اربعینی – پایگاه اطلاع رسانی پیاده روی اربعین : زبان اکثریت مردم عراق عربی است، که به عنوان زبان رسمی این کشور نیز شناخته می‌شود. گویش‌های مختلفی از عربی در عراق رایج است توجه به این نکته مهم است که تنوع زبانی در عراق بازتاب دهنده تنوع فرهنگی غنی این کشور است.

زبان عربی و لهجه های رایج در عراق

۱. عربی  لهجه عراقی:

گویش عربی با لهجه عراقی در سراسر عراق صحبت می‌شود و به عنوان زبان مشترک بین مردم این کشور شناخته می‌شود. عربی عراقی از نظر واژگان، دستور زبان و تلفظ با عربی فصیح که در رسانه‌ها و آموزش رسمی استفاده می‌شود، تفاوت‌هایی دارد.

۲. گویش‌های عربی محلی:

علاوه بر عربی عراقی، گویش‌های محلی عربی نیز در مناطق مختلف عراق وجود دارد. این گویش‌ها تحت تأثیر زبان‌های دیگر مانند فارسی، ترکی و کردی قرار گرفته‌اند.

عربی موصلی: در استان موصل و مناطق شمالی عراق صحبت می‌شود.
عربی بغدادی: در بغداد، پایتخت عراق، و مناطق مرکزی این کشور صحبت می‌شود.
عربی بصری: در استان بصره و مناطق جنوبی عراق صحبت می‌شود.
عربی کردستانی: در کردستان عراق صحبت می‌شود و تحت تأثیر زبان کردی قرار گرفته است.

گویش موصلی
گویش و لهجه مردم عراق بسته به منطقه جغرافیایی آن‌ها متفاوت است. در شمال عراق و به طور خاص در محدوده موصل، لهجه موصلی که به آن «المصلاویه» می‌گویند رایج است. این لهجه بسیار به عربی فصیح از حیث تلفظ حرف «قاف» نزدیک است؛ زیرا عراقی‌ها در سایر نقاط کشور، حرف قاف را بیشتر را به صورت «گ» تلفظ می‌کنند. به طور مثال مردم جنوب عراق کلمه «قال» را «گال» می‌گویند ولی اهل موصل آن را با قاف تلفظ می کنند و هر چه بیشتر از موصل به سمت جنوب حرکت کنید، گویش مردم بیشتر به گویش بادیه‌نشین‌ها نزدیک می شود؛ مانند شهرهای «بیجی»، «الشرقاط»، «العلم» و «الضلوعیه» در استان صلاح الدین. اما در شهرهای «تکریت» و «الدور» گویش مردم بیشتر شبیه اهل موصل است.

گویش بغدادی
در بخش مرکزی عراق، یعنی استان‌های «دیالی»، «سامرا»، «بلد» و «الدجیل»، گویش مردم بیشتر شبیه اهالی بغداد است. در مورد لهجه بغدادی باید گفت که این نوع گویش از جنبه سادگی، رسایی و وضوح کلام نسبت به سایر لهجه‌ها تمایز دارد. گویش شهر «الانبار» و غرب عراق مانند شهر «الرمادی» و «فلوجه»، ترکیبی از گویش اهالی بغداد و بدوی(قدیمی) است، به طوری که مردم آن بسیاری از واژگان بدوی و قدیمی را در کلامشان به کار می‌برند. در مورد لهجه کربلایی هم باید گفت که این گویش بسیار به گویش بغدادی نزدیک است و تنها در کاربرد برخی لغات تفاوت دارد.

گویش جنوبی
گویش یا لهجه نجفی، به لهجه روستایی بسیار نزدیک است و آنها اغلب افعال را به طور جویده شده یا مخفف به کار می‌برند. به طور مثال به جای اینکه بگویند «اقول لک» می‌گویند «اگلک». در این گویش، از پیشوندی «کا» که از زبان «الارامیه» وارد آن شده و معمولا قبل از فعل به کار می‌رود استفاده می‌شود که مختص به این لهجه است. هر قدر که به سمت جنوب عراق برویم گویش روستایی محبوب‌تر و رایج تر می شود. بیشتر شاعران عراقی که به زبان عامیانه شعر می‌گویند متعلق به جنوب این کشور هستند و باید گفت این گویش در نزد تمام عراقی‌ها شناخته شده است. گرچه فهم بعضی از لغات در این گویش ممکن است کمی دشوار باشد، اما لهجه روستایی، لهجه‌ای بسیار دلنشین و ساده است.
در مورد لهجه اهالی بصره نیز باید گفت که این لهجه بیشترین شباهت را در بین لهجه‌های عراقی به گویش خلیجی دارد. در این گویش کلمات به طور کاملا واضح تلفظ می‌شود و با لهجه روستایی متفاوت است به طوری که بعضی از لغات از زبان‌های انگلیسی، فارسی و ترکی نیز وارد این گویش شده است. این گویش در «بصره»، «زبیر»، «ابوخصیب»، «صفوان»، «ام قصر» و بعضی از مناطق «ناصریه» رایج است.

زبان های غیر عربی رایج در کشور عراق

علاوه بر عربی، زبان‌های دیگری نیز در عراق صحبت می‌شود، از جمله:

کردی: کردی توسط کردها در شمال عراق صحبت می‌شود.
ترکی: ترکی توسط ترکمن‌ها، که اقلیت دیگری در عراق هستند، صحبت می‌شود.
آرامی: آرامی توسط آشوری‌ها و کلدانی‌ها، که مسیحیان اقلیت در عراق هستند، صحبت می‌شود.
ارمنی: ارمنی توسط ارمنی‌ها، که اقلیت دیگری در عراق هستند، صحبت می‌شود.

زبان کردی و گویش‌های آن

کردهای عراق به دو لهجه «کرمانجی» و «سورانی» صحبت می کنند.کرمانجی،گویش کردهای شمالی‌ترین نقطه عراق است که بسیاری از لغات عربی نیز وارد این گویش شده است و بیشتر مردم استان «دهوک» با این لهجه صحبت می‌کنند. لهجه سورانی گویش مردم اربیل و سلیمانیه است که مناطق هم مرز با ایران به شمار می‌آیند.

عربی و کردی زبان‌های رسمی عراق هستند. میزان باسوادی بین ۶۰٪ تا ۷۰٪ است. علاوه بر این دو زبان‌های دیگری نیز در این کشور گویش روانی دارند:[۱۵۸]

ترکی آذربایجانی (ترکمن‌های عراق):[۱۵۹] ۶۰۰ هزار نفر (۱۹۸۲) (شهر کرکوک، اربیل، رواندوز، از جنوب شرق کرکوک تا مقدادیه، خانقین، مندلی و ناحیه موصل)[نیازمند منبع]
کلدانی‌نو (از زبان‌های آرامی): ۱۱۰ هزار نفر (۱۹۹۴) (موصل، بغداد، بصره، جنوب شرقی کردستان)
ارمنی: حدود ۶۰ هزار
آشوری (از زبان‌های آرامی): ۳۰ هزار نفر (۱۹۹۴) (شمال عراق، بغداد، بصره، کرکوک، اربیل)
دوماری (زبان کولی‌ها) (از زبان‌های هندوآریایی): ۲۲٬۹۰۰ هزار نفر (۲۰۰۰)
گورانی (از شاخه شمال غربی زبان‌های کردی): ۲۱ هزار نفر (۲۰۰۰) (نزدیکی حلبچه، شرق سلیمانیه، پراکنده از موصل تا خانقین)
باجلانی (از شاخه شمال غربی زبان‌های کردی): ۲۰ هزار نفر (۱۹۷۶) (شمال خانقین، استان موصل، نواحی کردنشین)
سارلی (از شاخه شمال غربی زبان‌های کردی): کمتر از ۲۰ هزار نفر (۱۹۹۵) (شمال موصل، استان کرکوک)
آیداغی (چرکسی) (از زبان‌های قفقازی): ۱۹ هزار نفر (۱۹۹۳)
شبکی (از شاخه شمال غربی زبان‌های کردی): ۱۰ تا ۲۰ هزار نفر (۱۹۸۹) (شمال موصل)
کوی سنجق (از زبان‌های کردی): ۸۰۰ تا ۱۰۰۰ نفر (۱۹۹۵) (کوی سنجق، شمال عراق)

عوامل مؤثر بر تنوع زبانی در کشور عراق

تاریخ: تاریخ پرفراز و نشیب عراق و تسلط اقوام مختلف بر این سرزمین در طول تاریخ، بر تنوع زبانی آن تأثیر گذاشته است.
موقعیت جغرافیایی: موقعیت جغرافیایی عراق در خاورمیانه و همجواری با کشورهای مختلف، منجر به تبادل فرهنگی و زبانی بین این کشورها شده است.
مذهب: مذهب نیز یکی از عوامل مؤثر بر تنوع زبانی عراق است. به عنوان مثال، اکثریت شیعیان عرب عراقی صحبت می‌کنند، در حالی که اکثریت کردها مسلمان سنی هستند و به زبان کردی صحبت می‌کنند.

اهمیت یادگیری زبان عربی و کردی در کشور عراق:

ارتباط با مردم: یادگیری زبان عربی یا کردی به شما امکان می‌دهد تا با مردم عراق به طور مؤثر ارتباط برقرار کنید و فرهنگ آنها را بهتر درک کنید.
فرصت‌های شغلی: دانستن زبان عربی یا کردی می‌تواند در پیدا کردن شغل در عراق، به خصوص در زمینه‌های تجارت، گردشگری و آموزش، مفید باشد.
درک تاریخ و فرهنگ: یادگیری زبان عربی یا کردی به شما کمک می‌کند تا تاریخ و فرهنگ غنی عراق را بهتر درک کنید.

منابع یادگیری زبان عربی و کردی:

موسسات آموزشی: در بسیاری از کشورهای جهان، موسسات آموزشی مختلفی برای آموزش زبان عربی و کردی وجود دارند.
منابع آنلاین: منابع آنلاین متعددی نیز برای یادگیری زبان عربی و کردی در دسترس هستند، مانند وب سایت‌ها، اپلیکیشن‌ها و کانال‌های یوتیوب.
غوطه‌وری در زبان: بهترین راه برای یادگیری هر زبانی، غوطه‌وری در آن زبان است. اگر امکان سفر به عراق را دارید، سعی کنید با مردم محلی صحبت کنید و به زبان عربی یا کردی گوش کنید.

Views: 228