اربعینی – پایگاه اطلاع رسانی پیاده روی اربعین : حرم امام حسین (ع) در کربلای معلی یکی از مهم‌ترین و مقدس‌ترین اماکن زیارتی برای مسلمانان به ویژه شیعیان است. این حرم به یاد امام حسین (ع)، نوه پیامبر اسلام (ص)، ساخته شده است که در سال ۶۱ هجری قمری در نبرد کربلا به شهادت رسید. در ادامه، به برخی از اطلاعات جامع و کامل درباره حرم امام حسین (ع) می‌پردازیم:

معماری و ساختار حرم

صحن و سرای حرم: حرم امام حسین (ع) دارای صحن‌های بزرگ و مزین به کاشی‌کاری‌های اسلامی، گنبد طلا، و گلدسته‌های بلند است.
گنبد و مناره‌ها: گنبد حرم با طلا پوشیده شده و از دوردست‌ها قابل مشاهده است. همچنین، حرم دارای دو مناره طلایی است.
ضریح مطهر: ضریح امام حسین (ع) با هنر دست استادکاران ایرانی و عراقی ساخته شده و درون آن با نقره و طلا مزین شده است.

بخش‌های مختلف حرم

شبستان‌ها و رواق‌ها: حرم امام حسین (ع) دارای چندین شبستان و رواق است که محل برگزاری نماز، دعا و عزاداری‌های مختلف است.
بخش‌های داخلی حرم: شامل مقام‌های متبرکه مانند مقام دست بریده حضرت عباس (ع)، مقام علی اکبر (ع) و حضرت قاسم (ع) می‌باشد.
باب‌ها و ورودی‌ها: حرم دارای چندین باب ورودی است که از مهم‌ترین آن‌ها می‌توان به باب القبله، باب السدره و باب الشهدا اشاره کرد.

آدرس وب سایت رسمی عتبه حسینی – آستان قدس حسینی – حرم امام حسین

وب سایت رسمی حرم امام حسین به زبانهای مختلف از جمله زبان فارسی یکی از منابع اطلاع‌رسانی مهم مرتبط با امام حسین (ع) در شبکه اینترنت است. این وب‌سایت به زبان فارسی فعالیت می‌کند و به معرفی زندگی، آثار، تاریخچه و تأثیر امام حسین (ع) پرداخته است. اطلاعات مربوط به امور مذهبی، رویدادها و مناسبت‌های مرتبط با امام حسین (ع)، خدمات زائران، مقالات دینی و فرهنگی، نمایشگاه‌ها و فعالیت‌های فرهنگی مذهبی در این وب‌سایت قابل دسترسی است.

https://imamhussain.org/persian

درباره حرم امام حسین (ع)

حرم مطهر امام حسین (ع) که یکی از مکان های زیارتی کربلا است که در ۸۰ کیلومتری نجف و ۱۰۰ کیلومتری بغداد قرار دارد. پیشوای سوم شیعیان در زمان خلافت یزید در سال ۶۱ هجری قمری به مخالفت با این حاکم پرداخت و در بیابان نینوا (کربلای کنونی در کشور عراق) به شهادت رسید.

مرقد امام سوم ما شیعیان در این شهر واقع شده است. ساختمان این حرم مطهر ساخته ی دوران صفوی، عثمانی و قاجار می باشد.

حرم از گنبدی بزرگ و از جنس طلا ساخته شده است. در زیر این گنبد ضریح نقره ای و بزرگی قرار دارد. دو فرزند امام حسین(ع)، حضرت علی اکبر(ع) و علی اصغر(ع) نیز در کنار امام حسین (ع) و در درون قبر آن حضرت دفن شده اند. قسمت اعظم شهیدان واقعه کربلا نیز در این حرم و در قسمت شرق ضریح آن بزرگوار مدفون شده اند.
این امام عزیز پس از چند روز همان‌جا به خاک سپرده شده و در حال حاضر آرامگاهش به محلی برای زیارت شیعیان تبدیل شده است. حرم مطهر امام حسین (ع) یکی از امکان زیارتی کربلا است که هر ساله در اربعین حسینی جمعیت عظیمی از عاشقان این حضرت به سمت کربلا پیاده‌روی می‌کنند.

گنبد حرم امام حسین (ع)

• گنبد و ستون‌های اطراف ضریح که حالا در مدفن مطهر امام حسین (ع) قرار دارند در قرن هشتم هجری ایجاد شده‌اند. این گنبد و ستون‌ها بیش از ۷۰۰ سال قدمت دارند و در طول تاریخ بارها توسط عاشقان این حضرت بازسازی و تعمیر شده‌اند.
• گنبد فعلی در واقع دومین گنبد است و اولین گنبد که عموم مردم به آن «قبه حسینی» می‌گویند زیر آن محفوظ است. گنبد در میان معماری اسلامی مهم‌ترین بخش از مکان های زیارتی کربلا است.

گنبد و مناره‌های حرم امام حسین (ع) در کربلا از برجسته‌ترین عناصر معماری این مکان مقدس به شمار می‌روند. این سازه‌ها نه تنها از نظر معنوی دارای اهمیت فراوانی هستند، بلکه از لحاظ هنری و معماری نیز بسیار زیبا و ارزشمندند. در زیر به توضیحات کامل‌تری درباره گنبد و مناره‌های حرم امام حسین (ع) پرداخته می‌شود:

 ویژگی‌های ظاهری گنبد حرم امام حسین (ع)

روکش طلا: گنبد حرم امام حسین (ع) با طلا پوشیده شده و یکی از بزرگ‌ترین گنبدهای طلایی در جهان اسلام است. این روکش طلا نه تنها به زیبایی و جلال گنبد افزوده، بلکه آن را به نمادی از حرم تبدیل کرده که از دوردست‌ها قابل مشاهده است.
قطر و ارتفاع: گنبد حرم امام حسین (ع) دارای قطری حدود 17 متر و ارتفاعی حدود 27 متر است. این ابعاد باعث شده تا گنبد به عنوان یکی از بزرگترین و باشکوه‌ترین گنبدهای اسلامی شناخته شود.
تزئینات داخلی: داخل گنبد با نقوش و کتیبه‌های قرآنی زیبا تزئین شده است. این تزئینات هنری به زیبایی فضای داخلی حرم افزوده و حالتی معنوی و روحانی به آن بخشیده است.

تاریخچه ساخت گنبد حرم امام حسین (ع)

دوران‌های مختلف: گنبد حرم امام حسین (ع) در طول تاریخ بارها بازسازی و نوسازی شده است. اولین گنبد بر روی مرقد امام حسین (ع) در دوران بنی‌عباس ساخته شد. در دوره آل بویه، صفویان و قاجاریان نیز بازسازی‌ها و توسعه‌های مختلفی در این گنبد صورت گرفت.
بازسازی‌های معاصر: در دوران معاصر نیز گنبد حرم بازسازی و مرمت شده است. آخرین بازسازی بزرگ گنبد در سال‌های اخیر انجام شده که شامل تقویت ساختاری و بازسازی تزئینات بوده است.

مناره‌های حرم امام حسین (ع)

ویژگی‌های ظاهری مناره های حرم امام حسین

روکش طلا: مناره‌های حرم امام حسین (ع) نیز مانند گنبد، با طلا پوشیده شده‌اند. این مناره‌ها با ارتفاع زیاد و روکش طلایی خود، به زیبایی و جلال حرم افزوده‌اند و از دور قابل مشاهده هستند.
ارتفاع: هر یک از مناره‌های حرم دارای ارتفاعی حدود 44 متر است. این مناره‌ها به گونه‌ای طراحی شده‌اند که از دوردست‌ها به خوبی قابل مشاهده باشند و به زائران راهنمایی کنند.
تزئینات و کتیبه‌ها: مناره‌ها با نقوش و کتیبه‌های زیبای اسلامی تزئین شده‌اند که به هنر خوشنویسی و کاشی‌کاری اسلامی تکیه دارند.

 تاریخچه ساخت مناره‌های حرم امام حسین (ع)

دوران‌های مختلف: مناره‌های حرم نیز در طول تاریخ بارها بازسازی و نوسازی شده‌اند. اولین مناره‌ها در دوران آل بویه ساخته شدند و در دوره‌های صفویه و قاجار بازسازی و توسعه یافتند.
بازسازی‌های معاصر: در دوران معاصر نیز مناره‌ها بازسازی و مرمت شده‌اند. آخرین بازسازی‌های بزرگ مناره‌ها در سال‌های اخیر انجام شده که شامل تقویت ساختاری و بازسازی تزئینات بوده است.

نقش گنبد و مناره‌ها در معماری اسلامی

نمادهای مذهبی: گنبد و مناره‌ها به عنوان نمادهای مذهبی در معماری اسلامی شناخته می‌شوند. این سازه‌ها نه تنها به زیبایی و جلال بنا افزوده‌اند، بلکه نقش مهمی در هدایت و راهنمایی زائران به سمت حرم ایفا می‌کنند.
معنویت و روحانیت: گنبد و مناره‌ها با تزئینات قرآنی و نقوش اسلامی خود، به معنویت و روحانیت فضای حرم افزوده‌اند. این تزئینات هنری نه تنها زیبایی ظاهری دارند، بلکه حالتی معنوی و روحانی به فضای داخلی و خارجی حرم بخشیده‌اند.
تلفیق هنر و معماری: گنبد و مناره‌های حرم امام حسین (ع) نمونه‌ای بارز از تلفیق هنر و معماری اسلامی هستند. این سازه‌ها با استفاده از هنر خوشنویسی، کاشی‌کاری و طلاکاری، به یکی از زیباترین و باشکوه‌ترین بناهای مذهبی در جهان اسلام تبدیل شده‌اند.

مرقد امام حسین (ع)

• اولین آرامگاه امام حسین (ع) را فردی به نام بنی‌اسد بنا کرد و مختار ابوعبید ثقفی آن را بسط داد. در آن زمان آرامگاه از مصالحی مانند چوب و آجر ساخته شد و متاسفانه به دست هارون الرشید تخریب شد.
• در آن دوران برای نابودی هرگونه علامتی از مرقد مطهر امام حسین (ع)، قبر را شخم زدند و درخت سدره را هم بریدند. در زمان خلافت علی بن موسی، شیعیان آن زمان حرم را بازسازی کردند.
• متاسفانه این بنا هم توسط متوکل عباسی ویران شد. مرقد مطهر امام حسین (ع) یکی از اماکن زیارتی کربلا است که دوران سخت و ناجوانمردانه‌ای را پشت سر گذاشته است.
• صحن حرم امام حسین (ع) دو طبقه و برای تزئین آن از کاشی‌های زیبایی استفاده شده است. بخشی از حرم به انبار فرش تبدیل شده تا در مواقع لزوم فرش‌ها را پهن کنند.
• رواق‌های زیادی در صحن حرم قرار دارند که تا ارتفاع دو متری با سنگ مرمر تزئین شده‌اند. در بخش‌های مختلف این رواق‌ها کاشی‌کاری‌های قرآنی وجود دارد که بر زیبایی آن اضافه کرده‌اند.

مرقد امام حسین (ع) در کربلا، عراق، یکی از مقدس‌ترین و با شکوه‌ترین اماکن مذهبی برای مسلمانان، به ویژه شیعیان است. این مکان علاوه بر اهمیت مذهبی و تاریخی، از نظر معماری و هنری نیز بسیار برجسته و ارزشمند است. در زیر به توضیحات کامل و مفصلی درباره مرقد امام حسین (ع) پرداخته می‌شود:

تاریخچه مرقد امام حسین (ع)

•  واقعه عاشورا :واقعه عاشورا در روز دهم محرم سال 61 هجری قمری رخ داد که در آن امام حسین (ع) و یارانش در نبردی نابرابر با سپاه یزید به شهادت رسیدند. پس از شهادت امام حسین (ع)، پیکر مطهر ایشان توسط قبیله بنی اسد به خاک سپرده شد. مرقد امام حسین (ع) در همان مکانی است که پیکر ایشان دفن شده است.
•  اولین ساخت و ساز :اولین ساخت و ساز بر روی مرقد امام حسین (ع) در دوران خلافت بنی عباس انجام شد. در طول تاریخ، مرقد بارها تخریب و بازسازی شد. در دوران آل بویه، صفویان، و قاجاریان نیز بازسازی‌ها و توسعه‌های متعددی صورت گرفت.
• بازسازی‌های معاصر : در دوران معاصر، مرقد امام حسین (ع) بارها بازسازی و توسعه یافته است. آخرین بازسازی‌های بزرگ در سال‌های اخیر انجام شده که شامل تقویت ساختاری، بازسازی تزئینات، و توسعه محوطه حرم بوده است.

معماری و ساختار مرقد امام حسین (ع)

 ضریح مطهر امام حسین (ع)

ویژگی‌های ظاهری: ضریح امام حسین (ع) با هنر دست استادکاران ایرانی و عراقی ساخته شده است. این ضریح با نقره و طلا مزین شده و دارای نقوش و کتیبه‌های زیبای قرآنی است.
ساخت و ساز: ضریح کنونی در سال 2009 نصب شده و توسط هنرمندان و استادکاران برجسته ساخته شده است. این ضریح با استفاده از بهترین مواد و با رعایت جزئیات دقیق ساخته شده است.

گنبد امام حسین (ع) :

روکش طلا: گنبد مرقد امام حسین (ع) با طلا پوشیده شده و یکی از بزرگ‌ترین گنبدهای طلایی در جهان اسلام است. این گنبد نمادی از بزرگی و جلال حرم به شمار می‌رود.
قطر و ارتفاع: قطر گنبد حدود 17 متر و ارتفاع آن حدود 27 متر است. این ابعاد باعث شده تا گنبد به عنوان یکی از بزرگترین و باشکوه‌ترین گنبدهای اسلامی شناخته شود.

مناره‌ها امام حسین (ع)

روکش طلا: مناره‌های مرقد امام حسین (ع) نیز مانند گنبد، با طلا پوشیده شده‌اند و به زیبایی و جلال حرم افزوده‌اند.
ارتفاع: هر یک از مناره‌ها دارای ارتفاعی حدود 44 متر است و از دوردست‌ها قابل مشاهده هستند.

 ایوان‌های حرم مطهر امام حسین (ع)

• در حرم مطهر امام حسین (ع)، ۴ ایوان وجود دارد که شامل ایوان جنوبی (ایوان طلا)، ایوان شمالی (صافی الصفا)، ایوان باختری و ایوان خاوری هستند.
• ایوان جنوبی از دیگر ایوان‌ها بزرگ‌تر است و طول آن به ۳۶ متر می‌رسد. این ایوان سراسر حرم را به سمت قبله در آغوش دارد. در این ایوان ۱۲ ستون با ارتفاع متفاوت قرار دارند. ستون‌های وسط ۴ متری و ستون‌های طرفین هم ۳ متری هستند. در گذشته این ستون‌ها را از چوب جنگل‌های هند ساخته بودند.
• ایوان غربی که به آن ایوان ناصری هم می‌گویند، در ضلع غربی حرم قرار دارد. این ایوان توسط ناصرالدین شاه قاجار ساخته شده و به همین دلیل هم به آن ایوان ناصری می‌گویند.
• ایوان شمالی که به آن ایوان صافی الصفا هم گفته می‌شود، سمت شمال قرار دارد. این ایوان را شاه صفی ساخته و به همین دلیل هم در گذشته به آن صافی الصفا می‌گفتند.
• این ایوان در گذشته‌های دور با نام «ایوان لیلو» هم شناخته می‌شد. علت آن هم برگزاری تکیه در این ایوان توسط درویشان بود. ایوان‌ها یکی از اصلی‌ترین بخش‌های حرم مطهر امام حسین (ع) این مهم‌ترین مکان های زیارتی عراق و کربلاست.

حرم مطهر امام حسین (ع) دارای چندین ایوان زیبا و باشکوه است که هر یک از آنها با هنرهای مختلف اسلامی تزئین شده‌اند و نقش مهمی در زیبایی و جلال این مکان مقدس دارند. ایوان‌ها به عنوان بخش‌هایی از معماری اسلامی که در ورودی‌ها یا به عنوان بخش‌های مرکزی بناها قرار می‌گیرند، فضایی روحانی و معنوی به محیط حرم بخشیده‌اند. در زیر به برخی از ایوان‌های مهم حرم مطهر امام حسین (ع) اشاره می‌شود:

 ایوان طلا

ویژگی‌های ظاهری :
روکش طلا: ایوان طلا، یکی از مشهورترین و زیباترین ایوان‌های حرم امام حسین (ع)، با طلا پوشیده شده است و به زیبایی و جلال حرم افزوده است.
تزئینات و نقوش: این ایوان با نقوش هنری و کتیبه‌های قرآنی زیبا تزئین شده است. این نقوش و کتیبه‌ها توسط هنرمندان برجسته اسلامی خلق شده‌اند و به حرم جلوه‌ای ویژه بخشیده‌اند.
اهمیت مذهبی
ورودی اصلی: ایوان طلا به عنوان یکی از ورودی‌های اصلی حرم امام حسین (ع) شناخته می‌شود و بسیاری از زائران از این طریق وارد حرم می‌شوند.

ایوان باب القبله

ویژگی‌های ظاهری
طراحی معماری: ایوان باب القبله با طراحی معماری اسلامی و ایرانی، دارای ستون‌ها و طاق‌های زیبا و باشکوهی است.
تزئینات کاشی‌کاری: دیوارها و طاق‌های این ایوان با کاشی‌کاری‌های هنری و نقوش هندسی مزین شده‌اند.
اهمیت مذهبی
ورودی جنوبی: این ایوان به عنوان ورودی جنوبی حرم شناخته می‌شود و زائران از این ورودی به سمت صحن حرم هدایت می‌شوند.

ایوان باب السلطانیه

ویژگی‌های ظاهری
طراحی هنری: ایوان باب السلطانیه دارای طراحی هنری و معماری برجسته‌ای است که با استفاده از کاشی‌کاری‌ها و نقوش اسلامی مزین شده است.
کتبیه‌ها: کتیبه‌های قرآنی و احادیث مذهبی بر دیوارهای این ایوان نوشته شده‌اند که جلوه‌ای معنوی به آن بخشیده‌اند.
اهمیت مذهبی
ورودی شمالی: ایوان باب السلطانیه به عنوان ورودی شمالی حرم شناخته می‌شود و زائران از این ورودی به حرم دسترسی دارند.

ایوان باب الراس

ویژگی‌های ظاهری
طراحی و تزئینات: ایوان باب الراس دارای طراحی زیبا و باشکوهی است که با کاشی‌کاری‌ها و نقوش اسلامی تزئین شده است.
آینه‌کاری: سقف و دیوارهای این ایوان با آینه‌کاری‌های هنری مزین شده‌اند که نور را به زیبایی منعکس می‌کنند.
اهمیت مذهبی
ورودی شرقی: این ایوان به عنوان ورودی شرقی حرم شناخته می‌شود و بسیاری از زائران از این طریق وارد حرم می‌شوند.

ایوان باب السلام

ویژگی‌های ظاهری
طراحی معماری: ایوان باب السلام با طراحی معماری اسلامی و ایرانی، دارای ستون‌ها و طاق‌های زیبایی است که با نقوش هنری تزئین شده‌اند.
تزئینات کاشی‌کاری و آینه‌کاری: دیوارها و طاق‌های این ایوان با کاشی‌کاری‌های هنری و آینه‌کاری‌های زیبا مزین شده‌اند.
اهمیت مذهبی
ورودی غربی: این ایوان به عنوان ورودی غربی حرم شناخته می‌شود و زائران از این ورودی به سمت حرم هدایت می‌شوند.

 رواق‌های حرم مطهر امام حسین (ع)

• در حرم مطهر امام حسین (ع)، ۴ رواق اصلی وجود دارد که شامل رواق جنوبی (حبیب مظاهر)، رواق شمالی (پادشاهان)، رواق باختری (ابراهیم مجاب) و رواق خاوری (فقیهان) است.
• رواق ابراهیم مجاب در غرب ضریح قرار گرفته و «عمران بن شاهین» آن را بنا کرده است. تا مدت‌ها این رواق را به نام سازنده می‌شناختند، اما بعد از مدتی به دلیل دفن یکی از فرزندان امام کاظم (ع) یعنی سید ابراهیم مجاب، نام آن تغییر کرد.
• رواق فقیهان دارای طول ۴۵ متر و عرض ۵ متر است و در قسمت شرقی ضریح قرار دارد. این رواق که با سنگ‌های مرمر در کف و دیواره‌ها تزئین شده یکی از زیباترین اماکن زیارتی کربلا و مکان های زیارتی عراق است. در این رواق دری به سمت صحن و دری به سمت حرم نصب شده است.
• رواق جنوبی که به آن رواق حبیب بن مظاهر هم می‌گویند به دلیل وجود مرقد یکی از یاران باوفای امام حسین (ع) یعنی حبیب بن مظاهر با این نام شناخته می‌شود.

• چهل چراغی بزرگ از سقف این رواق آویزان است و آن را به یکی از زیباترین مکان های زیارتی کربلا تبدیل کرده است. رواق شمالی را شاه صفی ساخته است و چون در آن پادشاهان قاجار دفن شده‌اند، به آن رواق پادشاهان هم گفته می‌شود. همه این ۴ رواق با ۷ در به صحن باز می‌شوند.
• در‌های رواق‌ها عبارتند از باب حبیب بن مظاهر، باب القبله، باب صاحب الزمان، باب علی اکبر، باب الکرامه، باب ابراهیم مجاب و باب راس الحسین.

رواق‌های حرم مطهر امام حسین (ع) از بخش‌های مهم و باشکوه این مکان مقدس هستند که به زیبایی و معنویت حرم افزوده‌اند. این رواق‌ها با هنرهای دستی و معماری اسلامی تزئین شده‌اند و فضایی مناسب برای زائران جهت انجام مراسم عبادی و مذهبی فراهم کرده‌اند. در زیر به برخی از رواق‌های مهم حرم مطهر امام حسین (ع) اشاره می‌شود:

 رواق ابراهیمی

ویژگی‌های ظاهری
تزئینات کاشی‌کاری: رواق ابراهیمی با کاشی‌کاری‌های زیبا و نقوش هنری اسلامی تزئین شده است.
نقوش قرآنی: دیوارهای این رواق با کتیبه‌های قرآنی مزین شده‌اند که جلوه‌ای معنوی به آن بخشیده‌اند.
اهمیت مذهبی
فضای عبادی: این رواق محلی برای نماز و دعا و برگزاری مراسم مذهبی است و زائران از آن به عنوان فضایی روحانی و معنوی استفاده می‌کنند.

رواق زینبیه

ویژگی‌های ظاهری
آینه‌کاری: رواق زینبیه با آینه‌کاری‌های هنری مزین شده است که نور را به زیبایی منعکس می‌کنند.
کتیبه‌های اسلامی: این رواق دارای کتیبه‌هایی با احادیث و روایات مربوط به حضرت زینب (س) است.
اهمیت مذهبی
یاد حضرت زینب (س): این رواق به یاد حضرت زینب (س) نامگذاری شده و محلی برای تجدید عهد با آرمان‌های ایشان است.

رواق عباسیه

ویژگی‌های ظاهری
تزئینات کاشی‌کاری و آینه‌کاری: رواق عباسیه با ترکیبی از کاشی‌کاری‌های هنری و آینه‌کاری‌های زیبا تزئین شده است.
ستون‌ها و طاق‌ها: این رواق دارای ستون‌ها و طاق‌های زیبایی است که با نقوش اسلامی مزین شده‌اند.
اهمیت مذهبی
یاد حضرت عباس (ع): این رواق به یاد حضرت عباس (ع) نامگذاری شده و فضایی برای زائران جهت دعا و توسل به این شخصیت بزرگوار فراهم کرده است.

 رواق حبیب بن مظاهر

ویژگی‌های ظاهری
تزئینات هنری: رواق حبیب بن مظاهر با کاشی‌کاری‌های زیبا و نقوش هنری اسلامی تزئین شده است.
کتیبه‌های قرآنی: دیوارهای این رواق با کتیبه‌های قرآنی مزین شده‌اند که به فضای معنوی آن افزوده‌اند.
اهمیت مذهبی
یاد یاران امام حسین (ع): این رواق به یاد یاران وفادار امام حسین (ع) به ویژه حبیب بن مظاهر نامگذاری شده است.

رواق حرم اصلی

ویژگی‌های ظاهری
معماری سنتی: رواق حرم اصلی با معماری سنتی اسلامی و ایرانی، دارای ستون‌ها و طاق‌های زیبا و باشکوهی است.
آینه‌کاری و نقوش اسلامی: این رواق با آینه‌کاری‌ها و نقوش اسلامی مزین شده است که جلوه‌ای ویژه به فضای داخلی حرم بخشیده‌اند.
اهمیت مذهبی
فضای مرکزی حرم: این رواق به عنوان فضای مرکزی حرم شناخته می‌شود و محل اصلی برگزاری نماز و مراسم مذهبی است.

رواق باب القبله

ویژگی‌های ظاهری
تزئینات کاشی‌کاری و نقوش هنری: رواق باب القبله با کاشی‌کاری‌ها و نقوش هنری اسلامی تزئین شده است.
کتیبه‌های قرآنی: دیوارهای این رواق با کتیبه‌های قرآنی و احادیث مذهبی مزین شده‌اند.
اهمیت مذهبی
ورودی اصلی: این رواق به عنوان یکی از ورودی‌های اصلی حرم شناخته می‌شود و زائران از این طریق به سمت صحن حرم هدایت می‌شوند.

باب های حرم مطهر امام حسین (ع)

حرم مطهر امام حسین (ع) دارای چندین باب (ورودی) است که هر کدام به نامی مقدس و با معماری و تزئینات خاص خود طراحی شده‌اند. این باب‌ها علاوه بر زیبایی و شکوه، نقش مهمی در مدیریت ورود و خروج زائران به حرم دارند. در ادامه به توضیحات کامل و جامع درباره برخی از این باب‌ها پرداخته می‌شود:

باب القبله (دروازه قبله)

ویژگی‌های ظاهری
طراحی معماری: این دروازه با طراحی باشکوه و معماری اسلامی ساخته شده است. طاق‌های بلند و ستون‌های زیبا از ویژگی‌های برجسته این باب هستند.
تزئینات: باب القبله با کاشی‌کاری‌های هنری و نقوش قرآنی تزئین شده است که جلوه‌ای معنوی و زیبا به آن بخشیده‌اند.
اهمیت مذهبی
موقعیت: باب القبله در سمت قبله (جنوبی) حرم قرار دارد و یکی از اصلی‌ترین ورودی‌های حرم به شمار می‌رود.
کاربرد: این باب به عنوان ورودی اصلی برای زائرانی که از سمت قبله وارد حرم می‌شوند، استفاده می‌شود.

باب الرجاء (دروازه امید)

ویژگی‌های ظاهری
طراحی هنری: باب الرجاء با طراحی هنری و استفاده از نقوش اسلامی و کاشی‌کاری‌های زیبا، یکی از ورودی‌های زیبا و معنوی حرم است.
کتیبه‌ها: این باب دارای کتیبه‌های قرآنی و احادیثی است که بر دیوارهای آن حک شده‌اند.
اهمیت مذهبی
موقعیت: باب الرجاء در سمت شرقی حرم قرار دارد و به صحن شرقی حرم متصل است.
کاربرد: این باب به عنوان ورودی برای زائرانی که از سمت شرق وارد حرم می‌شوند، استفاده می‌شود.

 باب السدره (دروازه سدره)

ویژگی‌های ظاهری
طراحی و تزئینات: باب السدره با طراحی زیبا و استفاده از کاشی‌کاری‌های هنری و نقوش اسلامی تزئین شده است.
آینه‌کاری: دیوارها و طاق‌های این باب با آینه‌کاری‌های زیبا مزین شده‌اند که نور را به زیبایی منعکس می‌کنند.
اهمیت مذهبی
موقعیت: باب السدره در سمت شمالی حرم قرار دارد و به صحن شمالی حرم متصل است.
کاربرد: این باب به عنوان ورودی برای زائرانی که از سمت شمال وارد حرم می‌شوند، استفاده می‌شود.

باب الراس (دروازه رأس)

ویژگی‌های ظاهری
طراحی هنری: باب الراس با طراحی هنری و استفاده از نقوش اسلامی و کاشی‌کاری‌های زیبا، یکی از ورودی‌های باشکوه حرم است.
کتیبه‌ها: این باب دارای کتیبه‌های قرآنی و احادیثی است که بر دیوارهای آن حک شده‌اند.
اهمیت مذهبی
موقعیت: باب الراس در سمت غربی حرم قرار دارد و به صحن غربی حرم متصل است.
کاربرد: این باب به عنوان ورودی برای زائرانی که از سمت غرب وارد حرم می‌شوند، استفاده می‌شود.

باب السلطانیه (دروازه سلطانیه)

ویژگی‌های ظاهری
طراحی معماری: باب السلطانیه با طراحی معماری اسلامی و ایرانی، دارای ستون‌ها و طاق‌های زیبایی است که با نقوش هنری تزئین شده‌اند.
تزئینات کاشی‌کاری: دیوارهای این باب با کاشی‌کاری‌های هنری و نقوش قرآنی مزین شده‌اند.
اهمیت مذهبی
موقعیت: باب السلطانیه در سمت شمال غربی حرم قرار دارد و به صحن شمال غربی حرم متصل است.
کاربرد: این باب به عنوان ورودی برای زائرانی که از سمت شمال غرب وارد حرم می‌شوند، استفاده می‌شود.

باب الحوائج (دروازه حوائج)

ویژگی‌های ظاهری
طراحی هنری: باب الحوائج با طراحی هنری و استفاده از نقوش اسلامی و کاشی‌کاری‌های زیبا، یکی از ورودی‌های باشکوه حرم است.
کتیبه‌ها: این باب دارای کتیبه‌های قرآنی و احادیثی است که بر دیوارهای آن حک شده‌اند.
اهمیت مذهبی
موقعیت: باب الحوائج در سمت جنوب شرقی حرم قرار دارد و به صحن جنوب شرقی حرم متصل است.
کاربرد: این باب به عنوان ورودی برای زائرانی که از سمت جنوب شرقی وارد حرم می‌شوند، استفاده می‌شود.

 موزه امام حسین (ع)

• موزه امام حسین (ع) در طبقه دوم بارگاه مطهر این امام عزیز قرار دارد. این موزه آثار تاریخی و اسلامی ارزشمندی در دل خود دارد که شخصیت‌های مختلف در طول تاریخ آن را جمع‌آوری کرده و به آستان مقدس امام حسین (ع) اهدا کرده‌اند.
• موزه امام حسین (ع) به عنوان یکی از مکان‌های مذهبی و فرهنگی مهم در کربلا، جایگاه ویژه‌ای دارد که به زائران و محبان امام حسین (ع) خدمات می‌دهد. این موزه به منظور نگهداری از آثار مرتبط با تاریخ، فرهنگ و هنر اسلامی، به ویژه مربوط به زندگی امام حسین (ع) و رویدادهای مرتبط با او، تأسیس شده است. در زیر به برخی اطلاعات کلی و عمومی درباره موزه امام حسین (ع) اشاره خواهم کرد:
• موزه امام حسین (ع) در سال ۲۰۰۹ میلادی تاسیس شد و در آن شمشیرها، لوسترها، قالی‌ها، سجاده‌ها، اشیاء قیمتی نقره، در‌ها و دروازه‌ها و ضریح قدیمی حرم حضرت نگهداری می‌شود.
• یکی از مهم‌ترین آثار این موزه، تار مویی است که می‌گویند منتسب به پیامبر بزرگوار اسلام است. در این موزه کتاب‌ها و دست‌نوشته‌های بسیار نادری نگهداری می‌شود. یکی از این دست‌نوشته‌ها قرآن است که به دست حضرت علی (ع) نوشته شده است.

مکان موزه امام حسین

• موقعیت: موزه امام حسین (ع) در نزدیکی حرم مطهر امام حسین (ع) واقع شده است، به طوری که زائران به راحتی می‌توانند از حرم به موزه دسترسی داشته باشند.

مجموعه‌ها و آثار موزه امام حسین

• نمایشگاه‌ها: موزه امام حسین (ع) شامل نمایشگاه‌هایی از آثار هنری، تاریخی و فرهنگی مرتبط با امام حسین (ع) است که به زائران و بازدیدکنندگان عرضه می‌شود.
• آثار تاریخی: موزه شامل مجموعه‌هایی از اشیاء تاریخی مانند اسلحه‌ها، لباس‌ها، نقشه‌ها، و اشیاء دیگر مرتبط با زندگی و زمانه امام حسین (ع) می‌باشد.

خدمات

• راهنمایی: موزه امکاناتی مانند راهنمایی و توضیحات در مورد آثار موجود را برای بازدیدکنندگان فراهم می‌کند تا آن‌ها بتوانند بهتر با محتوای نمایشگاه آشنا شوند.
• فضای معنوی: بازدید از این موزه فرصتی است برای تعمق در مفاهیم دینی و فرهنگی مرتبط با امام حسین (ع) و بررسی نمایش‌های مختلف آن.

خیمه گاه امام حسین (ع)

خیمه‌گاه در قسمت جنوب غربی حرم سید الشهدا قرار گرفته است و شیعیان از گذشته به زیارت بنای ساخته شده در این مکان می‌رفتند. خیمه گاه ۲۵۰ متر با حرم فاصله دارد و محل اتراق امام (ع) و یاران ایشان در روز عاشورا بوده است. هر سال و مصادف با ظهر عاشورا آیین خیمه سوزان در این محل برگزار می‌شود.

خیمه‌گاه امام حسین (ع) محل استقرار کاروان و خیمه‌های امام حسین (ع) و یارانش در واقعه کربلا است. این مکان مقدس در شهر کربلا، بین حرم امام حسین (ع) و حرم حضرت ابوالفضل العباس (ع) واقع شده است.

تاریخچه خیمه گاه

• در سال 61 هجری قمری، پس از آنکه امام حسین (ع) از کوفه به سمت کربلا حرکت کرد، کاروان ایشان در محلی به نام “نینوا” در نزدیکی کربلا توقف کرد.
• در این محل، امام حسین (ع) و یارانش خیمه‌های خود را برپا کردند و تا زمان شهادت در این مکان ماندند.
• پس از واقعه عاشورا، خیمه‌ها به آتش کشیده شد و به ویرانه تبدیل شد.
• در طول سال‌ها، بناهای مختلفی بر روی این مکان ساخته شده است.

مکان‌های اطراف خیمه گاه

• خیمه‌گاه: محوطه اصلی خیمه‌گاه به شکل نیم‌دایره است و در آن محل خیمه‌های امام حسین (ع) و یارانش مشخص شده است.
• تل زینبیه: این تل در جنوب خیمه‌گاه واقع شده است و گفته می‌شود حضرت زینب (س) از این مکان شاهد وقایع کربلا بوده است.
• قتلگاه: این مکان در شمال خیمه‌گاه واقع شده است و گفته می‌شود محل شهادت امام حسین (ع) است.
• مسجد: در خیمه‌گاه مسجدی وجود دارد که به نام “مسجد امام علی (ع)” معروف است.

مناسک خمیه گاه امام حسین

• زیارت: مهم‌ترین رسم در خیمه‌گاه امام حسین (ع) زیارت است. زائران با نیت طلب حاجت و ارادت به امام حسین (ع) به خیمه‌گاه مشرف می‌شوند و دعا می‌کنند.
• عزاداری: در ایام محرم و صفر، مراسم عزاداری باشکوهی در خیمه‌گاه امام حسین (ع) برگزار می‌شود. زائران با نوحه خوانی و مرثیه سرایی، یاد و خاطره شهدای کربلا را گرامی می‌دارند.
• قرائت قرآن: زائران در خیمه‌گاه قرآن کریم قرائت می‌کنند و ثواب آن را به روح امام حسین (ع) و یارانش هدیه می‌کنند.
• خیمه‌گاه امام حسین (ع) از نظر مذهبی و فرهنگی برای مسلمانان، به ویژه شیعیان، از اهمیت بسیار بالایی برخوردار است. این مکان مقدس، یادآور مظلومیت و شهادت امام حسین (ع) و یارانش در راه دین است و نمادی از ایثار و فداکاری در راه حق است.

مقام علی اکبر

• مقام علی اکبر محل شهادت حضرت علی اکبر، فرزند بزرگ امام حسین (ع) است و در شمال شرقی حرم قرار دارد.
• این مقام در فاصله ۶۰۰ متری تل زینبیه واقع شده است و به نسبت سایر مکان‌ها فاصله بیش‌تری تا خیمه‌گاه دارد. برای رسیدن به مقام علی اکبر باید از قسمت شمالی حرم امام حسین (ع) به کوچ سدره بروید
• و به سومین کوچه در سمت راست وارد شوید.
• مقام حضرت علی اکبر (ع) که به “مقام باب الحوائج” نیز معروف است، زیارتگاهی در شهر کربلا در عراق است که به محل شهادت ایشان در واقعه کربلا منسوب می‌شود.
• این مکان مقدس در نزدیکی حرم امام حسین (ع) و بین دو نهر فرات و علقمه واقع شده است.
• در روز عاشورا، حضرت علی اکبر (ع) که جوان‌ترین فرزند امام حسین (ع) بود، برای دفاع از پدر و یارانش به میدان جنگ رفت.
• ایشان در نبردی شجاعانه با لشکریان یزید به شهادت رسیدند.
• پس از واقعه عاشورا، پیکر حضرت علی اکبر (ع) در محل شهادت ایشان به خاک سپرده شد.
• در طول سال‌ها، بناهای مختلفی بر روی این مکان ساخته شده است.
• مکان‌ها:ضریح: ضریح مطهر حضرت علی اکبر (ع) از طلا و نقره ساخته شده و با آیات قرآن و احادیث مزین شده است. زائران می‌توانند از زیر ضریح عبور کرده و به ضریح متبرک شوند.
• صحن: صحن مقام حضرت علی اکبر (ع) کوچک و جلو خان حرم امام حسین (ع) است.
• مسجد: در مقام حضرت علی اکبر (ع) مسجدی وجود دارد که به نام “مسجد امام علی (ع)” معروف است.

مقام علی اصغر

مقام علی اصغر نیز محل شهادت فرزند ۶ ماهه امام حسین (ع) است. این مقام در خیابان سدره و قبل از مقام علی اکبر قرار دارد. با ورود به کوچه به اتاق کوچکی می‌رسید که گهواره‌ای کوچک در آن قرار دارد. این مکان، مقام علی اصغر است.

فهرست مدفونان در حرم امام حسین(ع)

فهرست مدفونان حرم سیدالشهدا علیه‌السلام کسانی هستند که در حرم امام حسین(ع) دفن شده‌اند. در این مکان افزون بر حضرت علی‌اکبر و علی‌اصغر که در کنار امام حسین(ع) مدفون‌اند و حبیب بن مظاهر و ابراهیم مُجاب که هر کدام ضریحی جدا در این حرم دارند، بسیاری از عالمان، خاندان‌های مشهور، رجال سیاسی و برخی مردم عادی دفن شده‌اند که فهرست زیر به آنان اشاره می‌کند.