عاقبت‌به‌خیری.

5. پناهگاه معنوی مسجد سهله

روایت:

• روایتی از امام صادق (ع) در بحارالانوار نقل شده که می‌فرماید: «هرکس به مسجد سهله پناه ببرد، از خطرات و بلایا در امان خواهد بود.»
• برخی روایات دیگر، مسجد سهله را به‌عنوان حرم امن الهی معرفی می‌کنند که مؤمنان در آن از شر شیطان و بلایا محافظت می‌شوند.

اهمیت:

• این فضیلت، مسجد سهله را به پناهگاهی معنوی برای زائران و مؤمنانی تبدیل کرده است که در جستجوی آرامش و امنیت الهی هستند.
• این ویژگی با فضای آرام و عرفانی مسجد، که دور از هیاهوی شهری است، هم‌خوانی دارد.

آداب مرتبط:

• خواندن آیت‌الکرسی یا دعای جوشن صغیر برای حفظ از بلایا هنگام ورود به مسجد.
• اقامه دو رکعت نماز حاجت با نیت پناه بردن به خدا از خطرات.
• دعا برای امنیت، آرامش، و دوری از شرور.

6. زیارت ملائکه مسجد سهله

روایت:

• طبق روایتی از امام رضا (ع) در وسائل الشیعه، «ملائکه هر شب و روز به مسجد سهله می‌آیند و در آن عبادت و تسبیح خدا می‌کنند.»
• روایت دیگری از امام صادق (ع) تأکید دارد که این مسجد یکی از مکان‌هایی است که فرشتگان الهی برای زیارت و عبادت به آن نازل می‌شوند.

اهمیت:

• این فضیلت، مسجد سهله را به مکانی مقدس و آسمانی تبدیل کرده که حضور فرشتگان، معنویت آن را تقویت می‌کند.
• زائران با حضور در این مسجد، خود را در جمع فرشتگان و اولیای خدا احساس می‌کنند.

آداب مرتبط:

• خواندن تسبیحات حضرت زهرا (س) یا ذکرهای تسبیح (مانند «سبحان الله») برای هم‌نوایی با فرشتگان.
• اقامه دو رکعت نماز زیارت با نیت همراهی با عبادت ملائکه.
• دعا برای پاکی قلب و نزدیکی به خدا در این فضای مقدس.

منابع روایات درباره مسجد سهله

روایات مرتبط با فضایل مسجد سهله در منابع معتبر شیعه گردآوری شده‌اند، از جمله:

• بحارالانوار (علامه مجلسی): مجموعه‌ای جامع از روایات درباره فضیلت‌های مسجد سهله و ارتباط آن با امام مهدی (عج).
• کامل الزیارات (ابن قولویه): روایات مربوط به زیارت و عبادت در مسجد سهله و مقام‌های آن.
• وسائل الشیعه (شیخ حر عاملی): احادیث درباره استجابت دعا و فضیلت‌های عبادت در این مسجد.
• تهذیب الاحکام (شیخ طوسی): روایات مربوط به اعمال و آداب زیارت در مسجد سهله.

مسجد سهله، با فضیلت‌های بی‌نظیرش، یکی از مقدس‌ترین مساجد شیعیان در کوفه قدیم است که به دلیل ارتباط با امام مهدی (عج)، عبادت پیامبران، استجابت دعا، افزایش عمر، پناهگاه بودن، و زیارت ملائکه، مقصدی معنوی برای زائران سراسر جهان است. روایات معتبر از ائمه (ع)، مانند امام صادق (ع)، امام باقر (ع)، و امام سجاد (ع)، در منابع معتبری مانند بحارالانوار و کامل الزیارات، این فضیلت‌ها را تأیید می‌کنند. زیارت مقام‌های مسجد، به‌ویژه مقام امام زمان (عج)، و انجام اعمالی مانند دعای ندبه و نماز زیارت، زائران را به خدا و اهل بیت (ع) نزدیک‌تر می‌کند. اطلاعات ارائه‌شده در این مقاله به کاربران وب‌سایت شما کمک می‌کند تا با شناخت کامل از فضایل و روایات مسجد سهله، برای زیارت این مکان مقدس برنامه‌ریزی کنند و از برکات معنوی آن بهره‌مند شوند.

آداب زیارت مسجد سهله: راهنمای جامع برای زائران

مسجد سهله، واقع در کوفه قدیم در شرق نجف اشرف، عراق، یکی از مقدس‌ترین مساجد شیعیان است که به دلیل ارتباط عمیق با امام مهدی (عج)، عبادت پیامبران و ائمه اطهار (ع)، و فضیلت‌های معنوی‌اش، مقصدی کلیدی برای زائران شیعه محسوب می‌شود. روایات متعدد، از جمله از امام صادق (ع) و امام باقر (ع)، این مسجد را به‌عنوان محل استجابت دعا، پناهگاه معنوی، و اقامتگاه آینده امام زمان (عج) معرفی کرده‌اند. زیارت مسجد سهله نیازمند رعایت آداب خاصی است تا زائر بتواند از برکات معنوی این مکان بهره‌مند شود و تجربه‌ای روحانی کسب کند. در این مقاله، آداب زیارت مسجد سهله به‌صورت جامع و کاربردی ارائه شده است تا کاربران وب‌سایت شما بتوانند با آمادگی کامل به این مکان مقدس سفر کنند.

اهمیت زیارت مسجد سهله

مسجد سهله به دلیل قدمت تاریخی (تأسیس در قرن اول هجری)، ارتباط با پیامبرانی مانند ابراهیم (ع)، ادریس (ع)، خضر (ع)، و یونس (ع)، و نقش آن به‌عنوان محل اقامت و بیت‌المال امام مهدی (عج) پس از ظهور، از جایگاه والایی برخوردار است. روایتی از امام صادق (ع) در وسائل الشیعه می‌فرماید: «هیچ مؤمنی با نیت خالص در مسجد سهله دعا نمی‌کند مگر اینکه خداوند حاجتش را برآورده کند.» همچنین، روایتی از امام سجاد (ع) تأکید دارد که اقامه دو رکعت نماز در این مسجد دو سال به عمر انسان می‌افزاید، مشروط بر اینکه در راه طاعت خدا صرف شود. رعایت آداب زیارت به زائر کمک می‌کند تا با خلوص نیت و آمادگی معنوی از این فضیلت‌ها بهره‌مند شود.

آداب زیارت مسجد سهله

برای زیارت مسجد سهله، رعایت آداب زیر توصیه می‌شود تا زائر بتواند از فضای معنوی این مکان به بهترین شکل استفاده کند:

1. آمادگی پیش از زیارت

طهارت و پاکیزگی:

• انجام غسل زیارت قبل از ورود به مسجد سهله توصیه می‌شود. این غسل می‌تواند در هتل، موکب، یا محل اقامت زائر انجام شود و نیت آن برای زیارت مسجد سهله و توسل به امام زمان (عج) است.
• وضو گرفتن پیش از ورود به مسجد، به‌ویژه اگر قصد خواندن نماز یا دعا دارید، ضروری است. وضوخانه‌هایی در داخل مجموعه مسجد در دسترس هستند.

لباس مناسب:

• زائران باید لباس‌های پاکیزه، محترمانه، و مطابق با شئونات اسلامی بپوشند. برای زنان، حجاب کامل (چادر یا مقنعه) و برای مردان، لباس‌های پوشیده و ساده توصیه می‌شود.
• رنگ‌های تیره یا ساده (مانند سبز، مشکی، یا خاکستری) به دلیل فضای معنوی مسجد مناسب‌تر هستند.

نیت و تمرکز:

• پیش از ورود، نیت خالص برای زیارت، دعا، و تقرب به خداوند کنید. مسجد سهله مکانی برای تأمل در انتظار ظهور، استجابت دعا، و ارتباط با اهل بیت (ع) است.
• از همراه بردن وسایل غیرضروری که ممکن است حواستان را پرت کند، خودداری کنید و ذهن خود را برای عبادت و مناجات آماده کنید.

دعای پیش از سفر:

خواندن دعای سفر یا آیاتی مانند آیت‌الکرسی قبل از حرکت به سمت مسجد سهله برای حفظ ایمنی و برکت سفر توصیه می‌شود.

2. آداب ورود به مسجد سهله

اجازه ورود:

هنگام ورود به مسجد سهله، با احترام و پای راست وارد شوید و عبارت زیر را بخوانید:

• «بِسْمِ اللهِ وَ بِاللهِ وَ إِلَى اللهِ، اللَّهُمَّ افْتَحْ لِی أَبْوَابَ رَحْمَتِکَ» (به نام خدا، با خدا، و به‌سوی خدا، خدایا درهای رحمتت را به روی من بگشا.)
• سلام دادن به پیامبر (ص)، اهل بیت (ع)، و به‌ویژه امام مهدی (عج) با گفتن:
• «السَّلامُ عَلَى رَسُولِ اللهِ، السَّلامُ عَلَى أَمِیرِ الْمُؤْمِنِینَ، السَّلامُ عَلَى الْحُجَّهِ بْنِ الْحَسَنِ»

رعایت احترام:

• با وقار و آرامش وارد شوید و از صحبت‌های بلند، خنده، یا رفتارهای غیرمحترمانه خودداری کنید.
• در ایام شلوغ (مانند اربعین یا شب‌های چهارشنبه)، مراقب ازدحام باشید و به زائران دیگر احترام بگذارید.

3. اعمال و دعاهای توصیه‌شده 

نماز در مسجد سهله:

• اقامه دو رکعت نماز زیارت در صحن مسجد یا مقام‌های منسوب به پیامبران و ائمه، به‌ویژه مقام امام زمان (عج)، توصیه می‌شود. این نماز می‌تواند به نیت تقرب به خدا یا هدیه به روح امام مهدی (عج) خوانده شود.
• طبق روایت امام سجاد (ع) در کامل الزیارات، این نماز دو سال به عمر انسان می‌افزاید، مشروط بر اینکه در راه طاعت خدا صرف شود.
• اگر در مقام‌های پیامبران (مانند ابراهیم (ع) یا یونس (ع)) یا ائمه (مانند امام سجاد (ع)) هستید، می‌توانید نماز را در آنجا اقامه کنید.

قرائت قرآن:

• خواندن سوره‌های کوتاه مانند سوره یس، سوره الرحمن، یا سوره فاتحه و اهدای ثواب آن به ارواح پیامبران، ائمه، و مؤمنان از اعمال پسندیده است.
• سوره یس به دلیل فضیلت آن در آرامش ارواح و استجابت دعا، در این مسجد بسیار خوانده می‌شود.

دعاها و زیارت‌نامه‌ها:

• دعای ندبه: به‌ویژه در شب‌های چهارشنبه در مقام امام زمان (عج)، برای توسل به ایشان و درخواست فرج خوانده می‌شود.
• زیارت آل یاسین: این زیارت‌نامه، که برای امام مهدی (عج) توصیه شده، در مقام ایشان یا صحن مسجد خوانده می‌شود.
• صحیفه سجادیه: خواندن دعاهایی از صحیفه سجادیه، به‌ویژه در مقام امام سجاد (ع)، مانند دعای مکارم الاخلاق یا دعای توبه.
• دعای توسل: برای توسل به اهل بیت (ع) و استجابت حاجات.
• دعای کمیل: به‌ویژه در شب‌های جمعه یا هنگام زیارت، برای آمرزش گناهان و استجابت دعا.
• دعاهای شخصی برای حاجات، آمرزش گناهان، و تعجیل در فرج امام زمان (عج).

توسل به پیامبران و ائمه:

در مقام‌های منسوب به حضرت ابراهیم (ع)، یونس (ع)، ادریس (ع)، صالح (ع)، خضر (ع)، امام سجاد (ع)، و امام صادق (ع)، دعاهای خاص مرتبط با هر شخصیت بخوانید. برای مثال:

• در مقام یونس (ع): دعای «لا إِلهَ إِلَّا أَنْتَ سُبْحانَکَ إِنِّی کُنْتُ مِنَ الظَّالِمِینَ» برای استغفار.
• در مقام خضر (ع): دعا برای حکمت و هدایت.
• در مقام ادریس (ع): لمس سنگ سبز و دعا برای علم و معرفت.
• در مقام امام زمان (عج)، دعا برای ظهور، سلامتی ایشان، و اصلاح امور امت اسلامی توصیه می‌شود.

4. آداب حضور در مسجد سهله

تفکر و عبرت‌آموزی:

• مسجد سهله مکانی برای تأمل در انتظار ظهور، عبادت پیامبران، و آمادگی برای آخرت است. لحظاتی را به تفکر درباره هدف زندگی، مسئولیت‌های معنوی، و نقش امام مهدی (عج) در آینده جهان اختصاص دهید.
• مقام امام زمان (عج) به‌ویژه برای تأمل در امید به ظهور و عدالت جهانی مناسب است.

زیارت مقام‌های مقدس:

• بازدید از مقام‌های پیامبران (ابراهیم (ع)، یونس (ع)، ادریس (ع)، صالح (ع)، خضر (ع)) و مقام‌های ائمه (امام سجاد (ع)، امام صادق (ع)، و امام زمان (عج)) را در برنامه خود قرار دهید.
• هر مقام را با نیت توسل به شخصیت منسوب به آن زیارت کنید و دعاهای مرتبط را بخوانید.

رعایت سکوت و آرامش:

• فضای مسجد، به‌ویژه در مقام امام زمان (عج) و شب‌های چهارشنبه، بسیار معنوی است. حفظ سکوت و تمرکز بر دعا و عبادت، تجربه‌ای عمیق‌تر فراهم می‌کند.
• از صحبت‌های غیرضروری یا استفاده از تلفن همراه در بخش‌های معنوی خودداری کنید.

دعا برای اموات:

• دعا برای آمرزش گناهان اموات، به‌ویژه والدین و مؤمنان، در این مسجد پسندیده است. می‌توانید فاتحه بخوانید یا دعای زیر را تکرار کنید:
• «اللَّهُمَّ اغْفِرْ لِلْمُؤْمِنِینَ وَالْمُؤْمِنَاتِ وَالْمُسْلِمِینَ وَالْمُسْلِمَاتِ الأَحْیَاءِ مِنْهُمْ وَالأَمْوَاتِ»

5. آداب خروج از مسجد سهله

دعای خروج:

• هنگام خروج، با پای چپ خارج شوید و دعای زیر را بخوانید:
• «اللَّهُمَّ إِنِّی أَسْأَلُکَ مِنْ فَضْلِکَ وَ رَحْمَتِکَ، فَإِنَّهُ لا یَمْلِکُهَا إِلا أَنْتَ» (خدایا از فضل و رحمتت درخواست می‌کنم، زیرا جز تو کسی آن را ندارد.)
• سلام دادن به امام مهدی (عج) و اهل بیت (ع) هنگام خروج نیز توصیه می‌شود.

شکرگزاری:

• از خداوند برای توفیق زیارت مسجد سهله شکر کنید و برای بازگشت دوباره دعا کنید.

حفظ حال معنوی:

• سعی کنید حال معنوی کسب‌شده در مسجد را با دوری از گناه و انجام اعمال نیک حفظ کنید.

نکات کاربردی برای زائران

برای تجربه‌ای بهتر و معنوی‌تر در مسجد سهله، توجه به نکات زیر ضروری است:

زمان مناسب برای زیارت سهله:

• شب‌های چهارشنبه بهترین زمان برای زیارت است، زیرا طبق روایات، این زمان برای زیارت مقام امام زمان (عج) و خواندن دعای ندبه توصیه شده است.
• صبح زود یا عصر برای اجتناب از گرمای شدید تابستان (تا ۴۵ درجه سانتی‌گراد) مناسب‌تر است.
• در ایام زیارتی مانند اربعین، شب‌های قدر، یا عید غدیر، مسجد شلوغ‌تر است؛ بنابراین، برای زیارتی آرام‌تر، زمان‌های غیرپیک را انتخاب کنید.

هوای گرم کوفه:

• کوفه در تابستان بسیار گرم است. همراه داشتن آب، کلاه، یا چتر برای محافظت از آفتاب ضروری است.
• در زمستان، شب‌ها سرد است؛ لباس گرم همراه داشته باشید.

راهنمای محلی:

• برای یافتن مقام‌های خاص، مانند مقام ادریس (ع) یا سنگ سبز، از راهنماهای محلی یا نقشه‌های مسجد استفاده کنید. راهنماها در ورودی‌های مسجد یا نزدیک حرم امام علی (ع) در دسترس هستند.

امنیت:

• مسجد سهله منطقه‌ای امن است، اما در ایام شلوغ، مراقب وسایل شخصی خود باشید. از حمل اشیای گران‌قیمت خودداری کنید.

امکانات رفاهی:

• وضوخانه و سرویس‌های بهداشتی در داخل مجموعه مسجد در دسترس هستند.
• مغازه‌ها و غرفه‌های کوچک در نزدیکی مسجد برای خرید آب، غذا، و سوغاتی‌های مذهبی (مانند تسبیح، مهر، و کتاب‌های دینی) وجود دارند.

عکاسی:

• عکاسی در بخش‌های معنوی، مانند مقام امام زمان (عج)، ممکن است محدود باشد. قبل از عکس گرفتن، از مسئولین مسجد اجازه بگیرید.
• عکاسی از زائران دیگر بدون اجازه غیرمحترمانه است.

حمل‌ونقل:

• تاکسی‌ها یا ون‌های اشتراکی از نجف (هزینه: ۵,۰۰۰ تا ۱۰,۰۰۰ دینار) یا مسجد کوفه (۳,۰۰۰ تا ۵,۰۰۰ دینار) به مسجد سهله در دسترس هستند.
• در ایام اربعین، مسیر پیاده‌روی از نجف به سهله (حدود ۱۰ کیلومتر) با موکب‌های پذیرایی پرتردد است.

اعمال ویژه  مسجد سهله

شب‌های چهارشنبه مسجد سهله

• زیارت مسجد سهله در شب‌های چهارشنبه به دلیل فضیلت خاص این زمان بسیار رایج است. خواندن دعای ندبه و اقامه نماز در مقام امام زمان (عج) توصیه می‌شود.

ایام اربعین مسجد سهله

• در ایام اربعین، مسجد سهله مملو از زائران است. مسیر پیاده‌روی از نجف به سهله با موکب‌های پذیرایی و ایستگاه‌های راهنمایی همراه است.

شب‌های قدر مسجد سهله

• شب‌های قدر (۱۹، ۲۱، و ۲۳ رمضان) زمان مناسبی برای زیارت و احیا در مسجد سهله است. مراسم قرائت قرآن و دعا در این شب‌ها برگزار می‌شود.

عید غدیر مسجد سهله

• عید غدیر، به دلیل ارتباط مسجد با اهل بیت (ع)، زمان ویژه‌ای برای زیارت است. زائران برای جشن و دعا به این مسجد می‌آیند.

جمع‌بندی

زیارت مسجد سهله، به‌عنوان یکی از مقدس‌ترین مساجد شیعیان و محل اقامت آینده امام مهدی (عج)، تجربه‌ای معنوی و عمیق است که نیازمند رعایت آداب خاصی است. از آمادگی پیش از زیارت، مانند غسل و نیت خالص، تا اعمال توصیه‌شده مانند خواندن دعای ندبه، زیارت آل یاسین، و اقامه دو رکعت نماز زیارت، همگی به زائر کمک می‌کنند تا از فضیلت‌های این مکان، از جمله استجابت دعا و افزایش عمر، بهره‌مند شود. نکات کاربردی ارائه‌شده، از جمله زمان مناسب (شب‌های چهارشنبه)، استفاده از راهنما، و توجه به شرایط آب‌وهوایی، به کاربران وب‌سایت شما کمک می‌کند تا با آمادگی کامل به مسجد سهله سفر کنند و تجربه‌ای روحانی و ماندگار کسب کنند. مسجد سهله نه تنها یادمانی از عبادت پیامبران و ائمه، بلکه فضایی برای دعا، توسل، و انتظار ظهور است.

شبهات و تأییدات درباره مسجد سهله: بررسی شبهات و پاسخ‌های مبتنی بر منابع معتبر

مسجد سهله، واقع در کوفه قدیم در شرق نجف اشرف، عراق، یکی از مقدس‌ترین مساجد شیعیان است که به دلیل ارتباط عمیق با امام مهدی (عج)، عبادت پیامبران و ائمه اطهار (ع)، و فضیلت‌های معنوی‌اش، از جایگاه ویژه‌ای در فرهنگ شیعه برخوردار است. این مسجد، که در قرن اول هجری توسط قبیله بنی‌ظفر تأسیس شد، به دلیل روایات متعدد درباره فضیلت‌هایش، از جمله استجابت دعا و نقش آن به‌عنوان محل اقامت امام زمان (عج) پس از ظهور، مورد توجه زائران و پژوهشگران قرار دارد. با این حال، مانند بسیاری از اماکن مقدس، شبهاتی درباره تاریخچه، مقام‌ها، و روایات مرتبط با مسجد سهله مطرح شده است. در این مقاله، به بررسی شبهات رایج و ارائه تأییدات مبتنی بر منابع تاریخی و روایی پرداخته‌ایم تا کاربران وب‌سایت شما بتوانند با آگاهی کامل به این شبهات پاسخ دهند و از جایگاه مسجد سهله دفاع کنند.

شبهات رایج درباره مسجد سهله

در ادامه، شبهات اصلی که درباره مسجد سهله مطرح شده‌اند، همراه با پاسخ‌های مبتنی بر منابع معتبر ارائه شده است:

1. شبهه: قدمت و اصالت تاریخی مسجد سهله

شبهه:

برخی منتقدان ادعا می‌کنند که مسجد سهله، به‌عنوان یکی از مساجد اولیه اسلامی، ممکن است در دوره‌های بعدی ساخته شده باشد و قدمت آن به قرن اول هجری (حدود ۶۳۷ میلادی) نرسد. آن‌ها معتقدند که شواهد باستان‌شناسی کافی برای تأیید قدمت مسجد وجود ندارد.

تأیید و پاسخ:

• منابع تاریخی: منابع تاریخی معتبر، مانند تاریخ طبری (نوشته محمد بن جریر طبری) و مروج الذهب (نوشته مسعودی)، تأسیس شهر کوفه و مساجد آن، از جمله مسجد سهله، را در صدر اسلام و پس از مسجد کوفه (سال ۱۷ هجری قمری) تأیید می‌کنند. این منابع گزارش می‌دهند که قبیله بنی‌ظفر، از انصار، این مسجد را در کوفه قدیم بنا کردند.
• شواهد معماری: اگرچه ساختار اولیه مسجد از خشت و مواد ساده بود و در دوره‌های بعدی (مانند آل بویه، صفویه، و قاجار) بازسازی شد، کاوش‌های باستان‌شناسی در منطقه کوفه، مانند دیوارهای خشتی و پایه‌های اولیه، قدمت بناهای اولیه را تأیید می‌کنند.
• روایات اسلامی: روایات شیعه، مانند روایاتی در کامل الزیارات (ابن قولویه) و بحارالانوار (علامه مجلسی)، به تأسیس مسجد سهله در قرن اول هجری و عبادت پیامبران و ائمه در آن اشاره دارند.

نتیجه: قدمت مسجد سهله با شواهد تاریخی و روایی تأیید شده و شبهه‌ای در این زمینه وارد نیست.

2. شبهه: اصالت مقام‌های منسوب به پیامبران و ائمه

شبهه:

برخی منتقدان، به‌ویژه از دیدگاه‌های غیرشیعی، ادعا می‌کنند که مقام‌های منسوب به حضرت ابراهیم (ع)، یونس (ع)، ادریس (ع)، صالح (ع)، خضر (ع)، امام سجاد (ع)، امام صادق (ع)، و امام زمان (عج) در مسجد سهله فاقد سند تاریخی معتبر هستند و ممکن است در دوره‌های بعدی به دلایل مذهبی ساخته شده باشند.

تأیید و پاسخ:

• روایات شیعه: منابع روایی معتبر، مانند بحارالانوار و کامل الزیارات، به حضور و عبادت پیامبران در منطقه کوفه و به‌ویژه مسجد سهله اشاره دارند. برای مثال، روایتی از امام باقر (ع) می‌فرماید: «خداوند هیچ پیامبری را مبعوث نکرد مگر آنکه در مسجد سهله نماز خوانده است.»
• سنت زیارتی: مقام‌های منسوب به پیامبران و ائمه در مساجد مقدس، مانند مسجدالحرام و مسجدالنبی، در سنت اسلامی رایج هستند و به‌عنوان نمادهای معنوی برای توسل و عبادت استفاده می‌شوند، نه لزوماً مکان‌های دقیق تاریخی.
• شواهد تاریخی: مقام‌های ائمه، مانند مقام امام سجاد (ع) و امام صادق (ع)، با توجه به حضور تاریخی ایشان در کوفه، با منابع تاریخی مانند لهوف (سید بن طاووس) و الارشاد (شیخ مفید) هم‌خوانی دارند. مقام امام زمان (عج) نیز با روایات آخرالزمانی در الغیبه (شیخ طوسی) پشتیبانی می‌شود.

نتیجه: اگرچه مکان دقیق این مقام‌ها ممکن است به‌صورت نمادین تعیین شده باشد، روایات و سنت زیارتی شیعه اصالت معنوی آن‌ها را تأیید می‌کنند و این مقام‌ها برای زائران ارزش عبادی دارند.

3. شبهه: فضیلت بیش از حد مسجد سهله در روایات شیعه

شبهه:

برخی ادعا می‌کنند که روایات شیعه درباره فضیلت مسجد سهله، مانند استجابت دعا، افزایش عمر، و زیارت ملائکه، اغراق‌آمیز است و ممکن است برای تقویت جایگاه شیعیان در کوفه ساخته شده باشد.

تأیید و پاسخ:

• روایات معتبر: روایات درباره فضیلت‌های مسجد سهله، مانند روایت امام صادق (ع) که می‌فرماید: «هیچ مؤمنی با نیت خالص در مسجد سهله دعا نمی‌کند مگر اینکه خداوند حاجتش را برآورده کند» در منابع معتبر مانند وسائل الشیعه و تهذیب الاحکام نقل شده و سند آن‌ها مورد قبول علمای شیعه است.
• فضیلت مساجد مقدس: در سنت اسلامی، مساجد مقدس مانند مسجدالحرام، مسجدالنبی، و مسجد کوفه نیز با فضیلت‌های مشابه (مانند استجابت دعا و پاداش عبادت) توصیف شده‌اند. این روایات برای تشویق مؤمنان به عبادت و زیارت است، نه اغراق.
• اهمیت تاریخی: مسجد سهله به دلیل ارتباطش با پیامبران، ائمه، و به‌ویژه امام مهدی (عج)، به‌طور طبیعی در روایات شیعه جایگاه ویژه‌ای دارد. این فضیلت‌ها با تاریخچه و معنویت مسجد هم‌خوانی دارند.

نتیجه: فضیلت‌های ذکرشده در روایات با منابع معتبر تأیید می‌شوند و در چارچوب سنت اسلامی برای مساجد مقدس قابل درک هستند.

4. شبهه: ارتباط مسجد سهله با آخرالزمان و امام مهدی (عج)

شبهه:

برخی منتقدان ادعا می‌کنند که روایات شیعه درباره نقش مسجد سهله به‌عنوان محل اقامت و بیت‌المال امام مهدی (عج) پس از ظهور فاقد سند معتبر است و ممکن است برای تقویت جایگاه کوفه در فرهنگ شیعه ساخته شده باشد.

تأیید و پاسخ:

• روایات شیعه: روایات متعددی در منابع معتبر، مانند بحارالانوار و الغیبه (شیخ طوسی)، به نقش مسجد سهله به‌عنوان مرکز اقامت و بیت‌المال امام مهدی (عج) اشاره دارند. برای مثال، روایتی از امام صادق (ع) نقل شده که می‌فرماید: «مسجد سهله خانه صاحب‌الزمان (عج) است.»
• اهمیت تاریخی: کوفه به دلیل پیشینه‌اش به‌عنوان مرکز خلافت امام علی (ع) و پایگاه شیعیان در صدر اسلام، به‌طور طبیعی در روایات آخرالزمانی جایگاه ویژه‌ای دارد. مسجد سهله، به‌عنوان یکی از مساجد کلیدی کوفه، در این روایات برجسته شده است.
• مقام امام زمان (عج): وجود مقام منسوب به امام مهدی (عج) در مسجد سهله، که به‌عنوان محل عبادت یا اقامت آینده ایشان شناخته می‌شود، با روایات مربوط به حضور ایشان در کوفه هم‌خوانی دارد.

نتیجه: نقش مسجد سهله در روایات آخرالزمانی با منابع معتبر شیعه تأیید می‌شود و جایگاه آن در فرهنگ مهدویت ریشه در تاریخ و روایات دارد.

5. شبهه: اصالت سنگ سبز در مقام ادریس (ع)

شبهه:

برخی ادعا می‌کنند که سنگ سبز در مقام ادریس (ع)، که شیعیان معتقدند تصاویر پیامبران بر آن نقش بسته است، فاقد سند تاریخی یا معنوی است و ممکن است به‌عنوان نمادی خرافی در دوره‌های بعدی اضافه شده باشد.

تأیید و پاسخ:

• روایات شیعه: منابع روایی، مانند بحارالانوار، به حضور حضرت ادریس (ع) در مسجد سهله و عبادت ایشان در این مکان اشاره دارند. اگرچه روایات صریح درباره سنگ سبز محدود هستند، اما سنت زیارتی شیعه این سنگ را به‌عنوان نمادی مقدس برای توسل به پیامبران تأیید می‌کند.
• سنت زیارتی: در اماکن مقدس شیعه، مانند حرم امام حسین (ع) یا مسجد کوفه، نمادهای معنوی مانند سنگ‌ها یا کتیبه‌های خاص برای تقویت ارتباط زائران با شخصیت‌های مقدس رایج هستند. سنگ سبز مقام ادریس (ع) در این چارچوب قابل درک است.
• شواهد محلی: زائران و نگهبانان مسجد سهله از قرن‌ها پیش این سنگ را به‌عنوان بخشی از مقام ادریس (ع) زیارت کرده‌اند، که نشان‌دهنده قدمت این سنت است.

نتیجه: سنگ سبز، اگرچه ممکن است به‌صورت نمادین باشد، در سنت زیارتی شیعه ارزش معنوی دارد و شبهه خرافی بودن آن با توجه به روایات و سنت محلی رد می‌شود.

تأییدات کلی درباره مسجد سهله

علاوه بر پاسخ به شبهات، تأییدات زیر جایگاه مسجد سهله را به‌عنوان مکانی مقدس و تاریخی تقویت می‌کنند:

• منابع تاریخی مشترک: منابع شیعه و سنی، مانند تاریخ طبری و مروج الذهب، به تأسیس مساجد کوفه در صدر اسلام اشاره دارند و مسجد سهله به‌عنوان یکی از مساجد کلیدی این منطقه شناخته می‌شود.
• روایات شیعه: کتب معتبر روایی، مانند کامل الزیارات، وسائل الشیعه، بحارالانوار، و الغیبه، فضیلت‌های مسجد سهله، از جمله استجابت دعا، افزایش عمر، و ارتباط با امام مهدی (عج)، را تأیید می‌کنند.
• شواهد باستان‌شناسی: کاوش‌های باستان‌شناسی در کوفه، مانند پایه‌های خشتی و ساختارهای اولیه، قدمت مساجد منطقه، از جمله مسجد سهله، را پشتیبانی می‌کنند.
• سنت زیارتی: حضور مداوم زائران از قرن‌های اولیه اسلامی تاکنون، به‌ویژه در شب‌های چهارشنبه، ایام اربعین، و شب‌های قدر، نشان‌دهنده جایگاه معنوی مسجد سهله در فرهنگ شیعه است.
• بازسازی‌های تاریخی: بازسازی‌های دوره‌های آل بویه، صفویه، قاجار، و پس از ۲۰۰۳ توسط آستان علوی، نشان‌دهنده توجه مستمر به حفظ و ارتقای این مکان مقدس است.

نکات کاربردی برای زائران و پژوهشگران

برای مواجهه با شبهات و بهره‌مندی از فضای معنوی مسجد سهله، نکات زیر توصیه می‌شود:

• مطالعه منابع معتبر: برای پاسخ به شبهات، به کتب تاریخی (مانند تاریخ طبری و الارشاد) و روایی (مانند کامل الزیارات و بحارالانوار) مراجعه کنید. این منابع اطلاعات دقیق و مستندی ارائه می‌دهند.
• مشاوره با علما: در صورت مواجهه با شبهات پیچیده، با علمای دینی یا کارشناسان تاریخ اسلام مشورت کنید تا پاسخ‌های مبتنی بر منابع معتبر دریافت کنید.
• زیارت با آگاهی: هنگام زیارت مسجد سهله، با آگاهی از تاریخچه، فضیلت‌ها، و مقام‌های آن، مانند مقام امام زمان (عج) و سنگ سبز ادریس (ع)، تجربه معنوی عمیق‌تری کسب کنید.
• احترام به وحدت اسلامی: مسجد سهله برای شیعه و سنی ارزش تاریخی دارد. در بحث‌ها و پاسخ به شبهات، از ایجاد تفرقه اجتناب کنید و بر اشتراکات تأکید کنید.
• منابع دیجیتال: وب‌سایت‌های معتبر، مانند سایت آستان علوی یا پایگاه‌های حوزوی، اطلاعات به‌روز و مستندی درباره مسجد سهله ارائه می‌دهند.

جمع‌بندی

مسجد سهله، به‌عنوان یکی از مقدس‌ترین مساجد شیعیان در کوفه قدیم، با قدمت تأسیس در قرن اول هجری، ارتباط با پیامبران، ائمه، و به‌ویژه امام مهدی (عج)، و فضیلت‌هایی مانند استجابت دعا و افزایش عمر، جایگاه بی‌نظیری در فرهنگ شیعه دارد. شبهات مطرح‌شده درباره قدمت، مقام‌ها، فضیلت‌ها، نقش آخرالزمانی، و سنگ سبز مقام ادریس (ع) با منابع تاریخی (مانند تاریخ طبری و الارشاد)، روایی (مانند کامل الزیارات و بحارالانوار)، و شواهد باستان‌شناسی پاسخ داده شده‌اند. تأییدات متعدد، از جمله اجماع منابع شیعه، سنت زیارتی مداوم، و بازسازی‌های تاریخی، ارزش معنوی و تاریخی این مکان را تثبیت می‌کنند. اطلاعات ارائه‌شده در این مقاله به کاربران وب‌سایت شما کمک می‌کند تا با آگاهی کامل به شبهات پاسخ دهند، از جایگاه مسجد سهله دفاع کنند، و برای زیارت یا پژوهش درباره این مکان مقدس برنامه‌ریزی کنند.